Farma CVRM H16 uitgebreid

• Farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 3

Farmacotherapie CVRM H16

Wat betekent CVRM?

1. Cars Vasculair Risico management
2. Cardio Vasculair Risico Management
3. Cardio Vaten Risico Manager
4. Cardio Vaten Regels Manager

Wat is het doel van CVRM?

Noem 4 risicofactoren die kunnen leiden tot hart- en vaatziekten

Zet de twee termen bij het juiste plaatje

Systole bloeddruk

Diastole bloeddruk

ontspanningsfase

Samentrekkingsfase

Vanaf welke waarden (in getallen uitgedrukt) spreken we van hypertensie? 

Stelling 1: Bij secundaire hypertensie is de oorzaak duidelijk en bij essentiële niet.
Stelling 2: Bij hypertensie is de weerstand van de bloedvaten lager.

1. stelling 1 en 2 zijn juist
2. stelling 1 is juist en stelling 2 is onjuist
3. stelling 1 is onjuist en stelling 2 is juist
4. stelling 1 en 2 zijn onjuist

Diuretica

"Plastabletten”

• Bevorderen uitscheiding van water, natrium en chloride in de nieren
  

       meer urine → lager bloedvolume → lagere bloeddruk

• Bijwerking: kaliumtekort
  

       kalium wordt samen met natrium uitgescheiden

Diuretica :

• Thiazidediuretica
  : lange werkingsduur

                                               (hydrochloorthiazide, chloortalidon)

• Lisdiuretica : snel, kort en krachtig meestal bij gestoorde nierfunctie

                                    (bumetanide, furosemide)

• Kaliumsparende diuretica : zwakwerkende diuretica daarom

                                                                 meestal in combinatie
                                                                 (spironolacton, triamtereen)

Hoe worden diuretica ook wel genoemd?

3 groepen diuretica
met voorbeeld

Welke eigenschappen hebben nog meer invloed op de bloeddruk?

Bètablokkers

• Werken via het autonoom zenuwstelsel
  (betasympathicolytica)
• Verlagen hartfrequentie
  
• Verlagen weerstand bloedvatenstelsel
  
• (metoprolol, atenolol, propranolol)
• Worden ook gebruikt bij hartfalen, ritmestoornis en angina
    pectoris (pijn op de borst door zuurstoftekort)
  

 Eindigen op: (-lol)

Op welke letters eindigen betablokkers meestal?

RAS-remmers:

• ACE-remmers
• Angiotensine 2- antagonisten
• Renine-remmers 

RAS-remmers middelen

• ACE-remmers (-pril) ook bij hartfalen (lisinopril, enalapril)
    Bijwerking : kriebelhoest
• Angiotensine 2 -antagonisten (-artan) (losartan, valsartan)

• Renineremmers (aliskiren)

Ace-remmers 1e keus maar kan soms niet ivm bijwerking

 

Interactie met kaliumsparende diuretica omdat er een te hoog kaliumgehalte in het bloed ontstaat

Interactie met diureticum : wanneer je een RAS-remmer aan een diureticum toevoegt. 3 dagen insluipen ivm sterke bloeddrukdaling

Ace-remmers werken met name in op:

1. de bloedvaten
2. de nieren
3. het hart
4. het sympatisch zenuwstelsel

Angiotensine 2-antagonisten blokkeren de werking van angiotensine-2. Ze hebben dezelfde werking als:

1. calciumantagonisten
2. nitraten
3. Ace-remmers
4. Beta-blokkers

Welk geneesmiddel is de ACE-remmer?

1. chlooralidon
2. enalapril
3. amiloride
4. hydrochloorthiazide

Tot welke groep behoort Candersartan?

Wat hoor waarbij?

betablokkers

ACE remmers

verlagen hartfrequentie

kriebelhoest

-lol

werking via autonoom

zenuwstelsel

eindigt meestal op

-pril

werking op de nieren

Calciumantagonisten

• Daling weerstand in bloedvaten → bloeddruk daalt
  
• Ook gebruikt bij angina pectoris
  
• (amlodipine, nifedipine)

eindigt op: (-dipine) 

Tot welke groep behoort amlodipine?

1. Diuretica
2. Bètablokkers
3. RAS-remmers
4. Calciumantagonisten

Calciumantagonisten worden behalve bij hypertensie ook gebruikt bij?

1. Oedeem
2. urineretentie
3. decompensatio cordis
4. angina pectoris

Een Patient krijgt al jaren enalapril, daar komt nu voor de eerste keer hydrochloorthiazide bij. Wat moet je adviseren over deze combinatie?

1. Naar de huisarts
2. Deze combinatie geeft geen problemen
3. 2 tot 3 dagen stoppen met de enalapril
4. dosering van hydrochloorthiazide langzaam opbouwen

Diuretica

betablokkers

Ras-remmers

hydrochloor-

thiazide

metoprolol

lisinopril

Werkt op autonome zenuwstelsel. Minder weerstand 

Bevordert

uitscheiding van vocht. Hierdoor minder bloedvolume.

Werken op de nieren, hierdoor daalt de bloeddruk

Overige antihypertensiva

• Methyldopa tijdens de zwangerschap
• Ze worden in verband met de centrale bijwerkingen ( onder meer sedatie ) liever niet meer gebruikt

 

Vragen:

1. Tot welke groep behoort en wat is het werkingsmechanisme:​

     metoprolol

     hydrochloorthiazide

     amlodipine​

     lisinopril

2. Welk antihypertensivum kan tijdens de zwangerschap gebruikt worden?​

3. Noem een bekende bijwerking van ACE-remmers.​

4. Wat moet je doen als iemand zich meldt aan de balie met deze bijwerking?​

5. Zoek op de kennisbank op welke interactie je hebt wanneer je iemand lisinopril          voorgeschreven krijgt maar ook al hydrochloorthiazide gebruikt 

Leerdoelen

Na de les:

-weet je wat cholesterol is en wat de functie is

-weet je wat LDL en HDL betekent  

-Weet je de waarden van een te hoog cholesterol

-Weet je wat het risico is van een te hoog cholesterol

-Weet je de verschillende groepen antilipemica en weet je van elke groep 1 tot 2 geneesmiddelen te benoemen

-Weet je de werking van elke groep

-Weet je de belangrijkste bijwerkingen

-Weet je het belang van therapietrouw te benoemen

Stelling I: LDL-cholesterol is goed, HDL-cholesterol is slecht
Stelling II: de normaalwaarde voor het totaal-cholesterol is < 5
mmol/l

1. Stelling I is onjuist, stelling II is juist
2. Beide stellingen zijn juist
3. Beide stellingen zijn onjuist
4. Stelling I is juist, stelling II onjuist

Stelling I: LDL-cholesterol is goed, HDL-cholesterol is slecht
Stelling II: de normaalwaarde voor het LDL-cholesterol is < 5
mmol/l

1. Stelling I is onjuist, stelling II is juist
2. Beide stellingen zijn juist
3. Beide stellingen zijn onjuist
4. Stelling I is juist, stelling II onjuist

Welke antilipemica ken je?

Cholesterol

Gestoorde vetstofwisseling: aderverkalking

 

Te hoog “slecht” cholesterolgehalte is risicofactor voor hart- en vaatziekten

Hypercholesterolemie

Cholesterol = slecht?

Voor celstofwisseling zijn koolhydraten, eiwitten en vetten nodig.

Vet (lipiden) uit voedsel wordt afgebroken tot triglyceriden (vetzuren) en cholesterol.

- Triglyceriden zorgen voor energie voor het lichaam (opslag van energie en
   energiestofwisseling in de cel)

- Cholesterol is een bouwstof voor de celwand en een grondstof voor hormonen

Cholesterol zoals hierboven genoemd is dus niet “slecht”

Waarom zegt men dan steeds dat cholesterol slecht is?

Cholesterol wordt getransporteerd door lipoproteïnen (eiwitachtige verbinding)

Hiervan zijn 2 soorten:

HDL: high density lipoproteine: vervoert cholesterol van het bloed naar de lever

LDL: low density lipoproteine: vervoert cholesterol van de lever naar de organen.

Als er veel LDL aanwezig is kan het teveel aan cholesterol zich ophopen in de bloedvaten: artherosclerose

Wanneer je praat over “cholesterol” bedoel je dus eigenlijk de lipoproteïnen die het cholesterol vervoeren in het bloed

LDL cholesterol is verantwoordelijk voor atherosclerose

HDL: goed cholesterol: verlaagt de kans op hartaanval  (HERO)

LDL: slecht cholesterol: vehoogt de kans op hartaanval (LOSER)

Cholesterolgehalte

Normaal: totaal cholesterol < 5 mmol/l

Gehalte < 6,4 mmol/l -> eerst alleen voedingsadvies

Gehalte 6,5 – 8 mmol/l -> voedingsadvies + geneesmiddelen

Bij heel hoog risico op HVZ moet LDL < 1,8 mmol/l

Bij hoog risico op HVZ moet LDL<2,5 mmol/l

Bij matig/laag risico op HVZ LDL<3 mmol/l

Therapietrouw!! Waarom is dit zo’n probleem voor patiënten die cholesterolverlagers moeten slikken?

Cholesterolsyntheseremmers ( statines )

Remmen aanmaak cholesterol in lichaam

Voorbeelden: simvastatine, pravastatine, rosuvastatine 

Bijwerkingen: kans op ernstige spierpijn

Wisselwerking met:

- Antibiotica (claritromycine), antimycotica (itraconazol)

- Grapefruitsap -> statinespiegel kan stijgen

 

Noem een aantal
cholesterolsyntheseremmers

Wat is een bekende bijwerking die specifiek voor statines geldt?

1. Kaliumtekort
2. Calciumtekort
3. Kriebelhoest
4. Spierpijn

Cholesterolopnameremmers

Remt opname van cholesterol uit darm

(vestigt zich in de dunne darm en remt de opname)  

Voorbeeld: ezetimib

Vaak gecombineerd met statine: zowel opname als aanmaak van cholesterol wordt zo geremd

interactie met antibiotica

spierklachten

IA met grapfruitsap

remt aanmaak cholesterol

remt opname van cholesterol uit darm

wordt meestal gecombineerd met cholesterol-syntheseremmer

Galzuurbindende harsen

Cholesterol wordt afgebroken tot galzuren > harsen in de darm binden deze galzuren > zo kan er uit de galzuren geen nieuw cholesterol gemaakt meer worden

- Veel bijwerkingen en wisselwerkingen met andere geneesmiddelen

- 1-2 maal daags een zakje poeder oplossen in water

- Smaakt vies

Voorbeeld: Colestyramine (Questran®)

Binden vitamine K, anticonceptie, schildklierhormonen. plastabletten, digoxine (colestyramine ten minste 4 uur na deze middelen)

Noem een paar eigenschappen van harsen:

Overige antilipaemica

Fibraten : bij hypertriglyceridemie → verhoogde kans op hart-en vaatziekten

- stimuleren de lever om de afbraak van trigliceriden te bevorderen

Voorbeeld: gemfibrozil

Vetten uit voedsel worden afgebroken tot triglyceriden en cholesterol. Naast hypercholesterolemie bestaat hypertriglyceridemie dus ook.

Wat is de werking van fibraten?

Er zijn 4 groepen antilipemica:

1. cholesterolsyntheseremmers: 
2. cholesterolopnameremmers:
3. galzuurbindende harsen:
4. fibraten: 

Afleverinformatie

Behandeling van risicofactoren voor HVZ is een uitdaging

Patiënt heeft geen klachten van een te hoge bloeddruk of te hoog cholesterol

De behandeling is vaak levenslang

60% van de patiënten stopt binnen 1 jaar met middel(en)

Therapietrouw! 

Jouw rol is belangrijk!

Vooral bij EU -> neem de tijd  wat ga je vertellen?

Doel medicatie (weet patiënt wat de risico’s zijn van hoge bloeddruk of cholesterol?)

Bijwerkingen (antilipemica: maagdarmklachten verdwijnen vaak na enige tijd)

Effect (patiënt merkt er niks van… maar dat betekent niet dat het niet werkt!)

Gebruiksadvies (bijv. simvastatine 1dd voor de nacht, leg doosje op nachtkastje)

Benoem duidelijk dat het geen “kuurtje” is

Wat vertel je een patiënt
bij de eerste uitgifte?