Samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands!

Pak je leesboek

Fijn dat je er weer bent.  Ga rustig naar je plek en start met stillezen.

Geen kauwgom, jas op de gang,

let op je taalgebruik.

Wat ga je leren?

- Je leert samengestelde zinnen herkennen.

Je leert voegwoorden herkennen. 

Je leert de persoonsvormen en de onderwerpen in samengestelde zinnen vinden. 

Enkelvoudige zinnen

Om samengestelde zinnen te begrijpen, moet je eerst weten wat enkelvoudige zinnen zijn. 

Enkelvoudige zinnen

          Ik zwem in het zwembad.                                                   De fans juichen.

enkelvoudige zinnen

Enkelvoudige zinnen zijn zinnen met één persoonsvorm (en één onderwerp).

Bijvoorbeeld:

Gisteren heb ik nasi gegeten bij de Chinees.

Daarvoor hebben we gezellig geschaatst op het IJsselmeer.

Samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen zijn zinnen met meerdere persoonsvormen en onderwerpen. 

Deze zinnen worden bijna altijd verbonden door een voegwoord. 

Dit is theorie voor de tweede klas, maar elke brugklasser maakt al samengestelde zinnen.

Waarom maak je samengestelde zinnen?

• Samengestelde zinnen maken een tekst beter en prettiger leesbaar. 
• Samengestelde zinnen brengen samenhang in een tekst. 

Het is allemaal veel begrijpelijker en fijner te lezen. 

Hoe dan?

Dat kun je onder andere doen door enkelvoudige en samengestelde zinnen af te wisselen. 

Enkelvoudige zinnen hebben één persoonsvorm, samengestelde zinnen hebben meer dan één persoonsvorm. Enkelvoudige zinnen zijn daardoor vaak korter dan samengestelde zinnen.

DUS aantekeningen maken!

Enkelvoudige zin = 1 persoonsvorm en 1 onderwerp

Samengestelde zin = 2 (of meer) persoonsvormen en 2 (of meer) onderwerpen. 

 

Hoe maak je samengestelde zinnen?

Samengestelde zinnen worden samengevoegd via voegwoorden

en, maar, want, of, terwijl, voordat, nadat, zodat, omdat, dus, toen, als, wanneer, hoewel, echter, dat ... (enzovoort)

Voorbeelden

Lynn  neemt drinken mee. Daan zorgt voor de broodjes.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Lynn neemt drinken mee en Daan zorgt voor de broodjes. 

(in de samengestelde zin staan 2 PV's en 2 OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord en). 

samengestelde zinnen

Ik ga naar de tandarts. Ik heb kiespijn.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Ik ga naar de tandarts, want ik heb kiespijn.

(in de samengestelde zin staan 2 PV's en 2 OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord want). 

samengestelde zinnen

Ik ga naar de dokter. Ik voel me ziek.

Ik ga naar de dokter, omdat ik me ziek voel.

Omdat ik me ziek voel, ga ik naar de dokter. 

Een zin kan ook beginnen met het voegwoord. Tussen de 2 persoonsvormen staat dan altijd een komma. 

Pv vinden

In een samengestelde zin gebruik je de tijdproef om de persoonsvormen te vinden.

Hoe zat dat ook al weer?

Vind de persoonsvormen

In de dierentuin was geen dier te zien, omdat ze allemaal sliepen.

Zet de hele zin in een andere tijd, welke werkwoorden veranderen?

Vind de persoonsvormen én het voegwoord

Kim gaf haar vriendin een cadeaubon, omdat zij haar scooterrijbewijs had gehaald.

Zet de hele zin in een andere tijd, welke werkwoorden veranderen? In de hoofdzin  staan de pv en ow altijd naast elkaar in de bijzin niet!

Huiswerk

Maken digitaal: § 4 ZD Samengestelde zinnen

Cursus 5 Grammatica. 

Controleer eerst of er opdrachten openstaan van: § 3 WS Voegwoord herkennen