1.2 De grote oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Geschiedenis

3H

De Eerste Wereldoorlog

1.2 De Grote Oorlog

1890 - 1914

De periode net voor de Eerste Wereld oorlog wordt ook wel La Belle époque

=het mooie tijdperk genoemd

​

Het ging economisch goed door nieuwe uitvindingen en mensen hadden een beter leven dan voor hun tijd (Industriële Revolutie?)

​

Rust en welvaart​

​

Nieuwe uitvindingen brengen simpele maar grote verandering

Vooruitgangsdenken!!

Algemene leerdoelen 1.2

1. Je weet wat vooruitgangsdenken inhoudt 

2. Je weet wie elkaar bestreden in de Eerste Wereldoorlog en waardoor de oorlog ontstond (oorzaken) 

3. Je weet hoe de oorlog begon. 

4. Je kunt beschrijven hoe de oorlog verliep in het oosten. 

5. Je kunt beschrijven hoe de oorlog verliep in het westen. 

Extra: leven in de loopgraven en shell shock

De Eerste Wereldoorlog

1.2 De Grote Oorlog

Oorzaken vs aanleidingen

 

Verschil in directe aanleiding en indirecte oorzaken​

​

Het ene zet de oorlog in werking = aanleiding​ 

​  

De andere moeten aanwezig zijn om tot de oorlog te 

komen = oorzaak​

​

Zonder oorzaak kan er geen aanleiding zijn

Wapenwedloop

• Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Militarisme

• Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft
• Enorm vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Modern imperialisme

• Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika (kolonies veroveren / uitbreiden)
  

Allianties / Bondgenootschappen

Geallieerden / Triple Entente (GB, FRA, Rusland)

                                           vs.

                          Centralen (DUI, O-H)

Loopgraven (3)

• Generaals geloven dat massale aanvallen vanuit de loopgraven effectief zijn. Dit is maar zelden het geval: soldaten worden kannonenvoer
  

• Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

http://www.bbc.co.uk/schools/0/ww1/

360˚ video van een loopgraaf

Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Nieuwe wapens

• Om de loopgravenoorlog te doorbreken worden uitvindingen gedaan die zorgen voor nieuwe wapens.

• Naast generaals bepalen ook steeds meer wetenschap en techniek het verloop van de oorlog.

• De Eerste Wereldoorlog wordt 'de oorlog van de uitvinders'

Gifgas

• Gif- of strijdgassen moesten ervoor zorgen dat de vijand, in paniek, de loopgraven zouden verlaten
• De meeste gasaanvallen waren door het gebruik van gasmaskers steeds minder dodelijk voor de soldaten, maar zorgde voor brandwonden, tijdelijke blindheid en angst

Luchtschepen

• Om het slagveld beter te kunnen observeren, gebruikte men luchtschepen om de ligging van de vijandelijke loopgraven te achterhalen.
• Behalve voor observatie werden Zeppelins (type Duitse luchtschepen) ook gebruikt voor bombardementen (op Antwerpen en Londen)

Vliegtuigen

• Om voor een echte doorbraak in de oorlog te zorgen, zijn de eerste vliegtuigen nog te primitief.
• Toch beleeft de wereld de eerste luchtgevechten en bombardementen.

Vlammenwerpers

• Net als gifgas moet de vlammenwerper voor paniek bij de vijand zorgen.
• Brandende benzine wordt, soms over afstanden van honderden meters, over het slagveld gespoten

Tanks

• Hoe kom je levend bij de loopgraven van de vijand? Bouw een rijdend stalen harnas om je heen!
• Omdat de ontwikkeling ervan zeer geheim was, gebruikten de Britten de term 'tank', van watertank. Zelfs de arbeiders geloofden dat ze mobiele watertanks maakten.

Duikboten

• Duikboten bestonden al sinds de 19e eeuw, maar in de Eerste Wereldoorlog werden ze voor het eerst (met name door Duitsland) massaal ingezet.
• De Duitsers probeerden met de Onbeperkte Duikbotenoorlog (1915/1917) alle schepen (oorlogs-, koopvaardij- en passagiersschepen) tot zinken te brengen

Gevolgen

• De nieuwe wapens en oorlogsvoering laten zichtbare en onzichtbare verwondingen achter

• Van de mannen met de kapotgeslagen gezichten...

• ...tot zware psychische klachten, vaak omschreven als Shellshock

Vóór en ná:

om de verminkte mannen toch nog een leven te kunnen bieden...

...werd driftig geëxperimenteerd met plastische chirurgie en maskers

Trench Foot

• Omdat de soldaten langdurig met dezelfde laarzen en sokken in de vocht en modder moeten staan, gaan hun voeten opzwellen, infecteren en vervolgens afsterven.
• Meestal is amputatie de enige oplossing voor loopgraafvoeten

Aan de slag

1. Lees 1.2

Maak vraag 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 7 van 1,2 in het werkboek