7.4 successie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.4 veranderende ecosystemen

VANDAAG

* werken aan opdrachten 7.4 - 20 min > 23 t/m 28

* aantekening begrippen 7.4 - 20 min 

*werken aan opdrachten 7.5 - 20 min > 30 - 36

LEERDOELEN 7.4

7.4 - veranderende ecosystemen

* je kunt enkele ecosystemen beschrijven aan de hand van kenmerkende soorten

* je kunt veranderingen in een ecosysteem beschrijven aan de hand van de woorden: pionierecosysteem, successie, climaxecosysteem, indicatorsoorten

* je kunt in een model gegeven informatie over ecosystemen analyseren

aan de slag - in stilte!

1) Lees paragraaf 7.4. (Als je 7.3 al af hebt.)

2) Maak opdracht 23 t/m 28.

KLAAR? Begin een begrippenlijst van 7.4 en 7.5.

DAARMEE KLAAR? Lees verder en maak 7.5: opdracht 30 - 36.

Ik ga naar de extra les van biologie vanmiddag en/of volgende week.

1. ja, vanmiddag.
2. ja, beide middagen.
3. ja, volgende week.
4. nee.

Ik verdien voor mijn werkhouding een.... omdat...

Deze vraag heb ik nog over de komende weken:

ORGANISATORISCH

* Mensen met tijdverlenging hebben de tijd tot 15.30.

* Dit PO is niet herkansbaar. Het SE van de toetsweek wel → september.

* B305/B308: indeling vind je op de deur van de lokalen. 

* Je mag maximaal 20 minuten te laat komen.  

ORGANISATORISCH

* DEZE WEEK 7.4 t/m 7.6

* VOLGENDE WEEK 7.6 t/m 7.8

* Tijdens de extra uren herhalen we en oefenen we met examenopgaven.

* Laatste les = bespreken examentrainers.

BEGRIPPENLIJST 7.4

pionierecosysteem

climaxecosysteem

primaire successie

secundaire successie

indicatorsoorten

LET OP

Dit zijn de begrippen die in de uitleg voor zullen komen. 

Dit zijn niet alle blauwe woorden uit de tekst. 

Je moet ze wel allemaal kennen en kunnen toelichten. 

de planten bepalen!

PIONIER

CLIMAX

weinig individuen per soort

korstmos

abiotische factoren gelijk

kleine biodiversiteit

eenvoudig voedselweb

gesloten kringloop van stoffen

bomen

PIONIERECOSYSTEEM

* weinig soorten

* veel individuen van een soort

* weinig ontwikkelde bodem: weinig organische stoffen 

* eenvoudig voedselweb

* sterk wisselende abiotische factoren

* open kringloop: immigratie

CLIMAXECOSYSTEEM

* veel soorten

* weinig individuen van een soort

* goed ontwikkelde bodem: veel afvaleters en reducenten

* complex voedselweb

* constante abiotische factoren

* gesloten kringloop: weinig uitwisseling met omgeving

Hiertussen vindt primaire en secundaire successie plaats.

Bestudeer deze grafieken. 

Verklaar het verloop van beide grafieken.

(Vergelijk met afbeelding 33 en 34 uit je boek!)

Het pionierstadium wordt aangevuld met soorten uit de omgeving. 

Als er meer soorten komen, is er meer concurrentie en zullen er per soort minder individuen zijn.

Na een ramp nemen pioniersoorten het weer even over: minder soorten, maar wel meer individuen per soort.

Vervolgens komt het gebied weer in eenzelfde proces als in primaire successie: nieuwe soorten vullen niches in. 

PRIMAIR * vanaf niks, bijv. door erosie

                   * geen humus

                   * successie moet opnieuw beginnen

SECUNDAIR  * opbouw na verstoring, bijv. brand of bomenkap

                           * humus aanwezig in de bovenste laag 

                           * successie hoeft niet van begin af aan - sneller naar climax

verandering in soortensamenstelling

in een bepaald gebied

SUCCESSIE

BEGRIPPENLIJST 7.4 + 7.5 

pionierecosysteem

climaxecosysteem

primaire successie

secundaire successie

indicatorsoorten

duurzame ontwikkeling

versnippering

Rode lijst

LET OP

Dit zijn de begrippen die in de uitleg voor zullen komen. 

Dit zijn niet alle blauwe woorden uit de tekst. 

Je moet ze wel allemaal kennen en kunnen toelichten. 

leerdoelen

* je kent de voornaamste oorzaken en gevolgen van milieuproblemen

* je kunt uitleggen wat onder duurzame ontwikkeling wordt verstaan

* je kent maatregelen voor natuurbescherming

MAAK - een aantekening waarin deze leerdoelen verwerkt zijn!

              - opdracht 34 t/m 39, 41

Op de site van Natuurmonumenten staat:
"We hebben de natuur hard nodig."
Hoe belangrijk vind jij natuur in Nederland?
Leg je antwoord uit.

Wat is duurzaamheid?

1. Duurzaamheid is een keurmerk.
2. Duurzaamheid zegt iets over de kosten van een product.
3. Duurzaamheid zegt iets over de levensduur of het productieproces van een product.
4. Duurzaamheid zegt iets over hoe lang je een product kunt gebruiken.

Is duurzaamheid een modewoord?

Welke voorbeelden van
duurzaamheid ken jij?

Wat kan er in het kader van duurzaamheid beter gevoerd worden; een organisme van een laag of hoog trofisch niveau?

1. laag
2. hoog

versnippering

   transport               bebouwing               landbouw

Noem een ecologisch en evolutionair nadeel van versnippering.

Hoe kan je ontsnipperen?

Ecoducten vind je alleen in Nederland.

1. juist
2. onjuist

Is ontsnippering nodig om de wolf duurzaam in Nederland te laten blijven?

www.wur.nl

ontsnippering

"Het is niet erg dat er soorten uitsterven."

Leg uit of je het met deze stelling eens bent.