Media en Informatie

Media en Informatie

Oriëntatie

Als je iets niet weet, heb je het zo opgezocht op Google en het laatste nieuws bereikt jou direct via de nieuwsapp op je telefoon. Informatie vinden of verspreiden was nog nooit zo makkelijk. Naast voordelen brengt dit ook nieuwe uitdagingen met zich mee. Hoe weet je bijvoorbeeld of informatie betrouwbaar is en welke invloed hebben media op jouw wereldbeeld?

In deze taak leer je:

- welke rol media spelen bij de verspreiding van informatie;

- wat het belang van persvrijheid is;

- hoe media je beeld van de werkelijkheid kunnen beïnvloeden;

- wat nepnieuws is;

- hoe je kunt beoordelen of een bericht betrouwbaar is.

Maak opdracht 1

Media

Je ontvangt de hele dag door informatie. Bijvoorbeeld als je een praatje met iemand maakt, een appje krijgt of een nieuwsbericht leest. 

Veel van die informatie wordt via media verspreid. 

Media zijn middelen om een boodschap mee over te brengen, zoals websites, kranten, tijdschriften en televisieprogramma’s. 

Via media kunnen veel mensen tegelijk worden bereikt.

Sociale Media

Via sociale media kun je zelf berichten versturen en reageren op anderen. 

Informatie kan zich zo razendsnel verspreiden. 

Bekende voorbeelden van sociale media zijn TikTok en YouTube.

maak opdracht 2

Nieuwsmedia

Bij de verspreiding van informatie over wat er in de wereld gebeurt, spelen nieuwsmedia een belangrijke rol. 

Voorbeelden van nieuwsmedia zijn de NOS, NU.nl en De Telegraaf. 

Nieuwsmedia houden je op de hoogte van gebeurtenissen via nieuwsuitzendingen, artikelen, liveblogs en apps.

Journalisten

Bij nieuwsmedia werken journalisten. Journalisten verzamelen informatie en doen verslag van gebeurtenissen. 

Het is hun taak om mensen te informeren over nieuws en ontwikkelingen in de wereld. 

Ook kaarten ze problemen in de samenleving aan. 

Om een zo goed mogelijk beeld te geven van wat er gebeurt, moeten journalisten hun informatie controleren en verschillende kanten van een verhaal vertellen.

maak opdracht 3

Persvrijheid

In Nederland hebben journalisten persvrijheid. Dat betekent dat ze mogen zeggen en schrijven wat ze willen, zolang ze zich aan de wet houden. 

Persvrijheid zorgt ervoor dat journalisten hun werk kunnen doen. 

Niemand – dus ook de overheid niet – mag een journalist verbieden om bepaalde informatie te verspreiden.

Censuur

In sommige landen is geen persvrijheid en is het verboden om bepaalde informatie te verspreiden. Er is dan sprake van censuur. 

Censuur komt vooral veel voor in dictaturen, zoals Noord-Korea en Eritrea.

De overheid past daar regelmatig censuur toe. In die landen mogen journalisten alleen informatie verspreiden waar de overheid het mee eens is.

Bekijk het filmpje Persvrijheid

Maak opdracht 4 en 5

Beeldvorming

De informatie die je in de media tegenkomt, heeft invloed op hoe je tegen de wereld aankijkt. 

Zie je in tijdschriften bijvoorbeeld altijd slanke mensen, dan kun je het idee krijgen dat iedereen er zo uit hoort te zien. 

Dat noem je beeldvorming: het vormen van een beeld van de werkelijkheid op basis van informatie en beelden uit de media.

Selectie door nieuwsmedia

Nieuwsmedia spelen een belangrijke rol bij beeldvorming. 

Omdat het onmogelijk is om van álle gebeurtenissen verslag te doen, maken nieuwsmedia een selectie in de onderwerpen waarover ze berichten. 

Deze selectie heeft invloed op jouw beeld van de werkelijkheid. 

Als nieuwsmedia bijvoorbeeld veel berichten over terreuraanslagen in Frankrijk, kun je het idee krijgen dat Frankrijk een onveilig land is.

Online (zoek)gedrag

Je beeld van de werkelijkheid wordt ook beïnvloed door je eigen online (zoek)gedrag. 

Doordat je op het internet bepaalde pagina’s bekijkt, berichten liket en zoektermen gebruikt, krijg je informatie en beelden te zien die zijn afgestemd op jouw interesses.

maak opdracht 6

Bekijk het filmpje Algoritmes

en maak opdracht 7

Betrouwbaarheid van informatie

Niet alle informatie in de media is even betrouwbaar. Je kunt dus niet zomaar alle informatie in de media voor waar aannemen.

Sommige informatie is bijvoorbeeld eenzijdig. 

Een politicus deelt in verkiezingstijd waarschijnlijk vooral informatie die zijn standpunt ondersteunt. 

Ook reclames zijn voorbeelden van eenzijdige informatie: bedrijven noemen daarin vaak alleen de voordelen van een product.

Nepnieuws

Er verschijnen in de media ook weleens berichten die verzonnen of misleidend zijn. 

Wanneer iemand onjuiste informatie verspreidt, spreek je van nepnieuws. 

Nepnieuws is vaak bedoeld om geld te verdienen aan advertenties. 

Mensen verspreiden soms ook nepnieuws om de mening van anderen te beïnvloeden. Bijvoorbeeld door onjuiste informatie te verspreiden over een politicus waar ze het niet mee eens zijn.

Maak opdracht 8

Bekijk het filmpje Informatie beoordelen

en maak opdracht 9

Bekijk het filmpje Clickbait

en maak opdracht 10