2TL2 7 maart

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

WELKOM

3 Kader

Welkom 2TL2

     Let op je plek

 De les start over twee minuten !

- Mobiel in de bak

- Boek, laptop, pen en schrift op  

   tafel

- Tas van de tafel

- Eigen naam in LessonUp

- Iedereen doet mee

Programma van de les 2TL2

Programma:

• Aanwezigheid
• Controleren Huiswerk
• Uitleg
• Aan de slag

Lesdoel:

Voltooid deelwoorden goed kunnen spellen afronden

Meewerkend voorwerp (hoofdstuk 4)

Allereerst...

Is iedereen aanwezig?

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

H3 Taalverzorging Spelling

(blz 84 en 85)

Wat is ook alweer een voltooid deelwoord?

Een voltooid deelwoord zegt iets over wat al is gebeurd.
In een zin met een voltooid deelwoord is de PV een vorm van hebben, zijn of worden

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Wat is ook alweer een bijvoeglijk naamwoord (BN)?

Een bijv. nw (BN) zegt iets over een zelfstandig naamwoord.
Bijvoorbeeld welke kleur, van welk materiaal of welke vorm;

een blauwe deur, het houten hutje, de grote trui

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Wat is dan een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord?

Als een voltooid deelwoord voor een zelfstandig naamwoord wordt gezet.

We hebben veel kilometers gereden.-> De gereden kilometers

Mijn fietsband is eindelijk geplakt. -> De geplakte fietsband

De foto is vergroot. -> De vergrote foto

De muur in onze woonkamer is gewit. -> De gewitte muur

DUS... samengevat

Een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord: 

~ schrijf je met -en als het een sterk werkwoord is

~ schrijf je met -e als het een zwak werkwoord is

~ schrijf je zo kort mogelijk, dus niet met dubbele letters

~ schrijf je wél met dubbele medeklinkers als het moet vanwege de spraak

Huiswerk

Je maakt opdrachten 1, 2, 3 en 5 bladzijde 85 van het boek.

Taalverzorging Spelling: voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Veel succes!

Opdracht 1

1 Na de hardlooptraining heb ik me meteen gedoucht.

2 Hylke heeft zijn teen onhandig tegen de tafelpoot gestoten.

3 Elze heeft de klemmende deur bijgeschaafd.

4 Naomi heeft lang getwijfeld over haar profielkeuze.

5 De bakkerij wordt uitgebreid met een gezellige koffiehoek.

6 Jonas heeft snel zijn sportkleren in zijn tas gepropt.

Opdracht 2

1 De stroomstoring werd veroorzaakt door brand in een schakelstation.

2 We hebben de stoelen zwart geverfd maar de eettafel blijft wit.

3 Door giftig afvalwater is de rivier Buriganga dichtgeslibd.

4 Het glazen kunstwerk in het museum wordt voorzichtig afgestoft.

5 Tim begeleidt de F’jes, nadat de KNVB hem daarvoor heeft opgeleid.

6 Ik vind Lars geweldig, omdat hij mijn fiets heeft gerepareerd.

Opdracht 3

1 De broek is gescheurd. De gescheurde broek ga ik repareren.

2 Het standbeeld wordt verlicht. Het verlichte standbeeld staat voor het station.

3 De boom is omgehakt. De omgehakte boom ligt in de tuin.

4 Het sportcomplex is vergroot. Het vergrote sportcomplex wordt morgen geopend.

Opdracht 5

1 Meneer Homme van Frans at een croissant achter zijn bureau.

2 De journalist van het dagblad mocht geen cadeaus aannemen

3 Thirza nam als souvenir een turquoise armband mee uit Kreta.

4 In het kantoor van de douane hing een routekaart aan de muur.

5 Amars vader is erg enthousiast over zijn reservoir om regenwater op te vangen.

6 Het niveau van het voorprogramma tijdens de tournee van Anouk was hoog.

Het meewerkend voorwerp

Doel van deze les:

Aan het einde van de les kun je het meewerkend voorwerp in een zin herkennen.

Even opfrissen

• persoonsvorm
• gezegde
• onderwerp
• lijdend voorwerp

persoonsvorm

Verander de zin van tijd en het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm.

Voorbeeld: 

Anne heeft gisteren paddenstoelen geplukt.

Anne had gisteren paddenstoelen geplukt. 

persoonsvorm = heeft

gezegde

Alle werkwoorden in een zin.

Voorbeeld: 

Anne heeft gisteren paddenstoelen geplukt.

Gezegde = heeft geplukt

onderwerp

Stel de vraag: Wie/wat + gezegde?

Voorbeeld: 

Anne heeft gisteren paddenstoelen geplukt.

Wie heeft geplukt?

onderwerp = Anne

lijdend voorwerp

Stel de vraag: Wie/wat + gezegde + onderwerp?

Voorbeeld: 

Anne heeft gisteren paddenstoelen geplukt.

Wat heeft Anne geplukt?

lijdend voorwerp = paddenstoelen

Wat is het onderstreepte zinsdeel?

Op zondag lopen er veel mensen in het bos.

1. persoonsvorm
2. gezegde
3. onderwerp
4. lijdend voorwerp

Wat is het onderstreepte zinsdeel?

De boswachter heeft mooie verhalen verteld.

1. persoonsvorm
2. gezegde
3. onderwerp
4. lijdend voorwerp

Wat is het onderstreepte zinsdeel?

Hebben jullie ook nog kabouters gezien?

1. persoonsvorm
2. gezegde
3. onderwerp
4. lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp  staan. Het meewerkend voorwerp geeft aan voor wie iets bestemd is. Het komt voor bij werkwoorden die iets te maken hebben met ‘vertellen’ (meedelen, uitleggen, zeggen) of met ‘geven’ (overhandigen, lenen, toesturen):

meewerkend voorwerp

– Marijn/heeft/zijn oude laptop/aan Jari (meewerkend voorwerp)/gegeven.

Een meewerkend voorwerp kan beginnen met aan (of voor), maar dat hoeft niet. Als het niet met aan begint, kun je aan ervoor zetten. Als aan in de zin staat, moet je het weg kunnen laten. Soms moet je dan wel de woordvolgorde veranderen:

– Marijn/heeft/Jari (meewerkend voorwerp)/zijn oude laptop/gegeven.

Als het meewerkend voorwerp met voor begint, is het onderwerp meestal iemand die iets voor een ander doet; die ander is het meewerkend voorwerp.

meewerkend voorwerp

Stel de vraag: Aan of voor wie/wat + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

voorbeeld:

Ze hebben de bezoekers bij de opening een leuke verrassing gegeven.

Aan wie hebben ze een leuke verrassing gegeven? 

meewerkend voorwerp  = de bezoekers

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin?

Kim leent haar zus nooit iets.

1. Kim
2. leent
3. haar zus
4. iets

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin?

Die overtreding kostte hem de gele kaart. 

1. Die overtreding
2. kostte
3. hem
4. de gele kaart

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin?

Wendy heeft hem een mooi cadeau gegeven.

1. heeft gegeven
2. Wendy
3. een mooi cadeau
4. hem

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin?

Heb je voor mij ook een blikje meegebracht?

1. voor mij
2. je
3. een blikje
4. ook

Moeder kookte een heerlijke maaltijd.

Ik zie haar.

Wij geven jullie een bos bloemen.

Heb je hun geschreven?

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'Heb jij een voldoende van de docent gekregen?'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp
3. er staat geen meewerkend voorwerp in

Meewerkend voorwerp

1. Woordsoort
2. Zinsdeel

Ik zie hem

hem = ?

1. Onderwerp
2. Meewerkend Voorwerp
3. Lijdend voorwerp

'Hun' is nooit...

1. meewerkend voorwerp
2. onderwerp

Jan gaf de toets aan de leraar.

Wat is 'aan de leraar'?

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

Jan gaf de toets aan de leraar.

Wat is 'de toets'?

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'We willen een cadeaubon kopen voor de trainer.'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

Hij geeft al zijn geld aan arme mensen. 

aan arme mensen =

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Hoe goed ken je het meewerkend voorwerp.

1. Ik kan het meewerkend voorwerp altijd vinden.
2. Ik kan meestal het meewerkend voorwerp vinden.
3. Ik kan soms het meewerkend voorwerp vinden.
4. Ik snap er niets van.

meewerkend voorwerp

Huiswerk

Maken 

Hoofdstuk 4 Taalverzorging Grammatica

Over het Meewerkend voorwerp

Startopdracht, Opdracht 1, 2 en 3

(bladzijde 106 en 107)

Tot de volgende keer!