r2k2mg 6.3 Erfelijkheid en evolutie: Geslachtelijke voortplanting

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

6.3 Geslachtelijke voortplanting

wat gaan we vandaag doen?

korte herhaling vorige les

bespreken opdrachten

nieuwe theorie: 6.3 Geslachtelijke voortplanting

zelf aan de slag

Hoeveel chromosomen heeft een mens?

6.2 Erfelijke eigenschappen

Ieder mens heeft duizenden eigenschappen.

De erfelijke informatie over deze eigenschappen liggen in de chromosomen/DNA

Een mens heeft 46 chromosomen. Deze liggen in paren in het DNA (2x23 = 46). (= in tweetallen)

6.2 Erfelijke eigenschappen

Chromosomen bestaan uit verschillende genen.

1 gen bevat de erfelijke informatie van 1 eigenschap.

Genen komen net als chromosomen voor in paren = genenpaar

Alle genen bij elkaar = genotype

6.2 Erfelijke eigenschappen

Ook in de kernen van geslachtscellen (eicellen en zaadcellen) komen chromosomen voor.

In geslachtscellen komen de chromosomen NIET in paren voor, maar enkelvoudig. 

Een eicel of een zaadcel bevat dus 23 chromosomen

(de helft van 46)

6.2 Erfelijke eigenschappen

Bij bevruchting van een eicel door een zaadcel smelten de kernen samen. De chromosomen komen dan bij elkaar.

Dan bevat de lichaamscel weer 46 chromosomen (23 + 23)

6.3 Geslachtelijke voortplanting

Variatie in genotypen ontstaat door geslachtelijke voortplanting.

genotype = de informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme; deze informatie liggen in genen in de chromosomen

6.3 Geslachtelijke voortplanting

chromosomen liggen in paren (in tweetallen) in het DNA

de chromosomen zijn verdeeld in genen: genen liggen dus ook in paren in het DNA: genenparen

Het genenpaar voor een erfelijke eigenschap kan bestaan uit twee gelijke genen en ongelijke genen

6.3 Geslachtelijke voortplanting

Bij geslachtelijke voortplanting versmelten 2 geslachtscellen (eicel en zaadcel). Hierdoor ontstaat een nieuw organisme.

In een geslachtscel komen de genen (en chromosomen) niet in paren voor, maar enkelvoudig.

De helft van het genotype van een organisme komt van de vader en de andere helft komt van de moeder.

6.3 Geslachtelijke voortplanting

Er zijn veel verschillende mogelijkheden in genotype van nakomelingen.

Bij geslachtelijke voortplanting ontstaat bij de nakomelingen veel variatie in genotypen.

6.3 geslachtelijke voortplanting

tweelingen:

- een-eiige tweeling: ontstaan uit dezelfde bevruchte eicel: organismen hebben hetzelfde genotype

- twee-eiige tweeling: ontstaan uit 2 bevruchte eicellen: verschillend genotype

VRAGEN??