Par. 6.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Opdracht: kijk naar de wereldkaart.

Geef in de volgende dia antwoord op de volgende vraag: 'Waar gaat deze kaart over?'

Par. 6.1

Indië verloren, geen rampspoed geboren.

Uitleg, filmpje, quiz.

Zelfstandig? Werken aan de samenvatting.

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je de situatie in Nederlands-Indie na WO II  herkennen en benoemen.

Je kunt uitleggen hoe het nationalisme onder Indonesische bevolking groeide en wat dit voor gevolg had. 

Je weet wat de politionele acties waren en waarom deze werden uitgevoerd

Hoe zat het ook alweer met Nederlands-Indie

1602 De VOC

• Veel handel met Indie (voornamelijk Java)

• De VOC verovert gebieden en bouwt er forten. 

Hoe zat het ook alweer met Nederlands-Indie

1815  De kolonie Nederlands-Indie

• De VOC gaat failliet de Nederlandse regering neemt alle bezittingen en gebieden van de VOC over. 

• Nederland probeert zijn macht steeds verder uit te bereiden
• Cultuurstelsel

NL moet iets terug doen voor de Indische bevolking en zorgen voor ontwikkeling van de koloniën.

• Onderwijs
• Gezondheidszorg
• Economie
• Infrastructuur
• Politiek

Indische jongeren mogen in Nederland gaan studeren--> nationalisme groeit! Steeds meer jongeren willen dat Indonesië een zelfstandig land wordt. 

--> Er ontstaat een Indonesische politieke partij. 

1901 Ethische politiek

Nationalisme

Maar al ruim voor de oorlog was er een Nationalistische stroming ontstaan die opkwam voor een eigen Indische staat; Indonesië. Dit Nationalisme was ontstaan uit de onderdrukking van het inheemse volk

Nederland had dit Nationalisme onderdrukt en de leiders, Soekarno en Hatta, gevangen gezet.

De Japanse bezetting! - 1942-1945

Maar het gebied is tijdens de oorlog bezet geweest door Japanse Fascisten. Veel Nederlanders worden gevangen gezet in de interneringskampen (Jappenkampen)
Soekarno en Hatta worden vrijgelaten en gaan met Japanners samenwerken (in ruil voor onafhankelijkheid)

Japanse bezetting Indonesie

• Indonesie was in 1942 door Japan bezet (olie en rubber voor oorlogsindustrie)
• De Nederlanders werden in kampen gezet en mannen moesten dwangarbeid verrichten
• De Japanners werkten samen met de nationalisten en beloofden dat Indonesie na de oorlog onafhankelijk mocht worden
• De Japanners bleken echter zeer wreed op te treden tegen de inlandse bevolking van Indonesie

NEDERLANDS-INDIË WORDT REP. INDONESIË

CAPITULATIE JAPAN 15 augustus 1945

• 2 dagen later roept Soekarno de onafhankelijkheid uit.
  
• Nederland accepteert de onafhankelijkheid niet.

Onafhankelijkheid Indonesie

• Nederland neemt wel de Marshallhulp aan van de VS met de belofte om ooit te  dekoloniseren.  Maar.....nu nog even niet

• Men zag het verlies van Indonesië als een nationale ramp. Indie verloren. Rampspoed geboren!
• Nederland ziet Soekarno als een soort collaborateur

Er werden 2 politionele acties gevoerd waarbij het KNIL de orde moest herstellen

Politionele Acties

• Nederland wil Indonesië niet kwijt en begint een oorlog om het te houden: Politionele Acties (want alleen "politie" kwam in actie).

• Nederland wint deze Politionele acties twee keer (1947 & 1948), maar moet uiteindelijk Indonesië afstaan onder druk van VS & VN.

Nederland

ging ervan uit dat het gebied een onderdeer van nederland bleef ...

Nederlands- indië

Indische nationalisten

gingen ervan uit dat na het vertek van de Japanners het eindelijk een eigen staat zou zijn ...

Indonesia

Politionele Acties

• Nederland wint deze Politionele acties twee keer (1947 & 1948), maar moet uiteindelijk Indonesië afstaan onder druk van VS & VN.
• Soerkano wordt de 1e president van de Republiek Indonesië. 

soevereiniteitsoverdracht

27 december 1949

Juliana tekent de soevereiniteitsoverdracht

Oorzaken van massale emigratie

• In 1949 werd de soevereiniteitsoverdracht getekend door koningin Juliana. Dedekolonisatie van Indonesie was voltooid.
• 275.000 Nederlanders en Indo's (gemengd Nederlands-Indonesische afkomst) keerden uit Indonesie terug
• Ook 25.000 Molukkers die voor NL als militairen hadden gevochten kwamen mee
• Rond 1950 vertrokken 500.000 Nederlanders door de sombere toekomstvisie naar het buitenland!

Bekijk hiernaast een print screen uit het filmpje. Wat is het blauwe gebied?

1. Grondgebied van de kolonie Nederland-Indië in de Tweede Wereldoorlog.
2. Grondgebied dat onafhankelijkheidsstrijder Soekarno direct na de Tweede Wereldoorlog opeist.
3. Grondgebied van Japan in de Tweede Wereldoorlog
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

Op het bankbiljet staat de tekst: 'De Japansche regeering betaalt aan toonder een gulden'.
('Betalen aan toonder' betekent dat de Japanse regering de waarde van de gulden garandeert.)

Waar en in welke periode werd dit bankbiljet als wettig betaalmiddel gebruikt?

1. in Indonesië in de periode 1942-1945
2. in Indonesië in de periode 1946-1949
3. in Japan in de periode 1942-1945
4. in Nederland in de periode 1942-1945

In de Tweede Wereldoorlog waren in Nederlands-Indië (jappen)kampen te vinden.

Wie leefden in deze kampen?

1. Nederlanders
2. Japanners
3. Indonesiërs
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

Hiernaast zie je een affiche van de Nederlandse regering om vrijwilligers te werven (1945).
Op het bord staat de tekst: "Wordt marinier! Opleiding in Amerika. Instructie in 50 Technische Vakken. Bevrijdt Indië."

Nederlanders werden in 1945 opgeroepen om zich aan te melden voor een mariniersopleiding. Zij werden direct na de bevrijding van Nederland in mei 1945 opgeleid voor de strijd tegen:

1. de Duitsers in Europa.
2. de Japanners in Indonesië.
3. de Nederlandse kolonisten in Indonesië.
4. de Russen in Europa.

Hoe heet de belangrijkste Indonesische onafhankelijkheidsstrijder die op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid van Indonesië uitroept en later ook de eerste president van Indonesië wordt?

1. Hatta
2. Soekarno
3. Hirohito
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

In Nederland kregen de militaire acties die het Nederlandse leger in

Indonesië in de periode 1945-1949 uitvoerde een bepaalde naam.

Wat is de naam die toen aan deze militaire acties werd gegeven? 

Twee uitspraken:
1. De politionele acties vonden plaats enkele jaren voordat de Tweede Wereldoorlog startte.

2. De politionele acties zijn uitgevoerd om dekolonisatie van Indonesië te versnellen.

1. Alleen uitspraak 1 is juist
2. Alleen uitspraak 2 is juist
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist.

Een oude examenvraag: Nederland werd naar aanleiding van de gewelddadige conflicten in Indonesië internationaal onder druk gezet om de strijd op te geven.
Naar aanleiding van welk dreigement gaf Nederland de strijd in Indonesië
op?

1. De Veiligheidsraad dreigde Nederland uit de Verenigde Naties te zetten.
2. De Veiligheidsraad dreigde te stoppen met de Marshallhulp.
3. De Verenigde Staten dreigden Nederland uit de Verenigde Naties te zetten.
4. De Verenigde Staten dreigden te stoppen met de Marshallhulp.

Welke uitspraak is juist?

1. De politionele acties zijn voor Nederland een hele grote mislukking geweest
2. Koningin Beatrix ondertekent in 1949 de onafhankelijkheids- verklaring van Indonesië
3. De Verenigde Naties (de VN) en Amerika zijn voorstander van een onafhankelijk Indonesië
4. Alle genoemde uitspraken zijn juist.

Zet de onderstaande 4 gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde:

1 De Eerste Politionele Actie begint.
2 De Nederlandse regering tekent de soevereiniteitsoverdracht.
3 Japan bezet Indonesië.
4 Soekarno roept de onafhankelijke Republiek Indonesië uit.

1. Eerst 4, dan 3, vervolgens 1 en ten slotte 2.
2. Eerst 3, dan 4, vervolgens 1 en ten slotte 2.
3. Eerst 3, dan 1, vervolgens 4 en ten slotte 2.
4. Eerst 3, dan 4, vervolgens 2 en ten slotte 1.

Boven de naastgelegen afbeelding staat: "De laatste Britse troepen in India houden een militaire afscheidsparade (1947)'.

Welk begrip hoort bij de afbeelding?

1. diplomatie
2. politionele acties
3. KNIL- leger
4. dekolonisatie

Een oude examenvraag: Deze foto was in 1947 bruikbaar voor de Nederlandse regering, als propaganda voor de Eerste Politionele Actie. Een verklaring voor het gebruik van deze propagandafoto is dat de actie van de mariniers lijkt op een andere historische gebeurtenis in Europa een paar jaar daarvóór. Welke historische gebeurtenis wordt bedoeld?

De wereldwijde dekolonisatie kent verschillende soorten oorzaken (motieven), namelijk politieke, economische, sociale en culturele motieven. 

Sleep elke reden naar het juiste soort motief:

Politiek motief.

Economisch motief

Sociaal motief

Cultureel motief.

Grondstoffen in de kolonies raken uitgeput.

In de kolonies komt het 'nationalisme' op.

Japan bouwt in Tweede Wereldoorlog een groot imperium in Azië en verslaat Europeanen in hun kolonies in Azië.  Kortom, Japan is superieur!

Mensen uit de kolonies voelen zich niet gelijk behandeld.

Een oude examenvraag: Er is discussie over de naam van twee gewelddadige conflicten in Indonesië in de periode 1947-1949. De Nederlandse regering noemde deze twee conflicten politionele acties. In Indonesië werden deze conflicten koloniale oorlogen genoemd.

Noem één argument dat Indonesiërs gebruikten om deze conflicten koloniale oorlogen te noemen.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen

Vandaag:

Waarom emigreerden veel Nederlanders rond 1950?

Economische groei en welvaart

Verzorgingsstaat

Opdrachten nakijken en filmpje.

§6.1 Indië verloren, rampspoed geboren

Emigratie

• Lees de tekst en maak de sleepvraag

Zet in de juiste volgorde van tijd

Vergroting somberheid

Immigratie Indo's en Molukkers

Emigratie van Nederlanders

Onafhankelijkheid Indonesië

§6.1 Indië verloren, rampspoed geboren

Emigratie

• Na 1949 immigratie Indo's en Molukkers
• --> Somberheid in NL neemt toe
•  
• Gevolg: emigratie Nederlanders

Snelle economische groei vanaf de jaren '50:

Vier oorzaken leidden in de jaren '50 en '60 tot een snelle economische groei.

Oorzaak 1: Marshallhulp

Nederland ontving vanaf 1948 Marshallhulp van de VS.

Voorwaarden hiervoor zijn o.a. intensievere samenwerking binnen West-Europa en stoppen met de politionele acties in Indonesië.

De chauffeur stelt de heer Marshall voor.

Oorzaak 2: 

Van geleide naar

vrije loonpolitiek

Werkgevers werden gedwongen mensen 'zwart' meer loon te geven, want er was schaarste op de arbeidsmarkt.

De geleide loonpolitiek werd vervangen door een vrije loonpolitiek: per sector werden nu afspraken over het loon gemaakt.

Oorzaak 3: 

Aardgas uit Groningen

De ontdekking van meerdere gasvelden vanaf 1959 leidt tot een sterke toename van inkomsten voor de staat.

Meer inkomsten betekent dat de overheid meer uit kan geven!

Oorzaak 4: 

Rooms-Rode samenwerking

Na de Tweede Wereldoorlog werken de confessionelen en de socialisten samen.

Verschillende coalitieregeringen bestaan uit Roomse (= katholieke) en Rode (= socialisten) partijen:

De Rooms-Rode regeringen.

§6.1 Indië verloren, rampspoed geboren

Verzorgingsstaat

• Dankzij eco. groei meer geld
• --> uitbreiding sociale zekerheid --> ontstaan Verzorgingsstaat
•  
• Willem Drees voert wetten in:
• - AOW
• - WW
• - Bijstandswet
• - WAO

§6.1 Indië verloren, rampspoed geboren

Na deze les:

• Kun je uitleggen wat de wederopbouw is
• Kun je beschrijven hoe de bezetting van Indië verliep tijdens WO2
• kun je uitleggen hoe Indonesië onafhankelijk werd
• Kun je drie emigratie groepen noemen
• Kun je verklaren waarom de economie groeide in de jaren vijftig en zestig
• Kun je uitleggen wat een verzorgingsstaat is.