Gouden eeuw Inleiding vragen

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Burgerlijke cultuur

Over welke eeuw hebben we het bij het examenonderwerp 'De Gouden eeuw'?

1. 16e eeuw
2. 17e eeuw
3. 19e eeuw
4. 20e eeuw

Wat weet je over
de 'Gouden eeuw'?

Leerdoelen inleiding:

1. Je kan uitleggen hoe ‘Nederland’ eruit zag voordat het de Zelfstandige Republiek der 7 Verenigde Nederlanden was (Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden)

2. Je weet waarom de overheersing van Filips II leidde tot weerstand bij de bevolking.

3. Je weet wanneer de opstand was, wie de opstand leidde en wat het doel van de opstand was.

4. Je weet dat de opstand/ Tachtigjarige oorlog eindigde door de Vrede van Munster in 1648 en kan uitleggen wat er op dat moment met de noordelijke en zuidelijke Nederlanden gebeurde.

5. Je kan redenen noemen waardoor er een grote bloei op het gebied van de handel kwam in de Republiek.

6. Je kent een aantal belangrijke wetenschappers/filosofen uit de 17e eeuw en je kan dit koppelen aan de vrijheid van denken in de Republiek (tolerantie).

7. Je kan uitleggen waarom in de Republiek het katholieke geloof onderdrukt wordt.

8. Je kan de kern van het protestantisme/calvinisme uitleggen en dit gedachtengoed koppelen aan het interieur van een protestantse/calvinistische kerk en een vanitasstilleven.

9. Je kan uitleggen hoe de Republiek bestuurt wordt en hoe dit leidt tot een tolerante houding.

10. Je kent de begrippen: Staten-Generaal, Stadhouder, Vroedschap.

11. Je kan uitleggen dat een stad door regenten wordt bestuurd en aan welke eisen regenten moeten voldoen.

12. Je kan beschrijven uit welke groepen de bevolking bestond binnen de Republiek.

13. Je kan uitleggen hoe alle lagen van de bevolking meeprofiteren van de grote welvaart in de Republiek.

Waarom leidde de overheersing van Filips II tot weerstand bij de bevolking? (2 antwoorden)

1. iedereen moest Spaans spreken
2. hij hief veel belasting
3. hij vervolgde de protestanten
4. hij vervolgde de katholieken

Wat is een vroedschap en wie maken hiervan deel uit?

1. Statengeneraal: vertegenwoordigers uit gewesten
2. Stadbestuur: regenten
3. Gewestelijke staten: vertegenwoordigers uit de steden
4. Schutterij: burgers

Zoek een afbeelding die jij vindt passen bij het calvinisme.

Aan het begin van de zeventiende eeuw ontstond er in het noorden van Nederland en met name rond Amsterdam een economische bloeitijd. Dit ondanks het conflict met de Spaanse vorst.
Geef daarvoor twee oorzaken.

Dit is een groepsportret dat Jan de Baen in 1682 maakt van de VOC-bestuuders van de Kamer van Hoorn.

Het portret geeft niet alleen een beeld van de personen,
maar geeft ook informatie aan de hand van hun kleding,
attributen en houding.
Beschrijf aan de hand van deze drie zaken wat dit
groepsportret vertelt over de afgebeelde personen.

Leerdoelen inleiding:

1. Je kan uitleggen hoe ‘Nederland’ eruit zag voordat het de Zelfstandige Republiek der 7 Verenigde Nederlanden was (Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden)

2. Je weet waarom de overheersing van Filips II leidde tot weerstand bij de bevolking.

3. Je weet wanneer de opstand was, wie de opstand leidde en wat het doel van de opstand was.

4. Je weet dat de opstand/ Tachtigjarige oorlog eindigde door de Vrede van Munster in 1648 en kan uitleggen wat er op dat moment met de noordelijke en zuidelijke Nederlanden gebeurde.

5. Je kan redenen noemen waardoor er een grote bloei op het gebied van de handel kwam in de Republiek.

6. Je kent een aantal belangrijke wetenschappers/filosofen uit de 17e eeuw en je kan dit koppelen aan de vrijheid van denken in de Republiek (tolerantie).

7. Je kan uitleggen waarom in de Republiek het katholieke geloof onderdrukt wordt.

8. Je kan de kern van het protestantisme/calvinisme uitleggen en dit gedachtengoed koppelen aan het interieur van een protestantse/calvinistische kerk en een vanitasstilleven.

9. Je kan uitleggen hoe de Republiek bestuurt wordt en hoe dit leidt tot een tolerante houding.

10. Je kent de begrippen: Staten-Generaal, Stadhouder, Vroedschap.

11. Je kan uitleggen dat een stad door regenten wordt bestuurd en aan welke eisen regenten moeten voldoen.

12. Je kan beschrijven uit welke groepen de bevolking bestond binnen de Republiek.

13. Je kan uitleggen hoe alle lagen van de bevolking meeprofiteren van de grote welvaart in de Republiek.

In 1588 tekenen de noordelijke zeven gewesten hun onafhankelijkheidsverklaring en vestigen daarmee de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De Republiek is een federatie van zeven formeel soevereine staten. Deze staatsvorm bevordert de tolerante houding van de Nederlanders ten opzichte van anderen. Geef hiervoor een verklaring.

Puzzel: welke drie woorden zoeken we?

Soberheid	Groepsportret	Schutterij	Woord God centraal
Levendig	Monopolie	Afkeer luxe	1e multinational
Handel	Rembrandt	Officieuze staatsgodsdienst	1602

Antwoorden puzzel

De Nachtwacht: Groepsportret, Rembrandt, Schutterij, Levendig

VOC: Handel, monopolie, 1e multinational, 1602

Calvinisme: Soberheid, woord van God centraal, afkeer luxe, officieuze staatsgodsdienst

Niet alleen de kooplieden profiteerden van de toegenomen handel, maar ook de brede burgerij onder deze toplaag. Leg dit uit.

In de Republiek werken de kunstenaars voor andere opdrachtgevers/instituten dan in de rest van Europa.
Welke twee 'traditionele' opdrachtgevers vallen in de 17e eeuw weg in de Republiek? Leg ook uit waardoor dit komt.

Welke vraag heb je nog over de leerstof?
+
Wat kan je doen om de leerstof nog beter te begrijpen?

Opdracht schilderkunst

• Welke schilderijen horen wat betreft genre/specialisatie bij elkaar?
• Sorteer ze en schrijf erbij welke specialisatie het is. Kies uit:

1. (Groeps)Portret
2. Landschap
3. Stilleven
4. Genrestuk (alledaagse leven)
5. Historiestuk
6. Zeegezicht
7. Stadsgezicht