Signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, b
• Leerjaar 1,2

Signaalwoorden & Tekstverbanden

Dus....

In een tekst staan heel veel zinnen. Dat zijn niet zomaar losse zinnen. De zinnen hebben iets met elkaar te maken. Er zijn verbanden tussen de zinnen.

Er zijn speciale woorden waaraan je kunt zien dat er een verband is. Deze speciale woorden noem je signaalwoorden. De signaalwoorden zeggen je: 

Let op! Er komt nu een verband aan.

Als je weet welk verband er tussen zinnen is, begrijp je de tekst beter.

Welke signaalwoorden ken je al?

Maak een zin met: bijvoorbeeld

Maak een zin met : zoals

Maak een zin met: maar

Signaalwoorden tegenstelling

1. verder, ten slotte, en
2. kortom, dus
3. tegenover, hoewel, echter

Signaalwoorden voor tijdsvolgorde (chronologisch)

1. eerst, daarna, nadat
2. toen, maar, omdat

Signaalwoorden voorbeeld

1. : / - / 1, 2, 3, enz.
2. eerst, toen, daarna
3. zo, zoals, bijvoorbeeld

Hoe geeft de schrijver tekstverbanden aan?

1. Functiewoorden
2. Doewoorden
3. Signaalwoorden
4. Niet

Signaalwoorden opsomming

1. ten eerste, ten tweede, ook, verder
2. maar, echter, toch, tegenover
3. bijvoorbeeld, zo, zoals

Signaalwoorden voor oorzaak en gevolg

1. waardoor, daardoor, doordat
2. en, bijvoorbeeld, zoals

Welke signaalwoorden horen er bij een tegenstellend tekstverband?

1. doordat, daardoor, met als gevolg
2. maar, echter, toch, integendeel
3. dus, daarom, concluderend, kortom
4. maar, echter, toch, integendeel

De volgende woorden zijn signaalwoorden van OPSOMMING.

1. ten eerste, ten tweede, ook verder
2. vervolgens, toen, terwijl, ten slotte
3. kwadraat, breuk, deelsom, optelsom
4. plus, min, eraf, erbij, keer

Verwijder eerst het stickertje, druk daarna op de startknop.
Wat zijn de signaalwoorden voor volgorde van tijd?

1. druk, eerst
2. startknop, daarna
3. verwijder, eerst
4. eerst, daarna

Welke signaalwoorden horen er bij een oorzaak-gevolg tekstverband?

1. doordat, daardoor, met als gevolg
2. ten eerste, daarna, vervolgens, tot slot
3. maar, echter, toch, integendeel
4. zoals, bijvoorbeeld, zo, ter illustratie

Welke signaalwoorden horen er bij een concluderend tekstverband?

1. zoals, bijvoorbeeld, zo, ter illustratie van
2. dus, daarom, concluderend, kortom
3. ten eerste, daarna, vervolgens, ook, tot slot
4. doordat, daardoor, met als gevolg

Ik moet vandaag nog een hoop werk doen. Ten eerste moet ik mijn kamer opruimen. Ten tweede moet ik het gras maaien. Daarna moet ik boodschappen gaan doen voor het weekend.
Welk tekstverband geven de signaalwoorden: 'ten eerste, ten tweede, daarna' aan:

1. Tegenstelling
2. Conclusie
3. Reden
4. Opsomming

Welk signaalwoorden van opsomming herken je in de volgende zin?

Ten eerste drinken jongeren meer alcohol. Ten tweede gamen ze meer en tenslotte kijken ze vaker Netflix.

1. drinken alcohol, gamen meer, kijken vaker Netflix.
2. Ten eerste, ten tweede, tenslotte.

Opdracht maken

Welke signaalwoorden ken je nu?

Hoe kun je deze nieuwe kennis gebruiken?