V5 Literatuur - Expressionisme, Nieuwe zakelijkheid, Neoromantiek, Modernisme

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

ontwikkelingen en gebeurtenissen
tussen 1900 en 1940

1900-1940 

Expressionisme

Nieuwe zakelijkheid

Neoromantiek

Modernisme 

Literatuur 

Een snel veranderde samenleving / 

de ontregeling van de wereld en de literatuur

--> grote diversiteit in literatuur 

--> geen hokjes maar een eigen weg

eigen spelregels

Modernisme als paraplu

Neo-romantiek

Forum (3 jaar bestaan) Menno ter Braak Eddie du Perron

Modernisme 

• De mens is een onzeker iemand in onzekere tijden 
• personages die aan alles twijfelen / anti-held
• gedachten en gevoelens hoofdpersoon zijn belangrijker dan het verhaal--> stream of conciousness - hoe klinken gedachten / hoe werkt de geest?
• chronologie werd losgelaten en gedachten van personages waren lastig te volgen / montage

Montage agv nieuwe techniek zoals film. Eerste film over trein in station. Het object van de vooruitgang  gebruikt met techniek van de vooruitgang

Neoromantiek

Afkeer van de moderniteit

afkeer van de snelle veranderingen, technologie en oorlog

alledaagse werkelijkheid ontvluchten

romantiek 2.0

Jan Jacob Slauerhof - alleen in mijn gedichten kan ik wonen

als reactie op de wereld,  die dweepte met de nieuwe tijd, 

met de industrie, 

de machine, 

de auto, 

de fabriek, zoals de futuristen, kubisten

Expressionisme 

Bekendst als schilderkunst 

Uitdrukken van gevoelens en ervaringen 

Niet wát je ziet maar hoe je het ervaart 

één wet - er zijn geen wetten

geef je eigen subjectieve werkelijkheid weer

Paul van Ostaijen 

Dichter

Expressionisme (en dadaïsme)

Vrije verzen

Bijzondere typografie 

Vat het filmpje in een paar zinnen samen.

De Nieuwe zakelijkheid

Schrijfstijl / architectuur

•  strak, zakelijk, sober, nuchter, in zowel inhoud als stijl
• actualiteit, beschreven in rechttoe rechtaan beschreven in korte zakelijk zinnen waarin geen woord te veel stond
• objectief weergeven van de werkelijkheid
• gevoelens zijn van ondergeschikt belang
• 
  

Willem Elsschot

Ferdinand Bordewijk

Kaas

Karakter

Blokken

De Nieuwe zakelijkheid

Geen stroming maar een schrijfstijl

Strak en sober taalgebruik, weinig beschrijvingen

Geen sentimentaliteit

Ferdinand Bordwijk

Willem Elsschot

Ferdinand Bordewijk

Strak, sober, weinig beschrijvingen, geen sentimentaliteit

Typische namen

Bint

Karakter

Blokken

Willem Elsschot

Alphons de Ridder

Zakenman – ervaringen kwamen terug in boeken

Stijl: sober, maar trefzeker in woordkeus, eenvoudig

Geen sentimentaliteit

Ironie!

VENT!

Willem Elsschot

Ferdinand Bordewijk

Paul van Ostaijen

Nieuwe zakelijkheid

Expressionisme 

Dadaïsme

Huiswerk woensdag

1) We gaan Elsschot lezen...Lees in Dwaallicht tot en deel III en noteer / markeer iedere verwijzing naar racisme en religie

2) huiswerksuggestie: bestudeer (= erover nadenken) p. 72 t/m 75 van je literatuurboek