2.9 SOA's

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

2.9 Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's)

Besmetting kan plaatsvinden door geslachtsgemeenschap en door ander seksueel contact tussen geslachtsorganen, mond of anus. Je kunt géén soa oplopen door een vies toilet of door te drinken uit het glas van een ander. De ziekteverwekkers van soa’s gaan buiten het lichaam van een mens namelijk snel dood.

De meest voorkomende soa in Nederland is chlamydia. Aids is misschien het meest bekend, maar komt veel minder vaak voor. Bij chlamydia is de ziekteverwekker een bacterie, bij aids een virus. Om te weten of je besmet bent met chlamydia, hiv of een andere soa, kun je een soa-test doen. Dat kan bij een soa-centrum van de GGD.

Chlamydia 

Bacterië

-Komt veel voor bij jongeren tussen 20 en 24 jaar.  Vaak  geen ziekteverschijnselen

- Jongens kunnen pijn aan balzak en penis krijgen, of een waterige afscheiding uit de penis. 

- Meisjes krijgen pijn aan vagina en/of bloedverlies buiten de menstruatie. 

- Goed te bestrijden met antibiotica. 

- Kan leiden tot buitenbaarmoederlijke zwangerschap en onvruchtbaarheid (meisjes) 

- Kan leiden tot bijbalontsteking. 

Antibiotica

Bacterie

Ook wel 'druiper' genoemd.

Waterige/geelgroene afscheiding (vocht) uit de penis. Pijn bij plassen.

Bij vrouwen minder verschijnselen (soms een beetje afscheiding). Kan bij vrouwen onvruchtbaarheid veroorzaken.

Bacterië

Komt in nederland weinig voor. Kan dodelijk zijn. 

Zwwetjes op de vagina of penis. 

Vlekjes op huid, griepverschijnselen. 

Antibiotica

Antibiotica

Gonorroe                              Syfilis

HIV / AIDS

- Aids is de bekendste SOA.

- Aids tast het afweersysteem aan. 

- Daardoor kun je gemakkelijker ziektes krijgen (bv longonsteking) 

- Je overlijdt dan aan zo'n ziekte omdat je geen afweer meer hebt. 

HIV/AIDS

• Aids wordt veroorzaakt door het HIV (oftwel: het aids-virus)
• Iemand kan besmet zijn met HIV, maar toch niet ziek. Zo iemand noem je 'seropositief' 
• De meeste personen die besmet zijn met HIV, krijgen ook aids. Dit kan wel jaren duren.
• Een seropositieve persoon moet zo snel mogelijk hiv-remmers slikken om AIDS zo veel mogelijk uit te stellen.
• De 'Red Ribbon' is het internationale symbool voor mensen met hiv/aids.

Besmetting

• Je kunt hiv binnenkrijgen via bloed, sperma en vocht uit de vagina, voorvocht uit de penis, moedermelk. 
• Drugsgebruikers die elkaars naalden delen. 
• Onvoorzichtig werken in de zorg.
• Besmetting kan pas na 3 maanden ontdekt worden, maar gedurende die 3 maanden kan je wel iemand besmetten. 
• In Nederland wordt bloed van bloeddonoren  en organen voor orgaantransplantatie getest op HIV. 

Hierdoor kan je GEEN aids/hiv krijgen: 

niezen

hoesten

zoenen

iemand een hand geven

elkaars bestek gebruiken

uit elkaars kopje drinken

Genezing 

- Er is nog geen medicijn gevonden om hiv/aids te genezen.

- Wel zijn er aidsremmers. Dit zijn medicijnen die je je leven lang moet gebruiken.

 - Aidsremmers zorgen ervoor dat het lang duurt voordat iemand met hiv ook daadwerkelijk aids krijgt. 

- Aidsremmers hebben veel bijwerkingen en zijn duur. 

Candida

Schimmel

Iedereen heeft het. 

Kan ook in mond, huid of in de endeldarm. 

Komt vaak voor bij vrouwen. Jeuk, zwelling, witte afscheiding, pijn bij het plassen. 

Bij mannen roodheid, irritatie, jeuk, rode bobbeltjes, witte aanslag op de penis, pijn bij het plassen. 

Kan bestreden worden met medicijnen tegen schimmels

Wat moet je doen als je een soa denkt te hebben?

Een soa gaat nooit vanzelf over! Ook zonder klachten kun je ziek zijn.

Ga naar de huisarts, GGD of Centrum Seksuele Gezondheid

Doe een soatest!

Een soatest doet geen pijn (vaak is het een urinetest of uitstrijkje)

Hoe voorkom je een soa?

Op maar 1 manier: Veilig seks hebben!

Veilig vrijen:

- Zonder geslachtsgemeenschap

- Met een condoom 

Maak opdracht 66 

Maak opdracht 67

Maak opdracht 68a

Maak opdracht 68b

Maak opdracht 69

Maak opdracht 70

Maak opdracht 70

Zin in een quizje?

beschermt alleen tegen SOA's

Beschermt alleen tegen zwangerschap

Beschermt tegen SOA's en zwangerschap.

AIDS

Chlamydia

virus

bacterie

ontsteking anus, baarmoedermond en urnibuis

te bestrijden met antibiotica

seropositief

aangetast afweersysteem

levenslang medicatie

HIV

wat is de ergste soa

1. hiv
2. hypotietes
3. longkanker
4. herpes

Door orale seks
kan je een soa krijgen.

1. goed
2. fout

Als je een SOA hebt, merk je dat altijd.

1. waar
2. niet waar

Chlamydia: wat kan er gebeuren als een jongen daar niets aan doet?

1. ontsteking van de lever
2. ontsteking van de bijballen of de prostaat:

Je kan een soa oplopen door te praten met iemand die een soa heeft

1. Waar
2. Niet waar

Chlamydia: wat kan er gebeuren als een meisje daar niets aan doet?

1. Er ontstaat een eileiderontsteking
2. niets

Wat betekent SOA?

1. Seks Op Afstand
2. Seksueel Overdraagbare Aandoening
3. Sperma Op de Ander

Sleep de soa's naar de juiste beschrijving

Aids

Chlamydia

Deze soa veroorzaakt vooral ontstekingen bij de anus, baarmoedermond en de urinebuis

Bij deze soa is de afweersysteem aangetast. Een persoon kan gevoelig zijn voor allerlei ziekten, zoals darm-en longontstekingen of huidkanker

Chlamydia: Zwanger? Wat kan er gebeuren als je zwanger bent?


.

1. je baby kan hierdoor een ernstige oogontsteking of longontsteking krijgen.
2. je krijgt een miskraam

Er zijn soa's waarbij meisjes onvruchtbaar van kunnen worden

1. juist
2. onjuist

Welke SOA's kunnen genezen worden met antibiotica?

1. veroorzaakt door een schimmel
2. veroorzaakt door een virus
3. veroorzaakt door een parasiet
4. veroorzaakt door een bacterie

Welke SOA komt het meeste voor in Nederland?

1. Gonorroe
2. Genitale wratten
3. chlamydia
4. Schaamluis

Bescherming tegen SOA?

NIET

WEL

het condoom

vrouwencondoom

de pil

het spiraaltje

de nuvaring