3.1.1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 3

Leesvaardigheid

Leesmanieren en tekstsoorten

Lesdoelen

Aan het einde van de les: 

- Weet je hoe je leesstrategieën gebruikt

- Weet je welke tekstdoelen er zijn

Leesstrategieën

1) Verkennend lezen

2) Nauwkeurig lezen

4) Zoekend lezen

5) Studerend lezen

verkennend lezen

Doel:

Onderwerp bepalen

Bepalen of de tekst interessant is

Aanpak:

Bekijk de titel, tussenkopjes, afbeeldingen, bron, anders gedrukte woorden

Lees de inleiding

nauwkeurig lezen

Doel:

Je wil de tekst helemaal begrijpen.

Hoofdzaken van de tekst vinden

Aanpak:

Lees tekst helemaal. 

Let op signaalwoorden.

Zoek onbekende woorden op.

Stel jezelf vragen tijdens het lezen. 

Hoofdgedachte bepalen. 

Zoekend lezen

Doel:

Informatie opzoeken in een tekst.

Het antwoord op een vraag zoeken

Aanpak:

Kijk naar de tussenkopjes en anders gedrukte woorden. Let ook opvallende tekens. 

Als je weer waar de info staat, ga je precies lezen.

Studerend lezen

Doel:

 De informatie onthouden. 

Weten wat de hoofdzaken zijn en de tekst begrijpen

Aanpak:

Bekijk de titel 

Bepaal de hoofdgedachte 

Let op anders gedrukte woorden.

Lees onderstaande leessituaties. Welke leesmanier pas je toe?

Situatie 1: 

Je leest een nieuwsartikel op nu.nl

Situatie 2: 

Voor biologie moet je een werkstuk maken over klimaatverandering. Je hebt op een internet een tekst gevonden over het klimaat. Je wilt weten of je de tekst kunt gebruiken.

Situatie 3: 

Je hebt morgen een toets over voor geschiedenis. Je leest de tekst in je geschiedenisboek.

Situatie 4:

Je wilt een pretpark bezoeken en bent benieuwd naar de prijzen. Je bezoekt de website van het pretpark.

Verkennend lezen

Zoekend lezen

Studerend lezen

Nauwkeurig lezen

Tekstdoel

1. Informeren

2. Overtuigen

Uitleg

1. De lezer krijgt informatie over het onderwerp.

2. De schrijver geeft zijn mening en wil de lezer hiervan overtuigen.

Tekstdoel

3. Activeren/overhalen

4. Amuseren

Uitleg

3. De schrijver wil dat de lezer iets gaat doen/iets gaat kopen.

4. De schrijver wil de lezer vermaken, ervoor zorgen dat hij plezier heeft.

Tekstdoel

1. Informeren

2. Overtuigen

3.Activeren/overhalen

4. Amuseren

Voorbeeld Tekstsoort

1. nieuwsbericht

2. forum op het internet

3. reclame

4. strip

OPDRACHT

Geef bij elke stelling aan bij welk tekstdoel het hoort.

 

Stelling 1: Abonneer je op de krant en ontvang een gratis iPad.

1. Amuseren
2. Activeren
3. Informeren
4. Overtuigen

Stelling 2:
ik ben niet in de wolken
ik zit erbovenop
en de grijze op mijn gezicht
verraadt het feestje in mijn kop.

1. Amuseren
2. Informeren
3. Instrueren
4. Overtuigen

Stelling 3: 'We will rock you' is mijn lievelingsliedje.

1. Amuseren
2. Activeren/overhalen
3. Informeren
4. Overtuigen

Stelling 4: Je kunt beter gaan voetballen, want er zijn veel meer rijke en goede voetballers dan wielrenners.

1. Overtuigen
2. Activeren
3. Amuseren
4. Informeren

Stelling 5: Wees geen domme gans, steun de Dierenambulance.

1. Amuseren
2. Activeren
3. Informeren
4. Overtuigen

Stelling 6: Nederland behaalde op de Olympische Winterspelen in 2018 twintig medailles.

1. Overtuigen
2. Activeren
3. Amuseren
4. Informeren

En nu de andere kant op

Geef nu zelf een Voorbeeld bij een tekstdoel.

Geef een voorbeeld van:
Een informerende tekst

Geef een voorbeeld van:
Een activerende tekst

Geef een voorbeeld van:
Een amuserende tekst

Geef een voorbeeld van:
Een activerende tekst die je kent

Koppel het tekstdoel aan de tekstsoort

Tekstsoorten

-Betoog

-Leertekst 

-Reclametekst

-Strip

Amuseren

Activeren

Informeren

Overtuigen