Cursus 2 Lezen: uiteenzetting, betoog, beschouwing

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Cursus 1 Meer dan lezen

§2 Uiteenzetting, betoog en beschouwing

Beschouwing, betoog en uiteenzetting

Uiteenzetting

• Informatief
• Objectief
• Feiten en uitleg met voorbeelden
• Meningen objectief weergegeven 
• Hoofdgedachte is een constatering
• Diverse tekststructuren mogelijk 

Je noemt meningen om aan te geven hoe iemand anders over het onderwerp denkt. Jouw mening is in een uiteenzetting niet van belang.

• vraag-antwoordstructuur;
• verklaringsstructuur;
• aspectenstructuur;
• verleden-heden(-toekomst)structuur;
• probleem-oplossingsstructuur.

Betoog

• Overtuigend
• Subjectief
• Standpunt met feitelijke en/of waarderende argumenten
• Feiten en/of voorbeelden ter ondersteuning
• Eventueel tegenargumenten en de weerlegging daarvan 
• Hoofdgedachte is een mening
• Argumentatiestructuur of voor- en nadelenstructuur 

Feitelijk argument:

Je ondersteunt een uitspraak met een feit dat je kunt controleren.

Waarderend argument:

Je ondersteunt een uitspraak met een mening die door iedereen wordt gedeeld of die je kunt ondersteunen met feiten, cijfers of voorbeelden.

Beschouwing

• Opiniërend
• Objectief
  
• Feiten en uitleg met voorbeelden
• Meningen objectief weergegeven 
• Hoofdgedachte is een constatering die wijst op verschillende kanten van een onderwerp
• Diverse tekststructuren mogelijk 

Meningen in een beschouwing zijn niet bedoeld om de lezer te overtuigen, maar om hem de mogelijkheid te geven verschillende opvattingen te vergelijken, zodat hij zelf een conclusie kan trekken en zijn eigen mening over de kwestie kan vormen.

• voor- en nadelenstructuur;
• probleem-oplossingsstructuur;
• verklaringsstructuur.

Hoofdgedachte: "De vergrijzing in Nederland vindt vooral buiten de Randstad plaats."
Van welke tekstsoort is hier sprake?

1. Uiteenzetting
2. Betoog
3. Beschouwing

Hoofdgedachte: "Over het Twittergedrag van de Amerikaanse president lopen de meningen uiteen."
Van welke tekstsoort is hier sprake?

1. Uiteenzetting
2. Betoog
3. Beschouwing

Hoofdgedachte: "Grote zoogdieren in dierentuinen moeten verboden worden ."
Van welke tekstsoort is hier sprake?

1. Uiteenzetting
2. Betoog
3. Beschouwing

Hoofdgedachte: "Aan een kabinet dat steunt op vier partijen, zitten zowel voor- als nadelen."
Van welke tekstsoort is hier sprake?

1. Uiteenzetting
2. Betoog
3. Beschouwing

Hoofdgedachte: "Er worden de laatste jaren steeds meer huwelijken gesloten tussen mensen met verschillende nationaliteiten."
Van welke tekstsoort is hier sprake?

1. Uiteenzetting
2. Betoog
3. Beschouwing

Uiteenzetting	Betoog	Beschouwing
Informatief	Overtuigend	Opiniërend
Objectief	Subjectief	Objectief
Feiten, uitleg en voorbeelden	Standpunt en argumenten	Feiten, uitleg en voorbeelden
Hoofdgedachte = constatering	Hoofdgedachte = mening	Hoofdgedachte = constatering