Havo 2 par. 4.1. Wat kan de aarde aan?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Welkom! 

Welkom!

Boek, aantekenblad, pen en Chromebook op tafel

Log vast in bij LessonUp - zie code linksonder

Tas op de grond

Planning

• Mededeling over repetitie hoofdstuk 3
• Lezen par. 4.1
• Bespreken 4.1 (deel 1) + verwerken theorie met opdrachten uit het boek

Leerdoelen 4.1

1. Je kent de betekenis van de begrippen uit p.aragraaf 4.1.
2. Je kunt voorbeelden geven van natuurlijke hulpbronnen, onderverdeeld in hernieuwbaar, niet-hernieuwbaar (fossiele brandstoffen) en onuitputtelijk.
3. Je kunt aangeven waarom het in bezit hebben van zeldzame aardmetalen een land veel macht kan geven.
4. Je kunt uitleggen hoe de bevolkingsgroei, welvaartsgroei en een stijging van de levensverwachting kunnen zorgen voor een snellere afname van (sommige) hoeveelheden natuurlijke hulpbronnen.
5. Je kunt aangeven hoe duurzaam consumeren en duurzaam produceren milieu-aantasting kunnen voorkomen/ beperken.
6. Je kunt voorbeelden van duurzaam consumeren en duurzaam produceren benoemen.
7. Je kunt groene stroom (energie) onderdelen in zonne-energie, windenergie, getijdenenergie en hydro-elektriciteit (stuwdam).
8. Je kunt per voorbeeld (leerdoel 7) voor- en nadelen benoemen.

NATUURLIJKE HULPBRONNEN

Wat zijn natuurlijke hulpbronnen?

Wat is het probleem van natuurlijke hulpbronnen?

Wat zijn natuurlijke hulpbronnen?

Natuurlijke hulpbronnen

Grondstoffen die gewoon aanwezig zijn op aarde zonder dat wij mensen daar iets voor hoeven te doen

Natuurlijke
hulpbronnen

Fossiele brandstoffen

Welke fossiele
brandstoffen ken je?

Waar worden fossiele brandstoffen allemaal voor gebruikt?

Steenkool, aardolie (boorplatform Noordzee) en aardgas.

Geef aan of de bewering goed of fout is door dit naar de letter naast de zin te slepen.

a) Aardolie en aardgas zijn fossiele brandstoffen.

b) Windenergie en steenkool zijn fossiele brandstoffen. 

c) Fossiele brandstoffen zijn ontstaan uit dieren en planten.

d) De voorraad fossiele brandstoffen raakt nooit op.

R16

a

b

c

d

goed

goed

goed

goed

fout

fout

fout

fout

Aan de slag!

Vraag 2 wordt gemaakt (blz. 174)

Hiervoor krijg je 5 minuten. Daarna wordt de opdracht nagekeken.

Veel natuurlijke hulpbronnen raken op. Dat gaat steeds sneller:

1. Wereldbevolking groeit
2. De welvaart neemt toe
3. Levensverwachting stijgt

Draagkracht

Vermogen van de aarde om alle mensen te kunnen laten leven en wonen

Duurzaam consumeren/ produceren

Duurzaam produceren 

Duurzaam consumeren

Consumeren zonder dat dit nadelig is voor mens en milieu

Producten worden geproduceerd op een manier waarbij het milieu zo min mogelijk wordt belast tijdens het productieproces

Milieu-uitputting           voorkomen door hernieuwbare grondstoffen te gebruiken en: 

Het opraken van de natuurlijke hulpbronnen door menselijk gebruik

Aan de slag!

Vraag 3 wordt gemaakt (blz. 174)

Hiervoor krijg je 7 minuten. Daarna wordt de opdracht nagekeken.

Voordelen groene energie (stroom)

• Deze bronnen raken niet op
• Weinig schadelijk voor milieu: er komt geen CO2 vrij, minder vervuilende afvalstoffen

Nadelen groene energie (stroom)

• Productie is niet altijd zeker
• Opslag van 'teveel' energie is nog lastig
• Bij productie van o.a. windmolens en zonnepanelen worden nog fossiele brandstoffen gebruikt

Groene stroom

Stroom dat is opgewekt door hernieuwbare energiebronnen zoals zonne-energie, windenergie en waterenergie

Zonne-energie

Zonne-energie is te gebruiken voor:

1. Zonnepanelen-zetten zonne-energie om in stroom.
2. Zonnecollectoren-zetten zonne-energie om in warmte.

Voordelen

1. Milieuvriendelijk - geen CO2 uitstoot
2. Je kunt het opgewekte stroom dat je overhoud verkopen
3. Je krijgt subsidie als je zonne-energie opwekt
4. Huizen worden tegenwoordig meer waard met zonnepanelen
5. Na verloop van een aantal jaar is  zijn de gemaakte kosten terugverdiend.

Nadelen

1. Zonnepanelen plaatsen kost best veel geld en moeten door bedrijven geplaats worden
2. Het is zichtbaar op je woning
3. Je meterkast moet aangepast worden
4. Onderhoud van de panelen. 

In de plaats met klimaatgrafiek Y is de opbrengst van de zonnepanelen hoger dan in de plaats met klimaatgrafiek X. Geef hier vanuit de bron de oorzaak.

Windenergie

Voordelen

• raakt nooit op
• geen vervuiling - geen CO2 uitstoot
• Veel wind in NL

Nadelen

• waait niet altijd even hard
• horizon vervuiling
• Niemand wil ze in de achtertuin (NIMBY)
• Lawaai
• Gevaarlijk voor volgels 

Bekijk de afbeelding.
1. Welke ontwikkeling is zichtbaar als je kijkt naar de de hoogte van de windmolens?

2. Geef een verklaring voor deze ontwikkeling.

Water

Hydro-elektriciteit - elektriciteit opwekken door stromend water.

Stuwdammen

Nodig: hoogteverschillen (reliëf). Dus in bergachtige gebieden is dit mogelijk.

Voordelen: energie is duurzaam, geen CO2 uitstoot

Nadelen: verlies landbouwgrond, verlies leefgebied mens en dier, zwemroute vissen onderbroken, sedimenten zakken in stuwmeer.

Getijdenenergie

Energie opwekken door gebruik te maken van eb en vloed.

Voordeel (naast die van stuwdammen) is dat je altijd eb en vloed hebt.

Nadeel: alleen mogelijk daar waar het verschil tussen eb en vloed groot genoeg is.

Geef een voordeel van getijdenenergie ten opzichte van windenergie

Aan de slag!

Vraag 4, 5 en 6 worden gemaakt.

Start met opdracht 5 voor de atlasopgaven. Pak de 56e editie.