H3 PTO 3 L11 1949 twee Duitslanden en de muur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom in de geschiedenisles!

Leerdoelen

Hoe leidde de tegenstelling tussen het kapitalistische Westen en het communistische Oostblok tot steeds meer spanning in de wereld?

Aan het einde van dit lesuur:

• Je kunt uitleggen dat de Verenigde Staten in 1947 begon met containmentpolitiek om de verspreiding van Communisme wereldwijd tegen te houden.
  
•   Je kunt uitleggen waarom Amerika en Rusland ruzie kregen over de toekomst van Duitsland, en dat dit leidde tot de blokkade van Berlijn en daarna de deling van Duitsland in de BRD en DDR in 1949.
  
• Je kunt uitleggen waarom de Sovjet-Unie al in 1949 beschikte over eigen atoomwapens en waarom dit leidde tot het ontstaan van een wapenwedloop en de oprichting van de NAVO.
  
• Je kunt uitleggen dat de wapenwedloop leidde tot de dreiging van een atoomoorlog en de spanningen tussen de VS en de Sovjet-Unie verhoogde.
  
• Je kan uitleggen hoe de Sovjet-Unie tussen 1945 en 1949 alle landen in Oost-Europa direct en indirect forceerde om communistisch te worden.
  
• Je kan uitleggen dat groeiende samenwerking tussen de VS en West-Europese landen leidde tot de oprichting van het Warschaupact in 1955.
  
• 
  

Invloedsferen

Oost-Duitsland

West-Duitsland

Communisme

Kapitalisme

Oostblok

Westblok

Sovjet-Unie

Verenigde Staten

Nederland

Blokvorming

= Europa raakte steeds meer verdeeld in twee invloedssferen (die twee tegenovergestelde ideologieën hadden).

Westblok onder leiding van de Verenigde Staten (= blauw).

Oostblok onder leiding van de Sovjet-Unie (= rood).

Juist

Onjuist

Beide machtsblokken hebben ook een militair bondgenootschap gesloten met de bijbehorende landen

Het IJzeren Gordijn scheidt Oost- en West-Berlijn van elkaar

In de Sovjet-Unie wordt veel geld verdiend door het kapitalisme

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vertrouwen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie elkaar niet, ook al werkten zij samen

Berlijn ligt in de Sovjet-Zone en komt volledig in handen van de Sovjet-Unie

Amerika wil macht hebben in Europa om zich te beschermen tegen Duitsland

Blokkade 

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

• Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn
  

1947: Crisis Berlijn

Stalin wil West-Berlijn toevoegen aan de Sovjet-zone.

• Westelijke bezettingszones steeds meer één gebied: politieke samenwerking

• Directe aanleiding: invoering van de D-Mark (munt)  in westelijke bezettingszones. Economisch gaat het in het Westen dus beter! 
• 1948: Stalin is boos en gebruikt dit als excuus om Berlijn te eisen. 

1955: BRD bij NAVO

1955: Warschaupact wordt opgericht als reactie

In 1949 werden van de vier bezettingszones twee landen gevormd. Vul de ontbrekende woorden op de juist plek in.

	Westerse bezettingszones	Sovjet-bezettingszones
Naam
Politiek systeem
Economisch systeem
Werkte samen met:

BRD

kapitalisme

Sovjet-Unie

democratie

communisme

dictatuur

Verenigde Staten

DDR

Gevolgen

• Bouw van De Berlijnse Muur, augustus 1961
  

• Laatste gat in het IJzeren Gordijn is dicht

• West-Berlijn was wél bereikbaar vanuit West-Duitsland
  

• Vluchtelingenstroom neemt sterk af

• Wel: veel ontsnappingen, vaak met dodelijke afloop...

Vergeet dit ook niet: ontsnappen betekende vaak dat je je familie nooit meer zag.

Video: Berlijn en de Koude Oorlog

Fragment: De Berlijnse Muur