P1.3 Nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Nederland en Indonesië

P3 Nationalisme

Afbeelding: Bijeenkomst van de volksraad op Java, 1918

Planning

1. Herhalen P2
2. Uitleg P3A en 3B
3. Aan de slag 
4. Afsluiten

Soekarno

In de Indische samenleving bestonden veel verschillende groepen. Hieronder staan drie beschrijvingen van een groep. Zet elke groep op de juiste plek. 

1. Werden vaak  niet erkend door de vader
2. Mochten alleen liefdadigheidswerk doen
3. Waren rijke machthebbers met inheemse bedienden

Indo's

Nederlanders

Nederlandse vrouwen

Bekijk de foto en lees de tekst

Bron: Foto uit 1870 van een Indonesische huishoudster met haar dochtertje op Java. De Nederlander voor wie zij werkt, is ook de vader van haar dochter.

Gebruik de bron.

Waarom past deze bron bij de groep indo’s in Nederlands-Indië?

1. Indonesische huishoudsters kregen vaak de bijnaam Indo.
2. Indo's hadden vaak belangrijke posities in Nederlandse huishoudens.
3. Indo's waren kinderen van Nederlanders en hun Indonesische huishoudsters
4. Indo's en Nederlanders gingen vaak vriendschappelijk met elkaar om.

Juist of onjuist
Indo's met een lichtere huidskleur kregen belangrijkere functies in het bestuur dan Indo's met een donkere huidskleur.

1. Juist
2. Onjuist

Welke producten moesten Indonesiërs voor de Nederlanders verbouwen ten tijden van het cultuurstelsel?

1. Koffie
2. Suiker
3. Tabak
4. Mango's

Om welke reden waren vooral de liberalen tegen het cultuurstelsel?

1. Andere politieke stromingen vonden Nederlands-Indie niet belangrijk.
2. Bijna alle Nederlandse boeren waren liberaal.
3. De liberalen hoopten hiermee stemmen te winnen in Nederlands-Indië.
4. Het cultuurstelsel gaf Nederlandse ondernemers in de kolonie minder vrijheid.

Voor welke groep gebruikten de Nederlanders de term 'koelies'?

1. Contractarbeiders
2. Gevangenen
3. Indonesische ondernemers
4. Slaven

Leerdoelen 1.3A & 1.3B

• Je kunt uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd en wat deze inhield
  
• Je kunt oorzaken noemen voor het ontstaan van nationalisme in Nederlands-Indië en beschrijven hoe Nederland daarop reageerde.
• Begrippen:
• nationalisme, ethische politiek, volksraad, Partai Nasional Indonesie (PNI)

Nieuwe ideeën over NL-Indië 

• Rond 1900 gingen Nederlanders anders naar hun kolonie kijken:
  

1. Meer welzijn in de kolonie, iets terug doen vanwege de winsten.
2. Nederlanders voelden zich wel nog steeds beter dan de Aziatische volken; de technologische vooruitgang van Europa versterkte dat nationalistische gevoel van de Nederlanders. 

• Nationalisme: trots zijn op je eigen land, cultuur en volk---> gaat over in racisme in 19e eeuw.

Uitbetaling van rupsenvangers

Gevolg: ethische politiek

• Rond 1900 vonden veel mensen het onrechtvaardig dat Nederland veel verdiende aan de kolonie.

• Nederland wil iets terugdoen voor de Indonesische bevolking (Ereschuld)

• De nieuwe ideeën werden de ethische politiek (1901) genoemd. 

Inhoud van deze politiek

• Nederland moest zorgen voor de ontwikkeling(economisch en geestelijk) van de koloniën.
• Verbeteringen op vier punten:

1. Onderwijs--bouw van scholen
2. Gezondheidszorg--opleiding tot arts
3. Economie--verhogen landbouwproductie
4. Infrastructuur--aanleg spoorwegen

• Nederlands-Indië veel te groot om dit goed te organiseren
• Gevolg: welvaart nam NIET toe.

Bron over ethische politiek, waarom? (gebruik beeldelementen)

Nieuwe ideeën om beter om te gaan met de Indische bevolking.

Voorbeelden hiervan zijn: Onderwijs, emigratie en zorg

Volksraad

• 1918: oprichting Volksraad 
• =adviesraad: naast Nederlanders ook inheemse mensen.

• Alleen adviseren, niet beslissen
• Macht bleef bij de Nederlanders

• Gevolg: teleurstelling bij inheemse bevolking(geen democratie en inspraak)

Ontstaan van nationalisme op Java

Na 1900 groeide met name bij een rijkere groep hoger opgeleide Javanen het nationalisme. Drie oorzaken:

1. Trots op eigen cultuur en volk.
2. 1905 wint Japan een oorlog van de Russen-->Europese landen bleken toch verslagen te kunnen worden.
3. Sommige inheemse jongeren gingen studeren in Nederland --> zagen van dichtbij de vrijheid, gelijkheid en democratie in Nederland. 

Soekarno en de PNI

• 1927: Soekarno en Hatta richten samen de Partai Nasional Indonesia (PNI) op.
• Eis: volledige onafhankelijkheid.
  
• Soekarno was al snel erg populair.
  
• Nederlandse bestuur besloot Soekarno en andere leiders op te sluiten in strafkampen. 
• Roep naar onafhankelijkheid werd hierdoor alleen maar groter. 

Soekarno en Hatta

Aan de slag

Maken:

Opdracht 1, 2,3, 4, 5 en 6 van bladzijde 23 & 25. 

Klaar?

• Verder met je PO.

Nederland en Indonesië

P1.3 Nationalisme

P1.4 Dekolonisatie van Indonesië  

Afbeelding: Bijeenkomst van de volksraad op Java, 1918

Planning

1. Herhalen 1.3A & B
2. Samen lezen
3. Uitleg P1.3C en P1.4A
4. Aan de slag 
5. Filmpje

Soekarno

Wat houdt de ethische politiek in?

1. Nederland ging iets terug doen voor de Indonesiërs
2. Dat je alleen de politiek in mocht als je Nederlands was
3. De afschaffing van het Cultuurstelsel
4. Indonesiërs mochten ook politieke partijen oprichten

Wat is geen maatregel van de ethische politiek?

1. Betere medische voorzieningen
2. Scholen
3. Irrigatie landbouw
4. Beter voedsel

Wat was een onbedoeld gevolg van de ethische politiek?

1. Imperialisme
2. Industrialisatie
3. Militarisme
4. Nationalisme

Hoeveel macht had de Indonesische volksraad?

1. Ze konden wetten maken
2. Ze konden wetten veranderen
3. Ze konden mensen berechten
4. Ze konden advies geven

Waarom waren nationalisten niet blij met de volksraad?

1. In de volksraad zaten geen Indonesiërs.
2. De volksraad had weinig invloed.
3. De volksraad was voor meer Nederlandse invloed.
4. De volksraad besloot dat Soekarno moest worden gearresteerd.

Leerdoelen 1.3C & 1.4A

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Japanse bezetting had voor Indonesië.
• Je kunt verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die oorlog verliep. 

Samen lezen

We lezen samen P1.3C: De Japanse bezetting

Blz. 26

Japanse invloed

• Januari 1942: Japan valt Nederlands-Indië binnen.
• Nederlandse burgers en militairen worden geïnterneerd (opgesloten in kampen om mensen buiten samenleving te houden)
• Alles dat met Nederland te maken had werd verboden.

• Nederlandse taal verboden
• Batavia--> Jakarta

Japanse invloed

• Soekarno en Hatta werden vrijgelaten
• Soekarno hoopte op samenwerking met de Japanners
• Bleek snel dat ook de Japanners dat niet van plan waren
• Als Japan de oorlog dreigt te verliezen-->
• Belofte van Japanse keizer aan Indonesië -->
• Onafhankelijkheid!

Dwangarbeid

• Leven tijdens de oorlog was voor Nederlanders en Indonesiërs zwaar.
• Men moest vaak ver van huis dwangarbeid verichten.
• Nederlandse en Indonesische meisjes werden ingezet als troostmeisjes. 

Indonesië onafhankelijk

• 15 augustus 1945 geeft Japan zich over. Oorzaak?
• 17 augustus 1945 roept  Soekarno  de Republiek Indonesië uit.

• Een nationalistische groep jongeren, de pemoeda's streed voor de onafhankelijkheid.  
• Groot deel van de Indonesische bevolking steunde de nationalisten. 

Leerdoelen 1.3C & 1.4A

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Japanse bezetting had voor Indonesië.
• Je kunt verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die oorlog verliep. 

Aan de slag

Maken:

Opdracht 8, 9, 10 en 11 van bladzijde 27. 

Opdracht 1, 2, 3 en 4 van bladzijde 29.