Les 4: Bloed en bloedsomloop

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Periode planner

Week	1	2	3	4	5
lesdoel	verbranding stofwisseling	ademhaling	ademhaling	Bloedsomloop	bloedsomloop

Week	6	7	8	9	10
lesdoel	bloedsomloop	Uitscheiding en lymfe	Voeding en vertering	Voeding en vertering	Voeding en vertering

Geef deze les vanuit de context van eten. Welk eten vinden de leerlingen lekker en wat is allemaal van planten gemaakt.

'

doel is vooral dat leerlingen snappen dat planten: vetten, koolhydraten, en eiwitten maken d.m.v. glucose.

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Wat is verbranding?

1. Een reactie tussen brandstof en koolstofdioxide
2. Een reactie tussen brandstof en water
3. Een chemische reactie
4. Energie verbruiken

aantekeningen maken

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

      Lesdoelen

• Je kunt de bestanddelen van bloed noemen met hun kenmerken en functies.
• Je kunt drie typen bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies.
• Je kunt in het bloedvatenstelsel van de mens slagaders en aders benoemen.
• Je kunt de kleine en grote bloedsomloop onderscheiden met hun functies.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Samenstelling bloed

Rode bloedcellen: Vervoert zuurstof door
hemoglobine

Witte bloedcellen: Doden ziekteverwekkers

Bloedplaatjes: Zorgt dat er een korstje komt
(bloedstolling)

Opgeloste stoffen: voedingsstoffen, CO2, O2 etc 

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedplaatjes

Voor de bloedstolling

Fibrinogeen
(Plasma-eiwit)

Door welk stofje kan je zuurstof opnemen?

1. Fibrinogeen
2. Fibrine
3. Trombine
4. Hemoglobine

Leg uit wat bloedstolling is en welk soort bloedcel daar belangrijk voor is.

Bloedvaten

Slagaders

Haarvaten

Aders

Bloedvatenstelsel

Aders/slagaders hebben naam van orgaan waar ze bij horen

Uitzonderingen: onderste/bovenste holle aders, aorta, poortader

Dubbele bloedsomloop

Bloed gaat door hele lichaam

2x per omloop door hart

Kleine bloedsomloop

Grote bloedsomloop

Slagaders

Van hart naar orgaan

Vervoeren zuurstofrijk bloed naar organen

Uitzondering: longslagader

Dikke, gespierde, elastische wanden -> kracht van hartslag duwt bloed snel door bloedvat

Haarvaten

Zuurstof en voedingsstoffen verlaten bloedvatenstelsel

Koolstofdioxide en water komen in bloedvatenstelsel

Hele dunne wand met kleine gaatjes -> voor stoffen en witte bloedcellen

Bevinden zich IN organen

Aders

Van organen naar het hart

Vervoeren zuurstofarm bloed naar het hart

Uitzondering: longader

Lage bloeddruk, geen dikke, elastische wand

Heeft kleppen

De bloedsomloop bij de mens is een dubbele bloedsomloop. Waarom noemen we het een 'dubbele bloedsomloop'
?

1. Tijdens één complete rondgang door het lichaam stroomt het bloed twee keer door het hart.
2. Tijdens één complete rondgang door het lichaam stroomt het bloed twee keer langs de longen.

Welk bloedvat is de slagader?

1. 1
2. 2
3. 3

De slagader loopt altijd van ... naar ...

1. van het hart naar het orgaan
2. van het orgaan naar het hart

Aders hebben aderkleppen.

1. waar
2. niet waar

Een ader...

1. Vervoert bloed naar het hart toe
2. Vervoert bloed van het hart weg

Haarvaten hebben:

1. De dikste wand
2. Een dikke wand, maar niet de dikste.
3. Een wand die uit 1 cellaag bestaat.
4. Geen wand.

Een slagader...

1. Vervoert bloed naar het hart toe
2. Vervoert bloed van het hart weg
3. Vervoert meestal zuurstofrijk bloed
4. Vervoert meestal zuurstofarm bloed

Wat gebeurt er in de haarvaten?

1. Uitwisseling van zuurstof en CO2 met weefsels
2. Al het bloed verlaat de circulatie
3. Hier wordt het bloed zuurstofrijk gemaakt
4. Hier krijgt het bloed de blauwe kleur

Slagaders hebben een dikke wand

1. Juist
2. Onjuist

    Begrippen uit deze les

hemoglobine

fibrine

rode bloedcellen

witte bloedcellen

bloedplasma

trombose

fibrinogeen

bloedplaatjes

bloedstolling

bloedsomloop

poortader

    Begrippen uit deze les

kleine bloedsomloop

bloedvatenstelsel

grote bloedsomloop

dubbele bloedsomloop

ader

dekweefsel

spierweefsel

slagader

kleppen

bindweefsel

haarvaten

spierpomp

maken opdrachten

maak in tweetallen de volgende opdrachten uit het boek biologie voor jou:  

blz. 184 t/m 192  opdracht 4 t/m 10

blz. 193 t/m 204 opdracht 5 t/m 7 en 9 t/m 11

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

lezen-Actualiteit 

Opdracht:

• maak een korte samenvatting van het gelezen artikel

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

wat heb je geleerd?