H4E vervolg intro Ruud

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Ethiek

Welkom H4E

(nieuwe) plattegrond!

Zelfde als bij maatschappijleer

Laptop dicht op tafel

Deze les

Maken opdrachten reader

Bespreken opdrachten

Uitleg optieken en ethische optiek

Maken opdrachten reader

Uitleg waarden

Lesdoelen

Je kunt verschillende optieken benoemen

Je weet wat de ethische optiek inhoud

(Je kunt verschillende waarden noemen)

Aan de slag!

Wat: Lezen bladzijde 3 & maken opdrachten reader 1 t/m 4

Waarom: Verwerking & tentamen (SE)

Hulp: Buurman/buurvrouw/docent

Tijd: 15 minuten

Uitkomst: Bespreken lesstof 1.2 & 1.3

Klaar: Lees 1.2 & 1.3 & maak opdracht 5, 9, 10, 11 en 14

Antwoorden opdracht 1 t/m 4

• 1. Wat zou je doen met het oog op het commercieel belang?
• Discreet oplossen, je hebt de speler nodig!

• 2. Hoe zal een jurist deze kwestie behandelen?
• De wet volgen, ongeacht de consequenties, dus de speler aangeven

• 3. Welke ethische aspecten spelen een rol?
• De plicht om het recht te handhaven en de slachtoffers van misdaden te beschermen, tegenover de belangen van de speler en de club. 
• Morele kwestie: vertrouwelijkheid vs. verzwijgen van informatie over een ernstig misdrijf.

Antwoorden opdracht 1 t/m 4

• 4. Wat zou je zelf doen?
• Zeg het maar...
• Een video om de moeilijkheid hierover duidelijk te maken

Een ethisch dilemma

• Stel je de situatie voor van de video: je bent advocaat en je cliënt vertelt je (in vertrouwen) dat hij/zij een bom heeft verstopt die binnenkort afgaat (met flink wat doden tot gevolg). Je bent als advocaat geheimhouder, maar je bent ook een burger met morele plichten naar zijn medemens.
• Waar kies je voor? Geheimhouden? Of niet geheimhouden (en naar de politie stappen)? Of toch iets anders? 
• Bedenk meerdere argumenten ter onderbouwing van je keuze. Noteer dit onder opdracht 1 t/m 4 in steekwoorden / korte zinnen

Kort klassikaal bespreken

• Waar hebben jullie voor gekozen? Geheimhouden? Of niet geheimhouden (en naar de politie stappen)? Of toch iets anders? 
• Waarom?

1.2 Optieken

De verschillende manieren om naar de werkelijkheid te kijken.

Verschillende benaderingen van iets.

Op welke manieren kun je kijken naar water?

Water

De  gemiddelde mens: drinken, douchen, wassen etc.

De brandweerman: blussen.

Een zwemmer: substantie om in te zwemmen

Een visser: vissen.

Chemicus: samenstelling H2O.

Je kunt dus op verschillende manieren naar de werkelijkheid kijken!

Voorbeeld 2: bergtop

Je staat op een bergtop en kijkt naar het landschap om je heen

Bedenk eens een aantal verschillende optieken (2 min)

• Natuurliefhebber: schoonheid, bloemen, planten
• Geoloog: rotsformaties en de bodemgesteldheid
• Avonturier: waar kan ik een beklimming doen
• Kunstenaar: bron van inspiratie voor schilderijen of foto's.

Conclusie: verschillende optieken

Juridische optiek: conform de wet

Economische optiek: kosten en baten

Persoonlijke, emotionele optiek: individueel

Medische optiek

Historische optiek

en een ethische optiek

1.3 Ethische optiek

De ethische optiek is de benadering dat mensen goed behoren te handelen.

Goed = Niet per se ethisch: 'goede voetballer', 'goed weer' etc --> menswaardig

Behoren = Ethiek houdt ons een norm voor, vaak MOET-UITSPRAKEN: uitspraken over hoe de werkelijkheid eruit zou behoren te zien, volgens degene die de betreffende uitspraak doet.

Handelen = Het gaat over je handelen, de praktijk. NIET over je gedachten.

Wat is goed/menswaardig? 

* Is het "menswaardig" om er vandoor te gaan met de vriend van je vriendin?

* Is het menswaardig als een vrouw van 63 via IVF nog een kind krijgt?

* Is het menswaardig om een geestelijk en lichamelijk gehandicapte vrouw vast te binden omdat ze anders een gevaar is voor haar omgeving?

* Is het menswaardig om bij diefstal te liegen tegenover je verzekering?

Kies 2 van deze onderwerpen en schrijf een argument vóór en er een tégen

Klaar? Maak opdracht 5, 9, 10, 11 en 14 uit de reader

Aan de slag

Wat: Lees bladzijde 3 t/m 6 en maak opdracht 5, 9, 10, 11 en 14

• Bij opdracht 9: Noem 3 optieken die in het hele verhaal een rol spelen, hoeft dus niet per onderdeel. 
• Bij opdracht 10: Vier verschillende optieken benoemen

Waarom: stof verwerken / toets in toetsweek 3

Hoe: Individueel / met z'n tweeën: zachtjes overleggen!

Tijd: 15 minuten

Uitkomst: Nakijken via Teams?

Klaar: Lees paragraaf 2 door (vragen hoeven nog niet)

Wat zijn ook alweer waarden?

1. Dat is een ander woord voor normen
2. Idealen die we voor onszelf of voor ons samenleven van belang vinden
3. Dat zijn regels die we heel belangrijk vinden
4. Dat gaat over wat ons iets waard is.

Waarden

Waarde = iets wat jij erg waardevol, belangrijk vindt.

De waarden die je hebt zeggen iets over wie je bent of wilt zijn

Je waarden zullen je gedrag bepalen

Een waarde kun je vaak uitdrukken in één woord

Overleg: Welke waarden kennen wij binnen onze school?

Normen = gedragsregels

Concreet gedrag op basis van waarden

Overleg: Bedenk eens normen bij de waarden:

1. eerlijkheid

2. trouw

3. gezondheid

4. gelijkwaardigheid

Waarden met bijbehorende normen

Eerlijkheid: als je teveel geld terugkrijgt bij de kassa, dan geef je dat terug.

Trouw: je gaat er niet stiekem met een ander vandoor terwijl je in een relatie zit

Gezondheid: Je sport veel en rookt en drinkt niet of weinig

Gelijkwaardigheid: je behandelt iedereen gelijk en discrimineert niet

Waarden en normen

Wat: Beschrijf in je document minimaal 5 waarden die belangrijk voor jou zijn.  Beschrijf daarachter welke norm daaruit voortkomt. Uit welk gedrag blijkt dat jij die waarde belangrijk vindt?

Tijd: 10 minuten

Uitkomst: Bespreken

Klaar?: Maak opdracht 

Intrinsieke en instrumentele waarden

• Intrinsieke waarden --> waarden/doelen op zich --> denk aan geluk
  
  
• Instrumentele waarden --> Ondergeschikt om een hoge waarde (intrinsieke waarde) te behalen --> bijv. vriendschap of genot wat leidt tot de intrinsieke waarde geluk