5.2 Grondwet en grondrechten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Vooraf: begrippen controleren

Deze les:

- kun je uitleggen hoe de Grondwet burgers beschermt tegen de macht van de overheid.

- kun je een voorbeeld geven van botsende grondrechten.

- kun je het verschil uitleggen tussen grondrechten en mensenrechten.

- kun je uitleggen wat een boycot is.

Hoe: via uitleg en opdrachten

Einde van de les:

- wat heb je onthouden?

- Lokaal netjes achterlaten: afval in prullenbak en stoelen/tafels recht.

Wat weet je al over de grondwet

Grondwet en grondrechten

- Grondwet: hierin staan belangrijkste rechten en plichten van burgers en overheid -> bescherming van burgers en garantie van rechten en vrijheden

- Grondrechten: basisrechten die elke inwoner van NL heeft. 

Aanpassing of toevoegingen, bijv. sociale grondrechten -> overheid zorgt voor burgers

- Botsen van grondrechten: bijv. vrijheid van godsdienst vs. recht op gelijke behandeling. Een is niet belangrijker dan ander, rechter bekijkt per geval.

00:00

Bepalen de sociale grondrechten
voor hoeveel banen de overheid ieder jaar moet zorgen?

Een grondwet is..

1. een boek waar alle wetten in staan
2. De belangrijkste wetten van een land
3. Wetten over het grondgebied van een land
4. Een wet over de grenzen van een land

Wat zijn grondrechten?

1. Regels die door de overheid zijn ingesteld om belasting te innen
2. Basisrechten die elke burger heeft, zoals vrijheid van meningsuiting en godsdienst
3. Rechten die alleen gelden voor mensen die in een democratie leven
4. Rechten die alleen gelden tijdens verkiezingen

Wat is het verschil tussen de grondwet en gewone wetten?

1. De grondwet is een verzameling richtlijnen, geen wetten
2. Er is geen verschil; de grondwet is gewoon een andere naam voor gewone wetten
3. De grondwet is moeilijker te wijzigen dan gewone wetten
4. Gewone wetten gelden alleen voor bepaalde groepen, de grondwet voor iedereen

Mensenrechten

- Naast grondrechten ook mensenrechten in NL: basisrechten voor elk mens, waar die ook woont.

- Recht op onderwijs, vrijheid van meningsuiting etc.

- VN, 1948: Rechten van de Mens

- NL kan niet ingrijpen bij autoritaire staten. 

0

Leg uit, wat is boycotten?

Boycot

- Schending van mensenrechten in ander land? Of bedreigen van internationale vrede? -> sanctie dmv boycot

- Boycot = het niet kopen van (bepaalde) producten uit een bepaald land

- Actueel voorbeeld?

Aan de slag

- Ga via leermiddelen naar het online boek

- Open hoofdstuk 5: Rechtsstaat, klik op paragraaf 2

- Maak opdrachten 1, 3, 7, 8, 9, 12

- bespreken

Huiswerk: leer de begrippen van paragraaf 5.1 en 5.2. Als je ze in de les niet af hebt gekregen dan maak je van H5.1 opdracht 5, 6, 7, 9, 10, 11 en van H5.2 opdracht 1, 3, 7, 8, 9, 12