H1.3 Spanje: Weer en klimaat in combinatie met Landbouw

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

 Weer en klimaat

Nederland en Spanje, klimaten

Door de ongelijke neerslagverdeling krijgt Spanje in de herfst/winter te maken met...

1. Overstromingen van de zee
2. Overstromingen van rivieren
3. Droogte en weinig neerslag
4. Veel sneeuw overlast

Wanneer zou de piekafvoer van een rivier in Spanje het grootst zijn?

1. Winter
2. Lente
3. Zomer
4. Herfst

Welk klimaat van Spanje zie je hier?

1. Gematigd zeeklimaat
2. Middellands zeeklimaat
3. Steppeklimaat
4. Landklimaat

De bewolkingsgraad is in dit land het hoogst

1. Spanje
2. Nederland

Welk klimaat kent de meest negatieve waterbalans in Spanje?

1. Gematigd zeeklimaat
2. Landklimaat
3. Steppeklimaat
4. Middellandse Zeeklimaat

Welk land kent een grotere nuttige neerslag?

1. Nederland
2. Spanje

Welk land heeft een grotere kans op een positieve waterbalans?

1. Nederland
2. Spanje

In Spanje zijn er de volgende klimaten: gematigd zeeklimaat, Middellandse Zeeklimaat, landklimaat, toendraklimaat, steppeklimaat en woestijnklimaat.

1. waar
2. niet waar

Hogedrukgebied: zomersituatie

stuwingsneerslag

ongelijke neerslagverdeling

klimaten in Spanje

• gematigd zee klimaat
  
• landklimaat
  
• steppeklimaat
  
• Mediterraan klimaat
  
• hooggebergteklimaat
  

Spanje: ongelijke neerslagverdeling

neerslagverdeling

Almeria: nauwelijks neerslag

Cadiz: evenveel als in NL

Santander: meer neerslag als in NL

nuttige neerslag = neerslag die beschikbaar is voor gebruik, dus de neerslag minus de verdamping.

 oplossingen tegen droogte

• bouwen van stuwdammen: 
  

grote stuwmeren zijn ontstaan. In droge tijden wordt dit water gebruikt voor landbouw etc.

• aanvoer water via kanalen en pijpleidingen
  

Klimaat en plantengroei

Spanje

Door verschillende klimaten heeft Spanje ook verschillende vegetatiezones 

(vegetatie = plantengroei)

Noord-Spanje

hetzelfde klimaat (zeeklimaat) als NL dus gemengd loofbos

gemengd loofbos = bos waarin zowel naaldbomen als loofbomen staan

klimaten Spanje

Zuid-Spanje

minder neerslag dus altijd groene mediterrane vegetatie

altijd groene mediterrane vegetatie = begroeiing die voorkomt in het Middellandse Zeegebied; deze planten kunnen goed tegen de droge zomer (: kleine bladeren, lange wortels)

klimaten Spanje

Zuidoost-Spanje

grote droogte dus steppevegetatie

steppevegetatie = boomloze grasvlakte met doornige struiken en graspollen in een droog gebied

klimaten Spanje

Noord-Spanje

in de hoogste gebieden, boven in het hoogegebergte, groeit alleen hooggebergte vegetatie

-> 1000 m stijgen is -6 graden!

hooggebergtevegetatie = plantsoorten die in het hooggebergte voorkomen (die dus goed tegen de kou kunnen)

1. verwoestijning
2. verzilting
3. verdroging

droogteproblemen

1. verwoestijning

= droge gebieden die zich in opppervlakte uitbreiden; uitbreiding van de woestijn

belangrijkste oorzaak: ontbossing

ontbossing = het kappen van bossen door de mens

De mens gebruikt het hout als brandhout en bouwmateriaal. De ruimte die hierdoor ontstaat, wordt vaak gebruikt als landbouwgrond.

2. verzilting

= het zouter worden van       de bodem

belangrijkste oorzaak:

onzorgvuldige irrigatie

irrigatie = water op het land brengen door het besproeien van akkers of het aanvoeren van water via kanaaltjes of sloten

0

3. verdroging

= droger worden van de bodem door verlaging van de grondwaterstand

belangrijkste oorzaak:

veel water nodig voor landbouw en toerisme

Waar vindt vooral verwoestijning plaats?

1. Aan de randen van de woestijn
2. In de woestijn zelf
3. In het centrum van de woestijn
4. Gebieden ver van de woestijn af

Wat is de boosdoener van verzilting in Spanje?

1. Te veel water
2. slechte landbouw
3. te weinig water
4. irrigatiemethoden

Wat is geen gevolg van de 3 droogteproblemen van Spanje?

1. Verzilting
2. Verdroging
3. irrigatie
4. Verwoestijning

2.4 Neerslag en landbouw

landbouw: 

2 voorwaarden om landbouw te bedrijven:

+

geschikte bodem

gunstig klimaat

40% van Spanje niet geschikt voor landbouw, vanwege:

steile hellingen

onvruchtbare bodem

droogte

1. landbouw zonder irrigatie

2. landbouw mét irrigatie

Tweedeling in landbouw Spanje

Hoeveel % is in Spanje niet geschikt als landbouwgrond?

1. 10%
2. 20%
3. 30%
4. 40%

Irrigatie

= kunstmatig bevloeiien van het land

• minder afhankelijk van   neerslag
• meer winst door verbouwen van (tropische) groenten en fruit

1. landbouw zonder irrigatie

Intensieve veeteelt

• voldoende neerslag
  
• voldoende veevoer (gras)
  
• akkerbouw (: tarwe, rogge, suikerbieten, aardappelen, maïs)

intensieve veehouderij = veeteelt met veel dieren op een klein stuk grond

Extensieve veeteelt

• in droge gebieden
• grote vlakten (prairies) waar   kuddes grazen
  

extensieve veeteelt = veeteelt met weinig dieren op groot stuk grond

2. landbouw met irrigatie

• minder afhankelijk van neerslag
  
• arbeids- en kapitaalintensief
• 3 - 5 oogsten per jaar 

druppelirrigatie ++

• beste vorm van irrigatie
  
• gaat verzilting tegen
• nauwelijks verspilling
• kennis nodig

• duur