Kern les 3 meningen en argumenten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Gelijk hebben vs. gelijk krijgen

Met een betoog probeert de schrijver jou ergens van te overtuigen. Jij bepaalt als lezer of dat lukt. Hiertoe stel jij jezelf vragen:

Klopt het wat de schrijver zegt in het betoog?

Zijn de argumenten wel waar?

Is het verhaal logisch?

Als je deze vragen instemmend kunt beantwoorden, ben je eerder geneigd de schrijver gelijk te geven.

Mening, standpunt

Met een mening maakt de schrijver duidelijk hoe hij ergens tegenaan kijkt. Een ander woord voor mening is standpunt.

Mening, standpunt

Met een mening maakt de schrijver duidelijk hoe hij ergens tegenaan kijkt. Een ander woord voor mening is standpunt.

Soms herken je een standpunt aan onderstaande woorden, maar vaak moet je het als lezer maar uitzoeken.

Ik vind dat ... 

Volgens mij ... 

Dus ... 

Je zou ... moeten doen 

Ik denk ... 

Kortom ... 

Daarom ...

Argumenten

Zonder argumenten heeft jouw mening weinig waarde. Je moet je standpunt kunnen onderbouwen.

Hoe meer de argumenten bestand zijn tegen kritiek, hoe sterker ze zijn.

Feitelijke uitspraken zijn sterker. Ze zijn waar of onwaar.

Argumenten

Zonder argumenten heeft jouw mening weinig waarde. Je moet je standpunt kunnen onderbouwen.

Hoe meer de argumenten bestand zijn tegen kritiek, hoe sterker ze zijn.

Feitelijke uitspraken zijn sterker. Ze zijn waar of onwaar.

Je kunt argumenten vaak herkennen aan signaalwoorden:

omdat

doordat

want

standpunt

argument

We kunnen beter een beveiligingsbedrijf inhuren.

Er zijn inmiddels meer dan genoeg iPads verdwenen.

Ik weet niet of ik voor of tegen een rookverbod ben.

Ik weet er eerlijk gezegd nog te weinig van af.

Bij de vorige James Bondfilm kwam veel geweld voor.

Ik denk niet dat ik meega naar de nieuwe Bondfilm.

Er komt geen poes in huis.

Ik ben allergisch voor katten.

Ik ga nooit meer naar Lowlands.

De laatste keer ben ik een week ziek geweest.

Op de vorige toets haalde ik een onvoldoende.

Deze toets zal wel heel lastig worden.

soorten argumenten

Feitelijke argumenten

Dit zijn uitspraken waarvan de schrijver denkt dat ze waar zijn. Let op: een feitelijk argument hoeft niet waar te zijn. Ze zijn wel controleerbaar.

Trump is de populairste president ooit (standpunt), want bij zijn inhuldiging was de grootste menigte ooit (feitelijk argument - maar wel onwaar).

soorten argumenten

Waarderende argumenten

Dit zijn uitspraken met een waarde-oordeel. De schrijver vindt ergens iets van (goed-slecht, mooi-lelijk, wenselijk-onwenselijk)

Trump is de beste president ooit (standpunt), want zijn haar zit altijd zo goed (waarderend argument).

Hieronder zie korte teksten met een standpunt en een argument. Sleep alleen het argument. Bepaal of het een feitelijk argument is of een waardererend argument.

feitelijk

waarderend

De kans is erg klein dat je iets wint bij de Postcodeloterij.

Je kunt er beter niet aan deelnemen.

Ik denk dat Mark Rutte de verkiezingen gaat winnen.

Hij is immers veruit de beste in de debatten.

Omdat je met een scooter een grotere kans loopt op een ernstig ongeluk dan op een fiets,

lijkt het me verstandig scooters te verbieden.

Tegenargument en weerlegging

Om iemands mening aan te vallen, kun je (op een nette manier) twee dingen doen:

1. Je valt het standpunt aan. Je gebruikt dan tegenargumenten. Dit zijn argumenten tegen het standpunt.

Ik vind Cambuur de mooiste club van Nederland (standpunt), want zij hebben veel sfeer in het stadion.

Tegenargument en weerlegging

Om iemands mening aan te vallen, kun je (op een nette manier) twee dingen doen:

1. Je valt het standpunt aan. Je gebruikt dan tegenargumenten. 

2. Je valt het argument van de ander aan. Je gebruikt dan een weerlegging. Dit is vooral nuttig bij een waarderend argument.

Je zegt wel dat Cambuur meer sfeer op de tribune heeft (arg), maar als je op Nieuw Noord staat, is er een orkaan van geluid. (weerlegg.)

Voorbeeld

Het is fijn dat de aarde opwarmt, want dan kunnen we in ons eigen land lekker veel zonnen (argument voor). Maar de kans dat je huidkanker krijgt, wordt daardoor wel een stuk groter (tegenargument). Als je je echter genoeg insmeert met zonnebrandolie en niet te lang in de zon blijft,  is er niets aan de hand (weerlegging).

Noteer mening en argument.
Ik vind het belangrijk zo weinig moelijk vlees e eten, omdat ik het idee heb dat veeteelt slecht is voor het milieu.

Noteer mening en argument.
Je bent verkouden, je kunt maar beeter een paracetamol nemen.

Welke uitspraken kun je controleren op waarheid? Popartiesten verdien per definitie veel geld.

1. Feitelijke uitspraak
2. Waarderende uitspraak

Welke uitspraken kun je controleren op waarheid?

Geluk leidt tot succes en niet andersom

1. controleerbaar
2. niet controleerbaar

In welke teksoorten kom je vooral feitelijke informatie tegen?

In welke teksoortenk kom je vooral meningen tegen.