Hoofdletters en leestekens

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdletters: wanneer?

Wanneer hoofdletters:

1. Begin van de zin

2. Officiële namen

3. Namen van personen

Begin van de zin

Aan het begin van iedere nieuwe zin schrijf je altijd een hoofdletter. Maar er zijn natuurlijk uitzonderingen: 

1. Als het eerste woord van de zin een apostrof + 1 letter is (bijvoorbeeld 's, 'k, 't) schrijf je de hoofdletter pas bij het volgende woord.

2. Als je eerste teken geen woord is, maar een cijfer of teken (bijvoorbeeld 65, @,#). Je gebruikt dan geen hoofdletter meer.

In welke zin is het hoofdlettergebruik correct?

1. 'S Ochtends komen we uit ons bed.
2. 's ochtends komen we uit ons bed.
3. 's Ochtends komen we uit ons bed.
4. 'S ochtends komen we uit ons bed.

In welke zin is het hoofdlettergebruik correct?

1. 100 jaar geleden bestond er al abstracte kunst.
2. 100 Jaar geleden bestond er al abstracte kunst.
3. 100 Jaar geleden bestond er al Abstracte Kunst.
4. 100 jaar geleden bestond er al Abstracte Kunst.

Officiële namen

Namen van bedrijven schrijf je met hoofdletters, net zoals namen van merken, aardrijkskundige plaatsen, talen, volken, feestdagen en historische gebeurtenissen.

Hier zie je van alles een voorbeeld:

Namen van bedrijven: Shell, Albert Heijn, Twitter

Namen van merken: HP, Windows, Apple

Aardrijkskundige plaatsen: Syrië, Texelse wol, de Eiffeltoren

Talen: Spaans, Turks, de Engelse taal

Volken: Marokkaans, Nederlanders

Feestdagen: Kerst, Pasen, Suikerfeest

Historische gebeurtenissen: de Tweede Wereldoorlog, de Golfoorlog

Je schrijft géén hoofdletter bij:

Samenstellingen met feestdagen: paasei, kerstkransen

Seizoenen, maanden en dagen: zomer, november, vrijdag

Functiebenamingen en titels: minister-president, mr., dr. 

Periodes (dus geen gebeurtenissen of dagen): ramadan

en een hele belangrijke: 

Schoolsoorten: po, vo, mbo, vmbo, havo, vwo

die schrijf je dus met kleine letters

In welke zin klopt het hoofdlettergebruik?

1. De staat van het huidige mbo lijkt rond kerstmis altijd op die van de titanic .
2. De staat van het huidige MBO lijkt rond Kerstmis altijd op die van de titanic .
3. De staat van het huidige MBO lijkt rond Kerstmis altijd op die van de Titanic .
4. De staat van het huidige mbo lijkt rond Kerstmis altijd op die van de Titanic .

In welke zin klopt het hoofdlettergebruik?

1. Mijn docente engels is braziliaans, maar ze beheerst wel de engelse taal volledig.
2. Mijn docente Engels is Braziliaans, maar ze beheerst wel de Engelse taal volledig.
3. Mijn docente Engels is Braziliaans, maar ze beheerst wel de engelse taal volledig.
4. Mijn docente engels is braziliaans, maar ze beheerst wel de Engelse taal volledig.

Namen van personen

Je schrijft altijd voor- en achternamen met een hoofdletter, behalve bij Nederlandse tussenvoegsels als van, der, de. Die schrijf je met een kleine letter: het is dus Naomi van der Meer. 

Bij niet-Nederlandse namen schrijf je meestal wel het tussenvoegsel met een hoofdletter: Amine El Bouazzi, Ewan McGregor, Rico Da Silva.

Let op!

Na het gebruik van meneer/mevrouw + achternaam schrijf je wel altijd het eerste woord met een hoofdletter. Het is dus: Martijn van der Ven, maar: meneer Van der Ven. Let hierop in de aanhef van je sollicitatiebrief:

Geachte meneer Van der Ven

(voor 'meneer' gebruik je kleine letters, dat staat niet voor aan de zin).

Bij welke namen zijn de hoofdletters goed geschreven?

1. Sohaib El Idrissi, Koen van den Aakster, Rodrigo Da Silva
2. Sohaib el Idrissi, Koen van den Aakster, Rodrigo da Silva
3. Sohaib El Idrissi, Koen Van Den Aakster, Rodrigo Da Silva

Wat is de aanhef met correct hoofdlettergebruik?

1. Geachte meneer van der Linden,
2. Geachte Meneer Van Der Linden
3. Geachte Meneer van der Linden
4. Geachte meneer Van der Linden

Leestekens

Punt

Aan het einde van iedere zin schrijf je een punt. Daarna typ je een spatie en ga je verder met de volgende zin (die begint met een hoofdletter!).

Komma

Een komma schrijf je tussen twee persoonsvormen (Als we bellen, mag je op gesprek komen) en tussen opsommingen. Let wel op: voor het laatste element van de opsomming schrijf je geen komma! Dus: fietsen, hardlopen, voetballen en zwemmen.

Ook schrijf je een komma wanneer je zin niet afloopt, maar verdergaat met een bijzin: Mijn gesprek gaat niet door, omdat de recruiter ziek is.

Waar zijn de leestekens correct gebruikt?

1. Nu ik een scooter heb ga ik nooit meer met de tram.
2. Nu ik een scooter heb, ga ik nooit meer met de tram.
3. Nu ik een scooter heb. Ga ik nooit meer met de tram.

Waar zijn de leestekens correct gebruikt?

1. Je moet oefenen, oefenen en oefenen.
2. Je moet oefenen, oefenen, en oefenen.
3. Je moet oefenen oefenen en oefenen.

Dubbele punt en aanhalingstekens

Wanneer je iemand letterlijk citeert gebruik je een dubbele punt en daarna dubbele of enkele aanhalingstekens. Allebei zijn goed, als je maar de hele tekst door hetzelfde dezelfde (dubbele of enkele) aanhalingstekens gebruikt.

Voorbeeld

Mijn docent zegt wel eens: "Hou nu toch eens op met je codes zo briljant te maken!"

Streepje

Bij een opsomming waarbij je een deel van een woord weglaat, vervang je dat woord door het weglatingsstreepje. 

Voorbeeld

Ik heb websites ontworpen over milieu- en coronabeleid.

Bij een opsomming waarbij je een heel woord weglaat, gebruik je geen weglatingsstreepje.

Voorbeeld

Ik heb in Marokko middelbaar en basisonderwijs genoten.

In welke zin zijn de juiste leestekens gebruikt?

1. De schilder Karel Appel zei: ik schilder als een barbaar in deze barbaarse tijd.
2. De schilder Karel Appel zei, ik schilder als een barbaar in deze barbaarse tijd.
3. De schilder Karel Appel zei: "Ik schilder als een barbaar in deze barbaarse tijd".
4. De schilder Karel Appel zei "Ik schilder als een barbaar in deze barbaarse tijd".

Waar zijn de leestekens correct gebruikt?

1. Heb je liever een chocolade- of een aardbeientaart?
2. Heb je liever een chocolade of een aardbeientaart?
3. Heb je liever een chocolade- of een aardbeien-taart?
4. Heb je liever een chocolade- of-een-aardbeien-taart?

Oefenen in Taalblokken:

Spelling en Grammatica 2F: Hoofdstuk 2 (Spelling)

2.12: Hoofdletters.

Spelling en Grammatica 3F: Hoofdstuk 2 (Spelling)

2.9: Dubbele punt en komma.