1.6 bestuiving, bevruchting en verspreiding

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Examentraining planten 4VD

woensdag 16 april 2025

kelkblad

stamper

meeldraad

kroonblad

Eenslachtige of tweeslachtige bloemen

Bestuiving

Bestuiving:

Is het overbrengen van de stuifmeel van een meeldraad op de stempel van een stamper van dezelfde bloemsoort

Er zijn 2 manieren van bestuiving:

via insecten 

via de wind

Wat werkt wel?

 (kruis of zelfbestuiving)

Insectenbloemen

Bestuiving door insecten -> insectenbloemen

Aangetrokken door:

• Nectar
• Grote opvallende
  kroon-bladeren

Windbloemen

Bestuiving door wind -> windbloemen

Veel stuifmeel

Kleine onopvallende bloemen

Hoog zodat de wind het kan vangen

Bevruchting

Na bevruchting:

Eicel --> kiem

Zaadbeginsel --> zaad

Vruchtbeginsel --> vrucht

Veranderingen na de bevruchting

1. De bloem voor de bevruchting
2. Na de bevruchting - vruchtbeginsel en zaadbeginsels groeien.
3. De kroonbladeren en de meeldraden vallen af, vruchtbeginsel wordt langer.
4. De bloemkelk verschrompelt, er blijft alleen een restant over. Van de stijl blijft alleen restant over, zaadbeginsels worden groter.
5. Uiteindelijk breekt de vrucht open en komen de zaden vrij.

Verspreiding vruchten en zaden

Hoe?

Verspreiding vruchten en zaden

Hoe?

Verspreiding vruchten en zaden

Hoe?

Belangrijke begrippen

Bestuiving: overbrengen van stuifmeel van een meeldraad naar een stempel van het zelfde soort

Zelfbestuiving: bestuiving tussen dezelfde plant

Kruisbestuiving: bestuiving van een andere plant

Insectenbloemen: bloemen waarbij het stuifmeel door insecten wordt verspreid

Windbloemen: bloemen waarbij het stuifmeel door de wind wordt verspreid

Bevruchting: de celkernen smelten samen

Belangrijke begrippen

Kiempje: eerste wat ontstaat uit de bevruchte eicel, aanleg is al in het zaad aanwezig

Zaad: ontstaat uit een zaadbeginsel

Vrucht: ontstaat uit het vruchtbeginsel, daarin zitten zaden

Zaadverspreiding: het verspreiden van de zaden van een plant (door de wind, dieren, kleven)

Aan de slag

Huiswerk: 1.6

Maak opdracht 55, 56, 58, 60, 63 en 66

Tweede uur: nakijken opdrachten 1.5

Bedankt voor jouw aandacht!

Tot de volgende les.

Wat is bestuiving?

1. overbrengen van stuifmeel naar stempel
2. overbrengen van stuifmeel naar meeldraad
3. overbrengen van stuifmeel naar bijenkorf
4. ander woord voor bevruchting

Welke van de ondergenoemde kenmerken hoort niet bij de bloem van een insectenbestuiver?

1. Opvallende kroonbladeren
2. meeldraden buiten de bloem
3. maken nectar
4. pollen zijn plakkerig

Hieronder zie je voorbeelden van verschillende zaden. Sleep de zaden naar de juiste manier van verspreiden.

T5

Verspreiding door dieren

Verspreiding door de wind

Verspreiding door de plant zelf