De Opstand: les 1

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 7,8

Tijd van de ontdekkers en hervormers

Les 3

Wat heb je tot nu toe geleerd?

Ontdekkers

Humanisme

Wat ga je vandaag leren?

• Bestuur van Nederland 1500-1600
  
  
• 4 belangrijke personen
  
  
• Beeldenstorm
  
  
• Begin van de 80 jarige oorlog

Nederland 

1500-1600

• De Nederlanden: verdeelt in 17 gewesten.
  
  
• Zo groot als Nederland, België en Luxemburg samen. 
  
  
• Stadhouders

Willem van Oranje

• Geboren in 1533 in Duitsland
  
  
• Stadhouder van 3 gewesten: Holland, Utrecht en Zeeland. 
  
  
• Legeraanvoerder
  
  
• Hij is tegen Filips II.
  
  
• Iedereen moet kunnen geloven
  wat hij wil. 

Filips II

• 1555: Koning van Spanje en Heer van de Nederlanden.
  
  
• Iedereen katholiek, straffen voor protestanten.
  
  
• Veel belasting voor eigen leger.
  
  
• Kooplieden moeten veel betalen -> voedsel wordt steeds duurder. 

Margaretha van Parma

• De zus van Filips II.
  
  
• Wordt in 1559 naar de Nederlanden gestuurd. 
  
  
• De baas in de Nederlanden namens haar broer. 

Beeldenstorm

1566

• Boze protestanten vernielen overal kerken (katholiek)
  
  
• Oneerlijk: veel mensen zijn arm en de kerk heeft veel geld. 
  
  
• Filips II is woedend. 

Hertog van Alva

• 1567
  
  
• Filips II stuurt de Hertog van Alva naar de Nederlanden met een groot leger. 
  
  
• De protestanten moeten streng gestraft worden. 

De opstand

• Er ontstaat in 1568 een oorlog tussen de opstandelingen en het Spaanse leger. 
  
  
• Het begin van de 80-jarige oorlog. 
  
  
• Willem van Oranje heeft de leiding vanuit Duitsland. 
  
  
• Soms winnen de Nederlanders, soms winnen de Spanjaarden.
  
  

Unie van Utrecht

• 1579
  
  
• Alle vertegenwoordigers van de opstandige noordelijke gewesten komen bij elkaar. 
  
  
• Zonder toestemming van Filips II. 
  
  
• Ze spreken af: samenwerken in de strijd tegen Spanje en iedereen mag zelf de godsdienst bepalen. 

Moord Willem van Oranje

• Filips II denkt dat de opstand stopt als Willem van Oranje dood is. 
  
  
• Wie hem doodt: 25.000 geldstukken.
  
  
• 1584 doodgeschoten door Balthazar Gerards. 
  
  
• Gerards wordt opgepakt en ter dood veroordeeld. 

Volkslied: Wilhelmus 

Wilhelmus van Nassouwe

ben ik, van Duitsen bloed,

den vaderland getrouwe

blijf ik tot in den dood.

Een Prinse van Oranje

ben ik, vrij onverveerd,

den Koning van Hispanje

heb ik altijd geëerd.

• Begin van de 80 jarige oorlog werd het gezongen door de geuzen (opstandelingen).
  
  
• Het bestaat uit vijftien coupletten,
  de eerste letters vormen de naam Willem van Nassov.
  
  
• In 1932 wordt het officieel het volkslied.

De beeldenstorm vond plaats in

1. 1572
2. 1566
3. 1567
4. 1568

Waar tegen richtte de Beeldenstorm zich?

1. De christelijke kerk
2. De katholieke kerk
3. Hervormers
4. Ontdekkers

Wanneer begon de Nederlandse Opstand?

1. 1568
2. 1648
3. 1576
4. 1579

Hoe heette de leider van de Nederlandse opstand?

1. Willem van Oranje
2. Fillips II
3. Christoffel Columbus
4. Willem-Alexander

Willem van Oranje vluchtte naar

1. Duitsland
2. Frankrijk
3. Engeland
4. Spanje

Wie was stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht?

1. Filips II
2. Willem van Oranje
3. Margaretha van Parma
4. Karel V

Wie is deze man?

1. Willem van Oranje
2. Filips II
3. Luther
4. Willem van Spanje

Wie stuurde Filips II naar de Nederlanden om de opstand te stoppen?

1. Balthasar Gerards
2. De watergeuzen
3. Hertog Alva
4. De koning van Frankrijk

Hoe heet het afspraak van de gewesten die tegen het Spaanse leger bleven vechten?

1. Republiek der Zeven verenigde Nederlanden
2. Unie van de Nederlanden
3. Unie van Utrecht
4. Unie van Amsterdam

Wanneer werd de Unie van Utrecht afgesproken?

1. 1576
2. 1579
3. 1581
4. 1648

In welk jaar werd Willem van Oranje vermoord?

1. 1566
2. 1568
3. 1579
4. 1584

Hieronder staan vier uitspraken over het Wilhelmus. Noteer de letter van de juiste uitspraak!

1. Het is een eerbetoon aan Filips.
2. Het is meteen ons volkslied geworden.
3. Het is een kort lied met een couplet.
4. Het lied gaat over de opstandsleider tijdens de 80-jarige oorlog.