Module 2_les5_Rouw en verlies BBL MZ Breda

• Verzorgende
• MBO
• Beroepsopleiding
• Studiejaar 1-4

Rouw- en verlies

Rouw- en verlies

• Rouw
• Symptomen
• Fases van rouw
• (on)zichtbaar verlies
• Ondersteuning cliënt 

Waar denk je aan bij het onderwerp?

Verlies op 7 leefgebieden

• Sociale relaties
• Lichamelijke gezondheid
• Psychische gezondheid
• Wonen
• Financiën
• Werk- en activiteiten
• Zingeving 

Soorten verlies

• Incidenteel en overgangsverlies
  
  
• Zichtbaar of Onzichtbaar 
  

Wat is rouw?

• Het omgaan met verlies noemen we rouw
  
  
• Verlies op leefgebieden
  
  
• Rouw is persoonlijk

Symptomen rouw

• Psychische symptomen
  
  
• Lichamelijke symptomen 

 Psychisch:

- boosheid

- eenzaamheid

- verdriet

- piekeren

- depressieve klachten

- ontkenning

- concentratieproblemen

- gedachten aan zelfdoding

Lichamelijk:

- moe

- futloos

- hoofdpijn

- passief

- overactief

- eetlust

Fasen van rouw

5 Rouwfasen van Kübler-Roos

1. Ontkenning: 'dit gebeurt niet (bij mij).'
2. Woede: 'Waarom (met mij)?'
3. Onderhandelen: 'Wat nou als...' /'Misschien had ik..'
4. Verdriet en depressie: 'Ik geef het op.'/'ik kan het niet aan'
5. Aanvaarding: 'Ik ga verder met mijn leven.'

Fasen van verwerking: toepassing

Op de grond liggen de verschillende fases van Kubler Ross.

Ga in gedachten terug naar een verliessituatie die je hebt meegemaakt (of nu mee maakt)

Ga staan op de fase waar je het 'langst' in ben blijven zitten.

Begeleiding bij rouw

• Luisteren 
• Correcte informatie
• Warmte en genegenheid
• Herinneringen
• Betrek cliënt bij afscheid en uitvaartrituelen
• Houdt rekening met cultuur en geloof
• Niet medicaliseren
• Eerlijk zijn
• Dood benoemen (bij kinderen en ouders)
• Cultuurverschillen accepteren
• Wees bewust van eventuele financiële gevolgen

Tijd voor een Quiz!!!

Wat is rouwen?

1. Een reactie op het overlijden van een dierbare
2. Omgaan met verlies
3. Een emotionele en lichamelijke reactie
4. Het verwerken van verdriet na een verlies

Noem 4 voorbeelden van potentiële lichamelijke symptomen bij rouw en verlies

Noem 4 voorbeelden van psychische symptomen bij rouw en verlies

Een cliënt kan na een hersenberoerte niet meer tafeltennissen. Dit is een voorbeeld van een verlies op welk gebied:

1. financiën
2. Sociale relaties
3. Psychische gezondheid
4. Lichamelijke gezondheid

Een scheiding is een vorm van:

1. Zichtbaar verlies
2. Onzichtbaar verlies

Als een cliënt veel gevoelens van verdriet, angst en onzekerheid heeft. In welke fase van rouw bevind hij zich?

1. Woede
2. Ontkenning
3. Aanvaarding
4. Depressie

Noem de 5 hoofdfases van rouw

Noem 3 voorbeelden wat je kan doen om een cliënt in zijn verlieservaring te begeleiden

Cultuurverschillen

• Hoe gaat jouw familie / cultuur om met rouw? 
  

Noem 1 ritueel en 1 symbool die je kunt inzetten bij verliesverwerking, waarvan 1 uit een andere cultuur dan die van jezelf (Hindoestaans, Joods, Katholiek, Boedhisme, Islam, Roma etc.)

<---indien tijd!

Creatieve opdracht!

Zoek of maak een gedicht

Zoek of maak een foto of schilderij

Zoek of schrijf een lied 

Zoek of bedenk een quote

.....dat voor jou past bij het onderwerp van vandaag!

Inzichten

Welk inzicht heb je opgedaan naar aanleiding van deze opdrachten?

Wat kun je hier direct mee in de praktijk?

Verdiepende informatie

De volgende dia's gaan over veranderingsprocessen en kan een aanvulling zijn op de les.