2.1 Soorten krachten

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.1 Krachten om je heen

Lesdoelen:

Je kunt 6 verschillende krachten noemen

Je weet welke 2 dingen krachten kunnen doen

Je weet wat het zwaartepunt is

Je kunt een kracht tekenen

Je kunt rekenen met Fz = m x g

Je kunt rekenen met de formule van druk

Voorkennis

Wanneer is jou opgevallend dat er een kracht werkte ?

Krachten herkennen

Krachten zie je niet, wel het gevolg.

Er kan een bewegingsverandering zijn (snelheid, richting) of vormsverandering.

Soorten vervorming

Een voorwerp kan blijvend vervormd raken. Dit is plastisch, zoals een botsende auto.

Ook kan een voorwerp elastisch vervormen, 

 zoals bij een bal of elastiek. Dan keert het 

zonder de kracht terug naar 

de oorspronkelijke toestand.

Soorten krachten

Spierkracht (Fspier)

Veerkracht (Fv)

Zwaartekracht (Fz)

Magnetische kracht (Fm)

Spankracht (Fspan)

 

Krachten meten

Krachten kun je meten met een krachtmeter, 

 ofwel veerunster. Je leest het aantal Newton af

waarmee de aarde aan het voorwerp trekt

Zwaartekracht berekenen

Fz = m x g

Fz= zwaartekracht (N)

m = massa (kg)

g = aantrekking, is 9,81 N/kg op aarde. 

De aarde trekt dus met 9,81 Newton aan 1 kg.

voorbeeldsom

Bereken de zwaartekracht op een mens met een massa van

 60 kg.

Geg: m = 60 kg  

 g= 9,81 N/kg 

Gevr: F_z

Opl: F_z = m . g = 60 . 9,81 = 588,6 N

Krachten tekenen

Een kracht kun je tekenen als een vector (pijl) met een grootte, richting en aangrijpingspunt.

Krachtenschaal

Zwaartekracht tekenen

Deze kracht kun je tekenen vanuit het zwaartepunt, ofwel massamiddelpunt.

Belang lesdoel

Deze paragraaf is de basis voor de rest van het hoofdstuk.

Je begrijpt meer situaties om je heen waar krachten werken, zoals een stuiterende bal.

extra; druk

1 Pa = 1 N/

m​2​​

Controle lesdoelen

a Noem twee zaken waaraan je kan zien dat een kracht werkt ?

b Wat is het verschil tussen plastische en elastische

 vervorming ?

c Hoe groot is de zwaartekracht op 1 kg op aarde ?

a) Bereken de zwaartekracht op een man van 70 kg.

b) Bereken de zwaaartekracht op een doosje van 50 gram.

c) Berkeken de massa van een auto, als de zwaartekracht 10.000 N is.

Hoe zie je dat een kracht werkt of heeft gewerkt;

a Op de elastiek bij de jongen ?

b Op de polsstok ?    c) Op de auto ?

a)Hoe heet de kracht die ervoor zorgt dat het elastiek een flink eind uitrekt?

b)Hoe heet de kracht die het elastiek op de handen van de jongen uitoefent?

De kracht van 500 N waarmee de aarde aan Marjolein trekt

D twee krachten van 150 N die de expander op Pim uitoefent

b Welke krachtenschaal heeft de tekenaar gebruikt als de kracht op de muur 69 N is?

In de figuur is de kracht getekend die Sophie met haar hand op de muur uitoefent. De pijl heeft een lengte

 van 2,3 cm.

a Welke krachtenschaal heeft de tekenaar gebruikt als de kracht op de muur 46 N is?

Voorbeeld druk (extra)

Een tafel met een massa van 20 kg heeft vier poten van elk 

20 

Bereken de druk op de ondergrond in  Pascal (Pa)

cm​2​​

Geg:

m = 20 kg

A = 4 x 20 = 80

Gevr:

p

Opl:

Fz = m x g = 20 x 9,81 = 196,2 N

p = F/A = 196,2/80 = 2,5 N/

cm​2​​

cm​2​​