6.5: Een nieuw land ontstaat DEEL 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Wat was de belangrijkste oorzaak voor de beeldenstorm?

1. Economische achteruitgang
2. Conflicten tussen adellijke families
3. Onvrede over de beeldenverering in de kerk
4. Politieke onrust in de regio

Wat was de belangrijkste reden dat de Nederlandse edelen ontevreden zijn over het beleid van Filips II?

1. Hoge belastingen en beperking van politieke macht
2. Te weinig handelsmogelijkheden
3. Goede relatie met andere Europese landen
4. Lage belastingen en veel politieke macht

Wie wordt na de Beeldenstorm de landvoogd van de Nederlanden?

1. Margaretha van Parma
2. Alva
3. Willem van Oranje
4. Filips II

6.5: Een nieuw land ontstaat

Alva treed hard op tegen opstandelingen en protestanten. Willem van Oranje probeert een opstand te organiseren, die begint bij de verovering van Den Briel door de Watergeuzen. Zeven gewesten gaan samenwerken tegen de Spanjaarden, zweren Filips II af en richten de Republiek op. 

Leerdoelen 6.5

6.5A: Je kunt uitleggen waarom de opstand begon en hierbij gebruik maken van de volgende woorden: Alva, Bloedraad, terreur en Willem van Oranje. 

6.5B: Je kan uitleggen wat voor positieve gevolgen de inname van Den Briel had voor de opstand. 

6.5C: Je kunt uitleggen hoe de Noordelijke Nederlanden verder gingen met de opstand en hierbij moet je gebruik kunnen maken van de begrippen: Unie van Utrecht, Acte van Verlatinghe, Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Begin van de opstand

• Alva richt rechtbank op om daders Beeldenstorm te straffen: 'de Bloedraad'
• Veel mensen vluchten voor Alva en zijn leger
• Willem van Oranje vlucht naar Duitsland en valt met huurlingen Nederlanden binnen: het begin van de Opstand (1568)

LD: 6.5A

Toevallig succes

• Alva maakte mensen bang met terreur, weinig steun voor Willem
• Onverwacht succes: Watergeuzen nemen Den Briel in (1572)
• Steeds meer steden durven kant van Willem van Oranje te kiezen
• Opstandige steden werden hard gestraft door Spanjaarden als waarschuwing voor andere steden

LD: 6.5B

Keerpunt

• Belegering van Alkmaar
• Spanje hoopt de stad uit te hongeren
• Watergeuzen vernielen dijken rond Alkmaar
• Spanjaarden bleven in modder steken en trekken zich terug
• Willem van Oranje wint steeds meer gevechten van Spanjaarden

LD: 6.5B

Filips afgezworen

• Zeven Noordelijke gewesten werken samen tegen Spanje; de Unie van Utrecht (1579)
• Acte van Verlatinghe: gewesten verklaren dat ze Filips II niet meer als landheer willen (1581)
• "Koning die slecht voor het volk is, hoef je niet trouw te blijven!"
• Revolutionaire gedachte! 

LD: 6.5C

Wat is de reden dat veel edelen en burgers Willem van Oranje in het begin niet durven te steunen?

Waarom is het 'uniek' dat de Nederlandse gewesten verder gaan zonder landsheer?

Bekijk de kaart. Wat valt je op?

Wie moesten er bij de Bloedraad bestraft worden?

1. Alleen de vrouwen en kinderen.
2. Alleen de leiders van de opstand.
3. Alleen de buitenlanders in de stad.
4. Iedereen die betrokken was bij de opstand.

Welke gebeurtenis wordt vaak gezien als het eerste succes van de Nederlands opstand?

1. De slag bij Nieuwpoort
2. Het beleg van Leiden
3. De inname van Den Briel
4. De Unie van Utrecht

Hoe is het beleg van Alkmaar gebroken?

1. Door het doorsteken van de dijken
2. Door een vredesverdrag te sluiten
3. Door een verrassingsaanval
4. Door een gevecht op zee