Week 3

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 3

Burgerschap week 3

H6.2 Hoe rechtvaardig is de rechtsstaat?

H6.2 Hoe rechtvaardig is de rechtsstaat?

Planning

• Doelen 
• Stukje herhaling
• Hoofdstuk 6.2 
• Stellingen 
• Doelen controleren 
• Huiswerk/afsluiting 

Doelen 

Aan het einde van de les kun je...

• vertellen aan welke drie eisen rechters moeten voldoen om objectief recht te spreken. 
• uitleggen welke hulpmiddelen een rechter gebruikt om tot een vonnis te komen.

• de vraag beantwoorden hoe rechtvaardig het Nederlandse rechtssysteem is.

Wat is een rechtsstaat?

1. Een staat waarin de overheid de absolute macht heeft
2. Een staat waarin de burgers zich aan wetten moeten houden
3. Een staat waarin de burgers en de overheid zich aan de wetten moeten houden
4. Een staat waarin de koning de absolute macht heeft

In Artikel 1 van de grondwet staat dat [...]

1. Je recht hebt op vrijheid van meningsuiting
2. Discriminatie verboden is
3. Het geven van onderwijs vrij is
4. De wet regelt wie Nederlander is

Wat is de essentie van deze grondwet? 

- De wet die aangeeft dat iedereen gelijk is, geeft je het recht om ongelijk te zijn. 

Wat is GEEN voorbeeld van een sociale grondrechten?

1. Huisvesting
2. Vrijheid
3. Sociale zekerheid
4. Gezondheidszorg

Wat is een vrijheidsrecht?

1. Homohuwelijk
2. Staatstelevisie
3. Vrijheid van meningsuiting
4. Recht op godsdienst

Hoofdstuk 6.2 

Hoe rechtvaardig is de rechtsstaat?

Wat is rechtvaardig?

Wat is rechtvaardig?

Rechtvaardig ookwel betrouwbaar / juist en eerlijk handelen naar de situatie. 

Hoe is het Nederlandse recht georganiseerd?

De rechtelijke macht staat los van de andere machten en is dus niet beïnvloedbaar door bijv. de overheid.

Wetgevende macht (parlement): Maakt wetten & controleert de uitvoerende macht 

Uitvoerende macht (Regering): Voeren wetten uit of dienen deze in. 

Rechtelijke macht

Rechtvaardigheid: de overtreding van een regel en de straf voor die overtreding moeten met elkaar in verhouding zijn.

hoor en wederhoor

alle partijen krijgen de kans om hun kant van de zaak te vertellen.

onafhankelijk

Niemand kan rechters vertellen wat ze moeten doen, ook de minister-president, de koning of een multinational niet.

onpartijdig

Rechters, of hun familieleden of vrienden, mogen niets te maken hebben met de zaak die zij behandelen.

van onbesproken gedrag

Een rechter mag geen strafblad hebben. Ook is het niet verstandig als een rechter op sociale media zijn persoonlijke mening geeft over allerlei zaken.

Organisatie van de Nederlandse rechtspraak

Advocaat

Pro-Deoadvocaat 

Hoe komt een rechter tot een oordeel?

Een rechter gebruikt rechtsbronnen:

• Wetten (Bijv. leerplichtwet)
• Verdragen (EVRM)
• Jurisprudentie (beslissing uit vergelijkbare zaak)
• Gewoonte (ingeburgerde ongeschreven regels)

EVRM: Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden 

Gewoonte: ook wel norm?

0

Problemen in de rechtspraak

Maatschappelijk dilemma m.b.t de rechterlijke macht 

Ongeveer 50% van de strafzaken worden behandeld door het OM i.p.v. de rechter

Kleinere vergrijpen (bijv. het hebben van drugs op een festival)

• Het bestraffen van kleine zaken gaat sneller
• OM straft zwaarder
• 1 op 10 gevallen veroordeeld met onvoldoende bewijs 

Er is dus een maatschappelijk dilemma in Nederland als het gaan over de rechterlijke macht.

Niet alle strafzaken worden afgehandeld door de rechter maar door het Openbaar Ministerie om zo snel recht te spreken. Dit gaat vooral over kleinere zaken zoals bijvoorbeeld het bij je dragen van drugs op een festival.

Het probleem hierbij is echter dat het OM vaak zwaarder straft dan de rechter en in 1 op de 10 gevallen wordt iemand veroordeeld voor iets waar volgens de rechter onvoldoende bewijs voor is.

Hoe rechtvaardig is het Nederlandse rechtssysteem? En waarom?
(1 = niet rechtvaardig - 10 = heel rechtvaardig)

010

Stellingen

Stellingen vorige week gelukt?

1.3 Ik heb inzicht in de werking van de parlementaire democratische rechtsstaat.

3.7 Ik houd mij aan de regels en wetten die in Nederland gelden.

Stellingen 

Beschrijf hoe je je ontwikkeld hebt ten aanzien van de volgende stellingen. Doe dit in vier tot zeven stellingen. Voeg eventueel een bewijs toe. 

1.1 Ik heb inzicht in een aantal maatschappelijke dilemma's in dit land. 

1.10 Ik kan via dialoog, discussie, debat of argumentatie een gesprek aangaan. 

3.1 Ik luister aandachtig naar de inbreng van anderen en ik zeg wat mijn gedachten en ideeën zijn. 

Stellingen bespreken 

Beschrijf hoe je je ontwikkeld hebt ten aanzien van de volgende stellingen. Doe dit in vier tot zeven stellingen. Voeg eventueel een bewijs toe. 

1.1 Ik heb inzicht in een aantal maatschappelijke dilemma's in dit land. 

1.10 Ik kan via dialoog, discussie, debat of argumentatie een gesprek aangaan. 

3.1 Ik luister aandachtig naar de inbreng van anderen en ik zeg wat mijn gedachten en ideeën zijn. 

Aan welke drie eisen moet de rechter voldoen om objectief recht re kunnen spreken?

Onafhankelijk zijn

Ongeduldig zijn 

Onpartijdig zijn

ongebonden zijn

ongehuwd zijn

Van onbesproken gedrag zijn

Onstabiel zijn

Welke hulpmiddelen gebruiken rechters om tot een oordeel te komen?

1. Wetten, verdragen, grondrechten en het wetboek van strafrecht
2. Verdragen, jurisprudentie, wetten & gewoonte
3. Het wetboek van strafrecht, verdragen, grondwet & gewoonte
4. jurisprudentie, wetten, verdragen & grondwet

Volgende week

Volgende week

Hoe rechtvaardig is de rechtsstaat?

Huiswerk:

H6.2 - opdracht 5

• Maak een Word-document aan. Schrijf hierin de vragen en antwoorden. Lever dit in op Cumlaude.