3.1 Zintuigen en prikkels

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 3

Waarnemen

Wat gaan we doen vandaag

• theorie §3.1 : zintuigen en prikkels

welke horizontale lijn is langer?

welke lijn is korter: de gele of de rode?

welke lijn is langer: de verticale of de horizontale?

Naar welke kant neigen de lijnen in de cirkel?

welk vierkant is groter?

Welke binnenste oranje cirkel is groter?

van het groene hart een rood hart maken

wat zie je?

app

https://youtu.be/_oTT6wY09Zw

Paragraaf 3.1

Zintuigen en Prikkels

Prikkels

Je kunt voelen aan een kopje thee of het warm of koud is, je kunt ruiken als het eten bijna klaar is.
De temperatuur en de geur zijn prikkels.
Een prikkel is informatie uit je omgeving en je zintuigen vangen die prikkels op.
Zintuigen zitten in je: 

- oren
- ogen
- tong
- neus
- huid

Welke zintuigen heb je?

Na een waarnemingvan een prikkel reageer je meestal.

De huid

• warmtezintuig

prikkel: hogere temperaturen

• koudezintuig

prikkel: lagere temperaturen

• tastzintuig

prikkel: hoe voelt iets aan

• pijnzintuig

prikkel: pijn

Hoe verwerkt je lichaam prikkels?

• prikkels worden opgevangen en doorgegeven aan je hersenen.
• zintuig zet prikkels om in berichten(impuls)
• impuls gaan via zenuwen naar je hersenen
• hersenen versturen weer impulsen waarop je lichaam reageert.

• impulsen worden via zenuwen verstuurd
• zenuwen zijn via je ruggenmerg verbonden met je hersenen
• ruggenmerg goed beschermd in wervelkolom
• zenuwstelsel - zenuwen

                                    - hersenen
                                    - ruggenmerg

Zenuwcellen bestaan uit een cellichaam met korte en lange uitlopers.

de cellichamen van zenuwcellen zitten in of dicht bij je hersenen en ruggenmerg.

Zenuwen zijn bundels van lange zenuwceluitlopers die impulsen door kunnen geven

schakelcellen

schakelcellen zijn niet direct aan een zintuig of spier verbonden, hebben alleen korte uitlopers en vormen verbindingen tussen andere zenuwcellen.

banaan op fruitschaal is goed rijp en ruikt sterk

1. de geurprikkel komt bij het reukzintuig in de neus reukzintuig zet de geurprikkel om in een impuls
2. impuls gaat via de gevoelszenuwen van het reukzintuig naar de hersenen
3. nu ruik je pas de banaan echt, je wordt het nu pas bewust
4. hersenen reageren op prikkel, hersenen sturen impulsen naar de spieren. ompulsen gaan via schakelcellen door je ruggenmerg, vanaf het ruggenmerg gaan de impulsen door bewegingszenuwen naar de armspieren
5. reactie op de geurprikkel: met behulp van je armspieren pak je de banaan van de fruitschaal

Wat doen je hersenen?

• zintuigen sturen zoveel mogelijk impulsen naar je hersenen, die kunnen niet overal tegelijk op reageren, ze kiezen wanneer wel of niet een reactie komt.
• tikken van de klok niet, dit gaat steeds door en gewenning.
• nieuwe prikkel dan wel, hoe meer afwijkend vanwat je gewend bent, hoe sneller je reageert

grote hersenen: speciale gebieden voor impulsen die via gevoelszenuwen vanuit de zintuigen binnenkomen, zo'n gebied heet een hersencentrum.