1.2 Ongekende natuur

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

1.2 Ongekende natuur

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les:
(4) Hoe kun je het voorkomen van de verschillende klimaten en
       El Niño in Zuid-Amerika verklaren?

(5) Welke natuurlijke vegetatie vind je in Zuid-Amerika en welke
       samenhang is er met het klimaat?

(6) Wat is de samenhang tussen de kenmerken van de grote
       rivierbekkens en het klimaat?

Benodigde voorkennis 

Je weet wat geofactoren zijn;
Je weet wat klimaatfactoren zijn;
Je weet wat een lengteprofiel van een rivier is;

Het grote plaatje

Klimaat

Natuurlijke vegetatie

Geomorfologie

Bestudeer de kaarten en beschrijf het verband

Voorkennis test

Klimaten in Z-A

Klimaatfactoren:

• Breedteligging
• Hoogteligging
• Type oppervlak
  (land/zee/albedo)
• Wind en zeestromen
• Ligging van bergen

Wind

Luchtdruk en wind

ITCZ

El Niño

Om de twee tot zeven jaar:

Het verschijnsel dat het zeewater in het
midden en het oosten van de Grote Oceaan
extra sterk opwarmt.

Waarom leidt dit in Chili tot:
overstromingen, vernielde oogsten, aardverschuivingen en modderstromen?

El Niño

Zomer op het zuidelijk halfrond

Winter op het zuidelijk halfrond

Landschappen in Z-A

Landschappen in kaart

Tropische grasvlakte

Llanos (Venezuela)

Andes

De Andes is een hoge, jonge bergketen langs de hele westkust van Zuid-Amerika

Selva

Het Amazonegebied is het grootste regenwoud op aarde. Het is groter dan alle andere nog bestaande regenwouden bij elkaar. Het grootste deel ligt in Brazilië.

Altiplano

Hoogvlakte met droge steppe en zoutmeren

Cerrado

Savanne-achtig gebied in het centrale westen van Brazilië.

Caatinga

Droog steppe-achtig gebied in het noordoosten van Brazilië

Atacama

De Atacamawoestijn ligt voor het grootste deel in Chili en is de droogste woestijn ter wereld. 

Pampas

Subtropisch natuurlijk grasland in Zuid-Amerika.

Greygletsjer, Patagonia

Zuidelijk deel van Zuid-Amerika met bossen in het westen, gletsjers in de Andes, en steppe in het oosten

De grote rivieren

LessonUp vragen

Welke is geen klimaatfactor?

1. Breedteligging & Hoogteligging
2. Zeestromen
3. Land en zee in de buurt
4. Temperatuurverschillen

Hoe verder van de evenaar, hoe...

1. Warmer het klimaat
2. Kouder het klimaat
3. Droger het klimaat
4. Natter het klimaat

Hoe hoger het ligt, hoe...

1. Warmer het wordt
2. Kouder het wordt
3. Droger het wordt
4. Natter het wordt

Hoe meer zee, hoe

1. meer warmte
2. meer kou
3. meer droogte
4. meer vocht

Vergeet ook deze land/zee regel niet:
Welke zin klopt?

1. Land warmt sneller op dan zee
2. zee warmt sneller op dan land

Hoe kouder de zeestroom, hoe

1. warmer de lucht
2. kouder de lucht
3. droger de lucht
4. vochtiger de lucht

Hoe warmer de zeestroom, hoe

1. warmer de lucht
2. kouder de lucht
3. droger de lucht
4. vochtiger de lucht

Welke negatieve gevolgen heeft El Niño in Zuid-Amerika?

Welke negatieve gevolgen heeft El Niño in Indonesië?

Antwoord: droogte, bosbranden en mislukte oogsten

Noem de klimaatfactoren die we besproken hebben!

Bekijk figuur 1.5 in je boek. Waarom is er een aride gebied aan de west kust?

1. warme zeestroom
2. ITCZ
3. koude zeestroom
4. equatoriale stroom

Bekijk figuur 1.5 in je boek. Waarom is er neerslag in alle jaargetijden in de zuidpunt van Z-A?

1. aflandige westenwind en lijzijde van andesgebergte
2. De gevolgen van el nino zijn daar het grootst
3. aanlandige westenwind en stuwingsregens
4. equatoriale stroom die splits bij de punt van Z-A

El nino brengt aan de westkust van Z-A...

1. Heel veel regen
2. Heel veel droogte

Tijdens el nino...

1. welt er koud water voor de kust op
2. welt er warm water voor de kust op
3. wordt warm oppervlaktewater aangevoerd
4. wordt koud oppervlaktewater aangevoerd

Oefenen en herhalen

1. Theorie/ (video uitleg) ITCZ https://www.examenoverzicht.nl/aardrijkskunde/itcz

2. Theorie El Nino - La Nina + uitlegvideo

 https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/el-nino-21037ceb-3f08-4654-b08e-2ebfd5bdc2e3 + (youtube --> El Nino buienradar)

3. Examenopgave 

Opgave 5 De Dakar Rally in Zuid-Amerika 2021 TV3

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Maak opdracht # en #

Artikel:

https://www.geografie.nl/sites/geografie.nl/files/Hospers%20-%20Krimpdorpen%20in%20een%20global%20village.pdf

Documentaire:

Quizlet:

link

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

El Nino
Tropisch regenwoud

Selva

Mangrove

Savanne

Cerrado
Llanos

Caatinga

Pampa

Steppen
waterkrachtcentrales