4.1 Leenheren en leenmannen (Deel 1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Monniken en ridders

500 - 1000

4.1 Leenheren en Leenmannen 
(Deel 1)

Leerdoel

In deze paragraaf leer je: 

- Hoe Karel de Grote een machtig koning en keizer werd over een groot rijk.

- Op welke manier Karel zijn rijk bestuurde.

- Hoe politieke verdeeldheid en onveiligheid ontstonden na Karels dood

 - Welke plaats ridders hadden in de samenleving.

Tijdvak 3

Tijdvak 3

Dit noemen we de vroege middeleeuwen

Wat weet je eigenlijk
van de middeleeuwen?

Romeinse Rijk 2e eeuw n.C. op het hoogtepunt

Na de val van het Romeinse rijk...

• ontstonden in Europa veel kleine koninkrijken
•  leefden de meeste mensen op het platteland
• was gevaarlijk 
• werd het Christendom verspreid

Karel de Grote

-Veroverde een groot en machtig rijk

-Machtige christelijke koning.

Frankische rijk

Adel

Adel:

De adel moest de geestelijke en de boeren beschermen;

Je kon alleen adel zijn als:

• Je vader van adel was;
  
• Als de koning je adel maakte.

graafschappen en hertogdommen. 

Keizer 

Hertog 

Graaf

Adel 

Het leenstelsel

• Karel de Grote kon zijn land niet alleen besturen (waarom niet?)
  
• Daarom kreeg hij hulp van leenmannen: mannen die met hem meevochten.

• Zijn trouwste leenmannen kregen als beloning ieder een gebied in leen. 
  
• Zij mochten dit namens hem de leenheer besturen: zij werden zijn leenmannen.
• Dit noemen wij het leenstelsel.

Is dit van mij?

-De leenmannen lenen dit stuk grond. Dit moeten ze na hun dood in principe terug geven aan de leenheer.

-Ook dit is in praktijk niet altijd mogelijk.

Is dit van mij?

-Het was niet altijd mogelijk om het land terug te geven.

Dan ging het leenmanschap naar de oudste zoon van de leenman. Het was dus erfelijk.
(Ouder naar kind)

Het leenstelsel

Rechten en plichten

Rechten: De adel/leenmannen kregen een gebied om namens   Karel de Grote zelfstandig te besturen.

Plichten:

-Eed van trouw afleggen

-Ridders en soldaten sturen 

-Belastingen innen voor de koning/keizer

Waarom dit leenstelsel??

Wat voor voordeel had dit voor de koning?

Welke voordelen had dit voor de adel?

Na de val van het Romeinse rijk...

• ontstonden in Europa veel kleine koninkrijken
•  leefden de meeste mensen op het platteland
• was gevaarlijk 
• werd het Christendom verspreid

De middeleeuwen

        500 - 1000

Vikingen!

Wat weet jij eigenlijk al over de Vikingen?

Vikingen

• De Vikingen waren een Germaans volk, net als de Friezen.
  
  
• De Vikingen waren echter niet 
  " bekeerd"  tot het Christendom, maar geloofden in de Germaanse goden.

Stripboeken

De serie Vikings

Plunderen

• Elke zomer
• Door heel Europa
• Weinig weerstand
• Veel schatten

Ridders

• In de middeleeuwen (500-1500) waren ridders heel belangrijk. Ze zorgden voor veiligheid.
• De eerste ridders waren soldaten uit de legers van de edelen



• Vorsten organiseerden toernooien waarin ridders zich konden bewijzen

Ridders droegen een helm ter berscherming

Op hun lichaam droegen ridders een ijzeren harnas

Ridders streden te paard

aantekening

Na de val van het Romeinse rijk valt europa in kleine staten uit elkaar. Het is erg onveilig door plunderingen en vikingen.
Karel de Grote probeert weer een centraal rijk op te bouwen. 
Hij doet dit met het leenstelsel. Heren lenen land van hem en besturen dit in ruil voor raad en daad.
Helaas gaan deze heren na de dood van Karel, dit land steeds meer als hun eigen gebied besturen

Begrippen uit deze les

• Ridders
• Middeleeuwen

Huiswerk

Maken 4.1 Leenheren en leenmannen
Opdrachten 4 en 8