4.2: Lodewijk XIV, een absoluut heerser DEEL 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 4

4.2: Lodewijk XIV, een absoluut heerser

Wat gaan we vandaag doen?

- Begin paragraaf 4.2

- Werken in reader

4.2: Lodewijk XIV, een absoluut heerser

Na een moeizame jeugd wordt Lodewijk XIV, ook wel de zonnekoning genoemd, koning van Frankrijk. Hij trekt de macht naar zich toe als absolutistisch heerser. Hij laat de adel op Versailles wonen, hervormt het leger, het bestuur en dwingt iedereen katholiek te worden. Zijn heerschappij heeft grote gevolgen.

Leerdoelen 4.2

• Hoe bestuurde Lodewijk XIV Frankrijk?
  
• Wat waren de gevolgen van zijn manier van besturen voor Frankrijk en haar inwoners?

Moeizame start

• Chaos in Frankrijk (1649): Oorlog met Spanje, lege staatskas, onrust door verhoogde belasting
• Lodewijk XIV moet Parijs verlaten (11 j.)
• Kardinaal Mazarin red troon
• Lodewijk XIV vanaf 1653 (15 j.) koning
• Na dood Mazarin (1661) besluit Lodewijk alleen te regeren ('een koning moet alles zelf besluiten'), ministers voeren enkel beleid uit

Versailles

• Door zijn jeugd vertrouwd Lodewijk de adel niet
• Bouw Paleis van Versailles
• Doel: Adel in de gaten houden
• Verplichte aanwezigheid bij feesten, jachtpartijen en bijeenkomsten
• Wil je iets gedaan krijgen? Meedoen! (Continu pleasen)

Zonnekoning

• Lodewijk liet te machtige mensen opsluiten, zoals zijn minister(s)
• Zag zichzelf als middelpunt van Frankrijk, wilde geen concurrentie
• Liet paleizen en koetsen versieren met zonnen, verkleedde zichzelf als de Zonnegod Apollo
• Bijnaam 'de Zonnekoning'

Nationaal leger

• Afscheid nemen van belang adel in het leger én reorganiseren
• Geen huurlegers meer!
• Nationaal leger met rangen op basis van verdiensten en talent.
• Resultaat: Leger aangestuurd door Lodewijk XIV, veel beter getraind, beste van Europa!

Eenheid in geloof

• Wens Lodewijk: iedereen katholiek, ook de Franse hugenoten (protestanten)
• Pesterijen om hugenoten te dwingen zich te bekeren
• Veel hugenoten vluchten, o.a. naar de Republiek!

Droit Divin

• Toppunt macht: adel, geloof en leger onder controle
• Enkel rechtvaardiging ontbreekt
• Droit Divin: 'Goddelijk recht', koning door God aangesteld
• Absolutisme: Vorst heeft alle macht in handen, door God

Roem kost poen

• Zoektocht naar roem in oorlogen tegen o.a. Spanje, de Republiek en het Heilige Roomse Rijk
• Andere vorsten haatte hem!
• Lodewijk liet zijn land bij zijn dood bijna failliet achter

Lodewijks' nalatenschap

• Halve eeuw geregeerd!
• Adel uitgeschakeld, meer belasting, economie moderner
• Lodewijk voorbeeld voor vorsten in heel Europa (kunst en cultuur)
• Maar: Gewone volk moest steeds meer belasting betalen, huizen werden regelmatig geplunderd.
• Kritiek op absolutisme nam toe!

Wat is de reden dat Lodewijk XIV de macht van de adel probeert te verkleinen?

1. Om de invloed van de kerk te verminderen
2. Om de economie te stimuleren
3. Om vrede en harmonie in het koninkrijk te bewerkstelligen
4. Om zijn absolute macht als koning te versterken

Waarom was het voor Lodewijk belangrijk zijn absolute macht uit te leggen?

Waarom groeide de kritiek op het koningshuis onder het 'gewone volk' na de dood van Lodewijk XIV?

Aan de slag!

• Opdrachten reader paragraaf 4.2