par. 3 Vrede

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen vandaag? 

- Welkom! 

- SO bespreken 

- Uitleg §3 Einde WOI

- Uitleg excursie + filmpjes WOII

- Afsluiting

Wat gaan we doen vandaag? 

- Welkom! 

- Herhalen §3 

- Aantekening

- §3 afmaken, uitleg economische wereldcrisis 

- Werkvorm economische wereldcrisis

- Afsluiting

Na de wapenstilstand

1918: de wapenstilstand getekend

1919: de Vrede van Versailles

Vrede van Versailles

Wat stond hier in?

Welke 3 straffen krijgt Duitsland in het Vredesverdrag van Versailles?

Duitsland wordt hard gestraft 

• Duitsland kreeg de schuld van de oorlog. 
• De geallieerden wilden een nieuwe oorlog met Duitsland verkomen. In het Verdrag van Versailles werden zware straffen vastgelegd. 

Verdrag van Versailles (1919) (1)

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet kolonies afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man en weinig wapens.

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan Frankrijk (20 miljard goudmark).

Verdrag van Versailles (2)

• Duitsland mag geen grote oorlogsschepen meer hebben.

• Duitsland mag geen luchtmacht meer hebben

• Duitsland moet Polen doorgang geven naar de Oostzee.

• De soldaten worden weggehaald bij de grens tussen Frankrijk en Duitsland (Rijnland)

Vrede van Versailles

28 juni 1919

Exact 5 jaar na de aanslag op Franz-Ferdinand 

door Gavrilo Princip is de oorlog voorbij.

Verdrag?! Dictaat!

In Duitsland is grote onvrede. De Duitsers vinden dat ze veel te hard werden gestraft. 

Gevolgen

• Opkomst van Hitler: hij speelt in op de Duitse onvrede over het Verdrag van Versailles.

• Uiteindelijk ook de Tweede Wereldoolog, waarbij Hitler er alles aan zou doen om de gevolgen van het Verdrag van Versailles te vernietigingen en daarin ook slaagt.
  
  

Het Fascisme

Leerdoel: Je kunt vier kenmerken van het fascisme noemen. 

Fascisme in Europa

• 'Oplossing' voor de problemen na de Eerste Wereldoorlog
  

• Populair in de jaren ’20 en ’30 van de 20e eeuw

• Antwoord op slecht beleid van de democratische regeringen

• Niet alleen in Italië of Duitsland (NSDAP) ook in Nederland (NSB)

Italie staan aan de kant van Engeland, Frankrijk en Rusland. (geallieerden)

1919 Vrede van Versailles.

Veel Italianen vinden dat de voorwaarden niet eerlijk zijn!

Onder leiding van Benito Mussollini

Laten steeds meer mensen van zich horen. Vooral burgers en oorlogs-veteranen.

Ontstaan Fascisme

Deze woede is de oorzaak voor het ontstaan van het fascisme

Mussolini is het grote brein achter dit gedachtengoed.

Fascisme

Fascisme is een politieke stroming, 

en wordt ook wel extreem-rechts genoemd

De naam komt van het voorwerp dat je hier ziet: een fasces

Dit voorwerp, een bijl met takken, stond symbool voor

de macht van de keizers in het Romeinse Rijk.

Kenmerken van fascisme (1)

• Fascisme is overal tegen (= anti): vooral dingen die vreemd zijn en andere culturen
  

• Fascisme is anti-democratisch: het volk hoeft niet mee te praten

• Er is één leider. Hij bepaalt wat goed is.

Kenmerken van fascisme (2)

• Fascisme is nationalistisch: de eigen staat/volk boven alles
  

• Fascisme gaat uit van ongelijkheid tussen mensen: de hoogontwikkelden moeten de laagontwikkelden leiden. (Het recht van de sterkste: Sociaal-Darwinisme)

Benito Mossolini is de grondlegger van  het fascisme

Het is Ultra-nationalistisch

De belangen van het eigen volk staan voorop

Het gaat uit van het leidersbeginsel.

1 persoon heeft de leiding.

'El Duce'

Het fascisme verheerlijkt geweld en oorlog.

1922 Mussolini aan de macht.

Fascisme (ideologie Mussolini)

Kenmerken fascisme:

• Extreem-nationalistisch
• Militaristisch
• Antidemocratisch
• Eén leiderprincipe

Nationaal-socialisme

Adolf Hitler voegt elementen toe aan het fascisme

1. rassenleer

2. Lebensraum 

Waarom wordt Hitler populair in Duitsland?

1929: Economische wereldcrisis.

Weimar Republiek heeft geen idee hoe ze de crisis moeten oplossen. En er is veel geweld tussen links en rechts.

Het volk is boos.

De Nazi's maken handig gebruik van deze woede. Zij bieden het Duitse volk een duidelijk alternatief voor de slecht werkende democratie.

Hitler belooft het volk werk, en zegt dat hij van Duitsland weer een groot en machtig land zou maken.

1932: NSDAP wint de verkiezingen. (37%)

Hitler eist dat hij Rijkspresident mag worden.

Januari Hitler rijkskanselier,

Maar geen meerderheid.

Hitler maakt een einde aan Duitse Democratie

27 feb: 1933, Rijksdagbrand / noodwet 48.

In tijden van crisis mag de Rijkskanselier, buiten de grondwet en parlement actie ondernemen. Hij laat alle communistische leiders oppakken.

5 Maart 1933. Nieuwe verkiezingen.

Opnieuw NSDAP de grootste. 44%. dus nog geen 100%!

--> invoering Machtigingswet. Dit betekent dat de regering wetten kan uitvoeren zonder het Duitse parlement en grondwet.  --> wordt goedgekeurd omdat de oppositie is opgepakt.

1934: Rijkspresident Von Hindenburg sterft. Hitler neemt ook zijn bevoegdheden over.

Hitler heeft nu alle macht en noemt zichzelf de Fuhrer. (de leider)

Vrede van Versailles

• Duitsland kreeg de schuld van de oorlog
• Duitsland moest 132 miljard goudmark betalen
• Duitsland raakte grondgebied en zijn koloniën kwijt
• Het Duitse leger mocht niet groter zijn dan 100.000 soldaten
• Duitse soldaten mochten niet in het grensgebied met Frankrijk en België komen

Je kunt drie maatregelen noemen waarmee Duitsland na de Eerste Wereldoorlog gestraft werd

Voorspoed in de VS 

Leerdoel: Je kunt uitleggen dat de Verenigde Staten in de jaren 1920 een cosumptiemaatschappij en een vrijemarkteconomie waren.

Vrede van Versailles

• Duitsland kreeg de schuld van de oorlog
• Duitsland moest 132 miljard goudmark betalen
• Duitsland raakte grondgebied en zijn koloniën kwijt
• Het Duitse leger mocht niet groter zijn dan 100.000 soldaten
• Duitse soldaten mochten niet in het grensgebied met Frankrijk en België komen

Je kunt drie maatregelen noemen waarmee Duitsland na de Eerste Wereldoorlog gestraft werd

Welvaart in de jaren 20

In de jaren 20 groeide de Amerikaanse economie snel.

Door de invoering van de lopende band werden veel (vaak nieuwe) producten veel goedkoper.

Voorspoed in de VS

• Economische grootmacht
• Consumptiemaatschappij
• Geld lenen voor nog meer spullen
• Aandelen

Je kan uitleggen dat de Verenigde Staten in de jaren 20 een consumptiemaatschappij waren

Voorspoed in de VS

• Economische grootmacht
• Consumptiemaatschappij
• Geld lenen voor nog meer spullen
• Aandelen

Welvaart in de jaren 20

• De Amerikaanse economie groeide na WOI heel hard
• Dit kwam (ook) door het kapitalisme
• = economisch systeem dat draait om winst maken
• Bedrijven verkochten aandelen (stukjes van het bedrijf) om aan geld te komen