Thema 4.5 geleedpotige en gewervelde

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 3

Welkom

Lesverloop

1. 5 min lezen
2. Terugkoppelingsvragen
3. Uitleg
4. Kennisvragen
5. Zelfstandig werken 

Lesverloop

1. 5 min lezen
2. Terugkoppelingsvragen
3. Uitleg
4. Kennisvragen
5. Zelfstandig werken 

Kennisvragen

Stap 1

Bekijk de cel en kijk bij welk rijk het hoort

Relatieve grootte

De cellen van organismen verschillen in grootte.
Een bacteriecel is veel kleiner dan de meeste cellen van eukaryoten. 
Relatieve grootte = de grootte in verhouding tot andere organismen

Plantencel

1. 
2. 
3. 
4. 

Schimmelcel

1. 
2. 
3. 
4. 

Bacteriecel

1. 
2. 
3. 
4. 

Dierencel

1. 
2. 
3. 
4. 

Stap 2 

Kijk naar de kenmerken van het organisme

Heeft dit dier een skelet? Zo ja; wat voor soort skelet?

1. Nee, geen skelet
2. Ja, een inwendig skelet
3. Ja, een uitwendig skelet
4. Ja, zowel inwendig als uitwendig skelet.

Is het dier niet-symmetrisch, tweezijdig symmetrisch of veelzijdig symmetrisch?

1. Niet-symmetrisch.
2. Tweezijdig symmetrisch.
3. Veelzijdig symmetrisch.

Het skelet is...

1. Inwendig
2. Uitwendig

Een zaadplant heeft een kenmerk dat sporenplanten niet hebben:

1. wortels
2. stengels
3. bladeren
4. bloemen

wieren hebben:

1. Stengels en bladeren
2. Wortels en bladeren
3. Alleen een stengel
4. geen van allen

Op de afbeelding zie je een plant. de plant heeft geen bloemen. wat voor een soort plant is dit?

1. zaadplant
2. sporenplant

Stam van de gewervelde

Is dit dier symmetrisch?
Zo ja, is het dan 2-zijdig of veelzijdig symmetrisch?

1. niet symmetrisch
2. 2-zijdig symmetrisch
3. veelzijdig symmetrisch

Doel van vandaag:

- De stappen van ordening herhalen;

- Kenmerken van de stam van de geleedpotige herkennen.

- Kenmerken van de stam van de gewervelde herkennen.

Ordening

Ordening

Indelen van organisme in:

- Domeinen

- Rijken

- Stammen

- Groepen

Ordening

Indelen van organisme in:

- Domeinen

- Rijken

- Stammen

- Groepen/klasse

Symmetrie 3 vormen

Niet- symmetrisch

Tweezijdig symmetrisch

Veelzijdig symmetrisch

Skelet

Skelet geeft een dier stevigheid en bescherming.

1. Geen skelet

- Leven vaak in het water

2. Inwendig skelet

- Skelet zit in de binnenkant 

3. Uitwendig skelet

- Skelet zit aan de buitenkant 

Stam van de geleedpotige 

Stam van de geleedpotige 

Indeling geleedpotigen: 

Afdeling geleedpotigen verdeeld in 4 klassen:

A.d.h.v. aantal poten!

 - duizendpoten (veel poten)

 - kreeftachtigen (10-14 poten)

 - spinachtigen (8 poten)

 - insecten ( 6 poten)

• Gelede poten: bestaan uit leden (stukjes)
  
• Gesegmenteerd lichaam: lichaam bestaat uit segmenten (stukjes).
  

Pissenbed 

Kreeftachtige 

7 paar poten (14)

7 segmenten

Uitwendig skelet (rolt zich op)

Verlaat zijn skelet (weinig bescherming)

InSECten

Six=6

SpinACHTige

8

VEEL potige

ieder segment een poten 

Aant. 4.2 Stam van de geleedpotigen

De stam van de geleedpotigen hebben de volgende kenmerken:

- Tweezijdig symmetrisch, uitwendig skelet van een pantser, een lichaam dat uit segmenten bestaat en poten die uit leden bestaan

De 4 groepen binnen de stam van de geleedpotigen met hun kenmerken:

I

Insecten -kop borststuk achterlijf -6 poten	Kreeftachtigen -Achterlijf met segmenten -10 tot 14 poten
Spinachtigen -8 poten	Veelpotigen -Lichaam bestaat volledig uit segmenten -Per segment één paar poten

4 klasse/groepen geleedpotigen

Geleedpotigen

Stam van de gewervelde

Stam van de gewervelde

Kenmerken van de gewervelde

• De huid

- Schubben, slijm, veren, haren

• De lichaamstemperatuur

- Warmbloedig --> een interne productie en regulatie van warmte.

- Koudbloedig --> afhankelijk zijn van externe warmtebronnen voor de regulatie van hun lichaamstemperatuur.

Kenmerken

• Ademhalingsorganen
  

- Kieuwen, longen, huid

• Manier van voortplanten
  

- Eieren, zonder of met schaal, leerachtig schaal

- Levendbarend --> drinken (zogen) bij de moeder

• Milieu
  

- Waar zij leven --> water, land, van water naar land

Welke vragen stel je nu?

1.  Hoe is de lichaamstemperatuur?

 - constant warmbloedig, niet constant koudbloedig

2 Waarmee is de huid bedekt?

-  Schubben, slijm, veren, haren

3 In welk milieu leeft het dier voornamelijk?

- Land, water, lucht

4 Waarmee haalt het dier adem?

- Longen, huid, kieuwen, eerst kieuwen huid dan longen,

5 Hoe plant het dier zich voort?

- eieren met of zonder schaal, eieren leerachtig, levendbarend

5 Groepen

Alle gewervelden zijn/hebben

1. Uitwendig skelet en tweezijdig symmetrisch
2. Inwendig skelet en tweezijdig symmetrisch
3. Uitwendig skelet en veelzijdig symmetrisch
4. Inwendig skelet en veelzijdig symmetrisch

Waar zit het uitwendig skelet

1. Binnen in het lichaam
2. Buiten het lichaam

(Koudbloedig) lichaamstemperatuur wordt geregeld door:

1. Lichaam
2. Omgeving

Zelfstandig werken

Thema ordening

- Opdrachten maken

- Basisstof 5

Klaar?

- Test jezelf

- Blooket spelen

Zelfstandig werken in stilte

Zelfstandig werken en fluisteren

Zelfstandig werken en overleggen