Start uitleg spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Doel 1

Je kent de verschillende werkwoordsvormen en kunt vaststellen welke vorm een werkwoord heeft.

Soorten werkwoorden

1. Persoonsvorm
   Wij lopen altijd naar school.
   
   
2. Voltooid deelwoord
   Wij hebben gisteren 10 kilometer gelopen.
   
   
3. Hele werkwoord/infinitief

Wij willen daar graag lopen.

Persoonsvorm

De persoonsvorm is verbonden met het onderwerp (enkelvoud/meervoud) en kan zowel in de tegenwoordige tijd als in de verleden tijd staan. 

Je vindt de persoonsvorm door:

• De tijdproef uit te voeren (verander de tijd)
• De getalproef uit te voeren (verander het getal van het onderwerp)
  Het werkwoord dat je moet aanpassen om de zinnen correct te maken, is de persoonsvorm. 
• De vraagproef uit te voeren.
  Het werkwoord dat vooraan komt te staan is de persoonsvorm.

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord is het werkwoord dat aangeeft dat 

iets is afgelopen. 

Je herkent het voltooid deelwoord aan het volgende: 

• Omdat je de persoonsvorm (PV) al uit de zin hebt gehaald, weet je dat de andere vervoegde werkwoorden voltooid deelwoorden zijn.
• De zin bevat een vorm van hebben, zijn of worden
• Er staat ge-, be-, ont- of ver- voor het werkwoord.
• Het werkwoord geeft aan dat iets/het is afgelopen. 

Infinitief

Een infinitief is een werkwoordsvorm waarin het werkwoord zich niet heeft aangepast aan het getal of de tijd van de zin. 

Het hele werkwoord is het infinitief. 

Je herkent een infinitief aan het volgende: 

• Je hebt de persoonsvorm (PV) al uit de zin gehaald.
• Het is het hele werkwoord (de wij-vorm).
• Er staat soms 'te' of 'aan het' voor.

Doel 2

Je kent de regels voor het schrijven van de persoonsvorm en kunt die toepassen.

Persoonsvorm

• De persoonsvorm kan voorkomen in de tegenwoordige tijd en in de verleden tijd. Bij deze tijden horen verschillende regels.
  
  
• Daarnaast bestaan er sterke (onregelmatig) en zwakke (regelmatig) werkwoorden.

Persoonsvorm TT

ik, .... jij

Persoonsvorm TT

ik, .... jij 

jij 

hij/zij/het 

meervoud 

ik-vorm/stam

ik-vorm + t

ik-vorm + t

'infinitief' 

fiets      word      loop 

fietst    wordt      loopt

fietst     wordt      loopt

fietsen  worden  lopen

werkwoorden die eindigen op dt komen dus alleen voor bij de persoonsvormen in de tegenwoordige tijd van jij + hij/zij/het. De stam van het werkwoord moet dan wel op een d eindigen.

Persoonsvorm VT

Twee soorten werkwoorden:

1. Klankveranderende werkwoorden De onregelmatige werkwoorden moet je kennen. Er komt in de verleden tijd nooit meer een -t of -d achter!
   
   
2. Werkwoorden +te(n) of + de(n)
   
   Bij regelmatige werkwoorden moet je bepalen of er -te(n) of +de(n) toegevoegd moet worden. Gebruik daarvoor 

't ex- Kofschip.

'T EX-KOFSCHIP

• Om te bepalen of er -te(n) of +de(n) toegevoegd moet worden, gebruik je 

't ex-kofschip.

• Dit is eigenlijk een ezelsbruggetje om de medeklinkers te kunnen onthouden.
  
  
  
• Zit de laatste letter van de stam van het werkwoord wel of niet in 't ex-kofschip?
  
• wel > ik-vorm + te(n)
  
• niet > ik-vorm + de(n) 

Nog een ezelsbruggetje: 

'T SeXy FoKSCHaaP

Werkwoordspelling Schema 

Is het werkwoord een persoonsvorm?

Ja

Nee

   TT                    VT                      VT DW                   INF 

ik, ...jij: ik-vorm

jij, hij, zij, het : ik-vorm +t

M: 'infinitief'

Onregelmatig

ik-vorm +te(n)

ik-vorm +de(n)

(kofschip!)

D of een T?

't ex kofschip

hele werkwoord

Spelling

• Interpunctie -> leestekens 

• spelling werkwoorden 

• spelling andere moeilijke woorden  

Leestekens 

-punt .

-komma , 

-puntkomma ;

-beletselteken ...

-dubbele punt :

-aanhalingstekens '  '  of ''  '' 

To do 

• Lezen uitleg blz. 81 t/m 86 + maken Talent 1.9: opdr. 1a, 2, 5 en 9a  
• Klaar? Maken: Talent 2.9: opdr. 1, 3, 5, 8 en 10

Huiswerk wo 24/11 

Leren: theorie blz. 81 t/m 86 + dicteewoorden op bz. 86 Talent 

Maken: opdr. 12 (Test jezelf Spelling) 

To do 

• Confettiregen - Splinter Chabot 
• Lezen uitleg blz. 161 t/m 168 + maken Talent 2.9: opdr. 1, 3, 5, 8 en 10 en leer de dicteewoorden op blz. 168. 

Huiswerk wo 8/12

Leren: uitleg blz. 161 t/m 168 + maken Talent 2.9: opdr. 1, 3, 5, 8 en 10 en leer de dicteewoorden op blz. 168. 

To do 

• Uitleg spelling werkwoorden 
• Maken Talent 2.9: opdr. 11, 12a + opdr. 13 (Test jezelf)

Huiswerk do 9/12

Neem je leesboek mee naar de les: dit wordt een leesles 

Huiswerk di 14/12

Leer sheet 6 t/m 17 LessonUp en Talent 2.9 inclusief de dicteewoorden

To do 

• Uitleg spelling werkwoorden Engels 

• Leer de dicteewoorden op blz. 168

• Lezen blz. 164 + maken Talent 2.9: opdr. 5 + 6 , 7+ 9  (11, 12a + opdr. 13 (Test jezelf)

Huiswerk do 16/12

Neem je leesboek mee naar de les: dit wordt een leesles (Sinterkerst) 

 Leren blz. 162+164+dicteewoorden blz.168 Talent 2.9 + maken. opdr. 5 +6    

Lesdoel

Je kent de regels van de Engelse werkwoorden en kunt deze toepassen. 

Engelse werkwoorden

• Engelse werkwoorden vervoeg je zoveel mogelijk als Nederlandse werkwoorden!
  Je gebruikt dus dezelfde regels.
  
  
  
• Engelse werkwoorden hebben soms een afwijkende ik-vorm:
  

paintball, delete, race (vanwege de uitspraak)
scoor, promoot -(vanwege de o-klank)

Engelse werkwoorden

• Sommige woorden en werkwoorden die wij gebruiken, komen uit een andere taal. Je noemt ze leenwoorden. 

• Let op: Bij werkwoorden als saven, timen en daten eindigt de stam op -e.

• We 'vernederlandsen' de Engelse werkwoorden, behalve als je daardoor een verkeerde uitspraak krijgt.

Hoe zit dat?

• Bij het werkwoord saven eindigt de stam op -ve
• -> save
• De v van save zit niet in het 'T eX KoFSCHiP
• Daarom krijg je in de verleden tijd -de of - den

Ik save                 Ik savede                Ik heb gesaved

Hij savet             Wij saveden

Bij de meeste werkwoorden  werkt het dus hetzelfde als bij de Nederlandse werkwoorden.

Maar..... let op goed de uitspraak!