3 Talent 1.3 Lezen les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3hv Lezen 1.3

Vorige les: Fictie

Vragen over het huiswerk/ te lezen boek / boekverslag?

3hv Lezen 1.3 blz. 23 (v:25)

• Tekstsoort: artikel / Uiteenzetting
• Onderwerp en hoofdgedachte
• Alineaopbouw (kernzin)
• Functies van inleiding en slot

Een artikel / uiteenzetting blz. 23 (v: 25)

Bevat objectieve informatie

Geeft uitleg over een onderwerp (structuren:)

• Een verklaring van een verschijnsel
• Een antwoord op een feitelijke vraag
• oorzaken en gevolgen van een probleem behandelen
• Uitleg geven over de inhoud/ resultaten van een onderzoek
• (vwo) ontwikkeling/verandering van een verschijnsel (tijd)

Een artikel noemen we ook wel een

1. betoog
2. beschouwing
3. uiteenzetting

Het onderwerp van een tekst formuleer je meestal in een hele zin.

1. ja
2. nee

Waar kan je het onderwerp meestal vinden?

1. titel of ondertitel
2. inleiding

Onderwerp en hoofdgedachte blz. 25 (v: 27)

Onderwerp: waar een tekst over gaat. Een of enkele woorden.

Hoofdgedachte: Het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt. In een of twee zinnen.

De formulering van de hoofdgedachte verschilt per tekstsoort. Zie leertekst op blz. 25 (vwo: 27) Informatieve versus betogende tekst.

Alineaopbouw blz. 28 (v:30)

In bijna elke alinea staat een kernzin, met daarin de belangrijkste informatie. De rest is uitleg. (kernzin kan een vraag zijn)

- Eerste zin en dan uitleg.

- Tweede (soms derde) zin, dan uitleg. Bij een inleidende of verbindende overgangszin.

- Laatste zin. Als de alinea naar een conclusie toewerkt.

Functies van inleiding en

• onderwerp noemen
• aanleiding noemen
• centrale vraag stellen
• mening geven
• samenvatting 
• perso(o)n(en) introduceren

slot blz. 29 (v:31)

• conclusie / samenvatting
• advies / waarschuwing
• toekomstverwachting uitspreken

Opdrachten havo:

Lees tekst 1 'Van koffie droog je uit' blz. 26, 27.

Maak  opdracht  5, 6, 9.
klaar? opdr. 2c

Allemaal: volgende les je leesboek mee!

Opdrachten vwo:

Lees tekst 1 ' Blijf je eigen dialect spreken, vooral met kinderen' blz. 28, 29.

Maak opdracht 2, 5, 6, 9.

Opdr 2 vwo. Vragen om uit te kiezen:

Welk verschijnsel wordt behandeld?

Welke verklaring(en) geeft de schrijver voor het verschijnsel?

Hoe is het onderzoek uitgevoerd?

Wat is de vraag die moet worden beantwoord?

Wat is het antwoord van de schrijver op de vraag?

Wat is het onderwerp van het onderzoek?

Wat is het probleem dat wordt behandeld?

Wat is (zijn)de oplossing(en) voor het probleem?

Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het probleem?

Wat zijn de resultaten van het onderzoek?