herhaling naamwoord

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3,4

naamwoorden

congruentie

zelfstandig naamwoord

Je hebt de volgende verbuigingen van het znw geleerd:
η/α-groep (vb ἡ ψυχη), ο-groep (vb το δακρυον) en de gemengde groep
(vb ὁ φυλαξ en το ὀνομα )

Het herkennen van de naamvalsuitgangen is hierbij het meest belangrijk

Ν.Β. de gemengde groep valt uiteen in woorden met stam op medeklinker (les 9) en stam op klinker (les 19)

nom

gen

dat

acc

δακρυα

ὀνοματι

ψυχας

φυλακος

φυλακες

φυλαξι

ψυχης  

α-/η- & ο- groep

ἡ ψυχη  -  το δακρυον

της ψυχης  -  του δακρυου

τῃ ψυχῃ - τῳ δακρυῳ

την ψυχην - το δακρυον

αἱ ψυχαι - τα δακρυα

των ψυχων - των δακρυων

ταις ψυχαις - τοις δακρυοις

τας ψυχας - τα δακρυα

gemengde groep

ὁ φυλαξ - το ὀνομα 

του φυλακος - του ὀνοματος

τῳ φυλακι - τῳ ὀνοματι

τον φυλακα - το ὀνομα

οἱ φυλακες - τα ὀνοματα

των φυλακων - των ὀνοματων

τοις φυλαξι(ν) - τοις ὀνομασι(ν)

τους φυλακας - τα ὀνοματα

De dativus pl van de gemengde groep (-σιν) heeft een invloed op de stam van het naamwoord

- wat wordt de dat.pl. van ὁ γύψ, τοῦ γυπός?

1. γυπσιν
2. γυσιν
3. γυψιν
4. γυξιν

- wat wordt de dat.pl. van ὁ παῖς, τοῦ παιδός?

1. παιδσιν
2. παισιν
3. παιψιν
4. παιξιν

- wat wordt de dat.pl. van ἡ μητηρ, της μητρος?

1. μητρσιν
2. μητριν
3. μητρασιν
4. μηξιν

bijvoeglijk naamwoord

ook het bijvoeglijk naamwoord heeft twee verbuigingen

1)  -ος, -α/-η, ον

vb δεινος, μακρος - μεγας, πολυς

2) gemengd

vb σωφρων - πας (/ἡδυς)

1) -ος, -α/-η, ον

vb: μακρος - μεγας

μακρος - μακρα - μακρον

(ρει-regel)

μεγας - μεγαλη - μεγα

(verandering van stam: μεγαλ-

zo ook: πολυς, πολλ-)

2) gemengd

vb: σωφρων - πας

σωφρων - σωφρον

(Μ = F, gen. bepaalt de stam: σωφρον-)

πας - πασα - παν

(gen bepaalt de stam: παντ-

F eigen verbuiging met πασ-) 

Welke vorm congrueert met ἡ ὑδρα?

1. φοβερος
2. φοβερη
3. φοβερα
4. φοβερον

Welke vorm congrueert met αἱ νηες?

1. πολαι
2. πολλαι
3. πολλα
4. πολα

Welke vorm congrueert met δουλῳ?

1. παντῳ
2. πασῳ
3. παντι
4. πασῃ

Welke vorm congrueert met της δεσποτου?

1. εὐδαιμονος
2. εὐδαιμονης
3. εὐδαιμονου
4. εὐδαιμονι

Welke vorm congrueert met γυναιξι?

1. δεινοις
2. δειναις
3. δεισι
4. δεινσι

Concluderend

• Congruentie = overeenkomen in naamval, getal en geslacht. 

ἡ ὑδρα = Nom sg F, congruerende woorden zijn dus:

1) δεινη, καλη, κακη, φοβερα, ἀνδρεια (NB: laatste twee ρ,ε,ι-regel)

2) πασα, εὐδαιμων, σωφρων

• Ieder woord heeft een vaste verbuiging, woordenlijst is leidend:
  γυναιξι gaat volgens de gemengde groep (γυνη, γυναικος), δεινος niet
  (δεινη, δεινον --> δεισι bestaat dus niet!)

Concluderend vervolg

• Het bijv.nw. van de gemengde groep heeft in de meeste gevallen geen apart vrouwelijk rijtje 
  MANNELIJK = VROUWELIJK in dat geval. M/F ἀφρων, N ἀφρον
  
  
• In een aantal gevallen zijn er wel drie rijtjes (dit leer je in de woordenlijst) - in dit geval wordt het F verbogen volgens de α-/η-groep. M ἡδυς/πας, F ἡδεια, Ν ἡδυ
  

Volgens welke verbuiging?

πολυς

woordenlijst geeft: πολυς, πολλη, πολυ

geen genitivus gegeven =
volgens ο-, α-/η-groep

altijd drie geslachten: M, F en N

vs. πας

woordenlijst geeft: πας (παντος), πασα (πασης), παν (παντος)
genitivus op -ος = gemengde groep

geeft de woordenlijst..

•  M nom sg + gen sg --> volgens σωφρων (Μ/F en N).
• M, F en N nom sg + gen sg --> volgens ἡδυς (M, F en N)

woordenlijst geeft ξενος
wat is de F.dat.sg.?

1. ξενῳ
2. ξενῃ
3. ξενι
4. ξεσι(ν)

woordenlijst geeft
εὐρυς (εὐρεος), εὐρεια, ευρυ
wat is de F.dat.pl.?

1. εὐρεσιν
2. εὐρεισιν
3. εὐρεοις
4. εὐρειαις

woordenlijst geeft
σαφης (σαφους)
wat is de F.nom.pl.?

1. σαφεις
2. σαφαι
3. σαφειαι
4. σαφες

sleepvraag

verbind op de volgende pagina de woorden die met elkaar congrueren

de lidwoorden zijn weggelaten ter oefening

μύθῳ

νηῒ

πόλεσιν

βασιλέας 

ἔθνη

γένους

ἀληθεῖ

ξένου

εὐρείᾳ

πάσαις

ἄφρονας

πολλά

soorten naamwoorden

nu volgen enkele vragen die de verschillende woordsoorten bevragen - kies steeds de juiste woordsoort bij het gegeven Griekse woord

αἱς

1. lidwoord
2. pers.vnw.
3. aanw.vnw.
4. betr.vnw.

τίνα

1. onbepaald vnw (iemand/iets, een of andere)
2. vragend vnw (wie/wat, welke)

μου

1. bijwoord
2. aanw. vnw.
3. pers. vnw.
4. bijv. nw.

τουτων

1. aanw. vnw.
2. pers. vnw. (derde persoon)

αὐτο

1. aanw. vnw.
2. pers. vnw. (derde persoon)

Heb je nog vragen over de gemengde groep, znw en bnw?

einde verplichte onderdeel

Je hebt nu lekker geoefend met de naamwoorden 

- in deze LessonUp is nog een extra opdracht (congruentie) opgenomen, ook wordt er stilgestaan bij het vragend en onbepaald voornaamwoord (τις, τίς)

τί(ς) (τίνος)

τι(ς) (τινος)

Vertaal (zelfstandig óf bijvoeglijk):
τίς ἡκει;

1. komt iemand?
2. wie komt?
3. welke hij komt?
4. iemand komt

τίνι γυναικι βοηθειν ἠθελες

1. jij wil een of andere vrouw helpen
2. wie wil je helpen met de vrouw
3. welke vrouw wil je helpen
4. jij wil iemand helpen voor de vrouw

τισιν ἐπιστευετε

1. vertrouw hen
2. jullie vertrouwden sommigen
3. wie vertrouwden jullie?
4. wat voor iets vertrouwden jullie?

φυλακες τινες παρησαν

1. sommigen waren bewakers
2. de bewakers waren ergens aanwezig
3. welke bewakers waren aanwezig
4. enkele bewakers waren aanwezig

Over de volgende opdrachten A en B

In de volgende slide volgen opdracht A en B. 

Maak de opdrachten in je schrift. De slide erna volgt een "foto opdracht", upload als antwoord daar een foto van je schrift waar je die opdracht A en B laat zien.

Opdracht A: congruentie

Zet bnw in juiste vorm.

1. των κακων (πας)

2. του πατρος (σωφρων)

3. αἱ γυναικες (σωφρων)

4. τα σωματα (εὐδαιμων)

5. οἱ ἡγεμονες (ἀφρων)

6. την ὑδραν (εὐδαιμων)

7. τῳ λεοντι (σωφρων)

Opdracht B

Zet bnw in juiste vorm.

1.  πας   vrl nom mv

2. εὐδαιμων onz nom ev

3. σωφρων mnl nom mv

4. ἀφρων onz nom mv

5. σωφρων mnl acc ev

6. σωφρων vrl dat ev

7. σωφρων vrl dat mv

Lever een foto van je schrift in, met opdracht A en B van de vorige slide.