Les 1: Wonen op gevaarlijke plekken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Wonen op gevaarlijke plekken

(1/2)        Leerdoelen

1: Je kunt uitleggen waarom Bangladesh vaker te maken heeft met overstromingen dan Nederland.

2: Je kent de belangrijkste rivieren in Bangladesh en in Nederland. (topografie)

3: Je kunt uitleggen hoe Bangladesh en Nederland op een natuurlijke manier is beschermd tegen zee.

4: Je kunt uitleggen dat slib land vruchtbaar maakt. 
5: Je kunt uitleggen wanneer een rivier slib gaat afzetten en voor sedimentatie zorgt.

(2/2)       Leerdoelen

6: Je kent twee soorten riviermondingen: een delta en een trechter.

7: Je kunt uitleggen dat overstromingen versterkt worden door ontbossing.

8: Je kunt uitleggen waarom we het Deltaplan hebben uitgevoerd en daarbij benoemen in welke provincies.

      Er zijn gebieden met te veel water...

Bangladesh is een land in Zuid-Azië dat veel overstromingen kent. Veel meer en zwaarder dan in Nederland! En dat komt door het moessonklimaat in Bangladesh.

-Wat is de moesson? Bekijk het volgende filmpje.

Bangladesh 

1

De kaart kan tijdens de presentatie ingezoomed worden.

Moesson

De moesson is een halfjaarlijks wisselende wind die voor heel veel neerslag zorgt. Op de kaart zie je dat de moesson alleen tropische gebieden rondom de evenaar treft.

In Nederland is het gemiddeld neerslag per jaar 800 mm, terwijl in sommige regio's van Bangladesh dat wel 5000 mm kan zijn!

Waarom kennen we in Nederland geen heftige overstromingen als in Bangladesh?

1. Nederland heeft sterke dijken.
2. Nederland ligt niet rondom de evenaar en kent geen moessonklimaat.
3. Nederland vangt al het water op.
4. In Nederland valt neerslag deels in de vorm van sneeuw.

Overeenkomsten

Ondanks het verschil in neerslag, hebben Nederland en Bangladesh ook overeenkomsten:

1: Beide landen zijn laaggelegen.
2: Beide landen bestaan uit rivierdelta's.
3: Beide landen zijn kwetsbaar voor hoogwater.
4: Beide landen zijn heel vruchtbaar

Hoe herken je op de volgende foto's de rivieruitmondingen?

Bangladesh

Nederland

Rivieren

De belangrijkste rivieren in Bangladesh:

1: Brahmaputra   (2900 km)

2: de Ganges        (2500 km)

De belangrijkste rivieren in Nederland:

1: De Rijn          (1230 km)

2: De Maas       (925 km)

3: De Ijssel       (125 km)

4: De Waal        (80 km) 

2

1: De Brahmaputra is de langste rivier in Bangladesh.

2: De Ijssel is de langste rivier in Nederland.

1. 1 en 2 zijn waar
2. 1 is waar en 2 is niet waar.
3. 1 is niet waar en 2 is waar
4. 1 en 2 zijn niet waar

Natuurlijke     kustbescherming

Nederland en Bangladesh zijn laaggelegen en daarom kwetsbaar voor overstromingen, maar toch hebben beide landen een natuurlijke kustbescherming dankzij de aanvoer van zand en slib. 

Het afzetten van slib noemen we sedimentatie.

Hoe ziet dat er uit?

3

Kustbescherming: Bangladesh

De natuur helpt ook een handje! 

De rivier zet hier vruchtbare slib af.

Daardoor kunnen hier  veel bomen groeien en het gebied beschermen.

4

Kustbescherming: Nederland

1: De zee zet hier veel zand af.

3: Dat zand wordt door de wind meegenomen.

2: wind

4: planten houden dat zand tegen waardoor het zand ophoopt: een zandheuvel ontstaat 

Het einde van een rivier

Rivieren monden altijd uit in een zee of een meer. Bij het uitmonden stroomt de rivier heel langzaam en kan het niet meer al zijn sediment mee nemen. Daarom zal een rivier bij de uitmonding heel veel slib en sediment afzetten.

Er zijn twee rivieruitmondingen...

5

1: Delta

Een gebied waar een rivier met veel vertakkingen in zee of een meer uitmondt. Bij het uitmonden wordt er veel sediment afgelegd. 

6

      2: Estuarium

Een rivier hoeft niet per sé bij de uitmonding te vertakken. Er kan ook een brede trechtervormige monding ontstaan. Dit noemen we een estuarium, zoals de Westerschelde. 

sediment

6

     Ontbossing

Ontbossing is het verdwijnen van bos door het kappen van bossen. Vaak door grote bedrijven die winst willen maken in dat gebied.

Hiernaast zie je dat er bomen zijn gekapt. Wat kan er gebeuren als het een keertje hard regent?

7

Overstroming

Boomwortels houden regenwater goed vast. Bij ontbossing heb je dus geen bomen meer die het overtollig water kunnen vast houden. 

Het water zal dan over land stromen zoals je op de foto hiernaast ziet. Wanneer dat water snel in een rivier stroomt, kan dat voor hoogwater zorgen. Dat kan leiden tot overstromingen.

       1953: watersnoodramp

Herinner je deze gebeurtenis nog van de basisschool?

In 1953 zijn 1836 mensen in Zuidwest- Nederland omgekomen door een enorme waterramp.

De oorzaak was een enorme storm en springtij. Bekijk het volgende filmpje...

8

In welke provincies vond de watersnoodramp plaats?

Filmpje

Het volgende filmpje van 15 min over Bangladesh.