5.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

 Reliëf en klimaat

Wat moet je kennen?

Aan het eind van de les weet je:

- welke vormen reliëf Europa heeft

- hoe gebergten als klimaatscheiding 

  werken 

- het verband tussen reliëf en 

  temperatuur 

- het verband tussen reliëf en neerslag

 

Wat is reliëf?

 4 vormen reliëf van hoog naar laag:

1- hooggebergte > 1500m

2- middelgebergte 500-1500m

3- heuvelland 200-500m

4- laagland < 200m

Welke reliëf-vormen kun je in Nederland aantreffen?

1. Hooggebergte
2. Middelgebergte
3. Heuvelland en laagland
4. Er is geen reliëf in Nederland, het is plat

Temperatuur en reliëf

Het reliëf heeft invloed op de temperatuur

De temperatuur gaat per 100 m. met 0,6 °C omlaag

Onthouden: hoe hoger hoe kouder!

Stel je voor: je maakt een wandeling in de bergen en begint op 500m hoogte en het is 22°C. Het eindpunt ligt op 2000m hoogte. Hoeveel °C is het daar?

1. 28°C
2. 16°C
3. 13°C
4. 22°C

Neerslag en reliëf

Een gebergte kan de scheiding vormen tussen een gebied waar het veel regent en een droog gebied.

Hoe werkt het?

Vochtige lucht van zee moet opstijgen tegen een gebergte. Lucht die opstijgt koelt af (hoe hoger hoe kouder) en het gaat regenen: stuwingsregen

De natte kant van een gebergte heet: loefzijde (windkant)

Aan de andere kant van het gebergte valt bijna geen neerslag omdat de lucht hier weer daalt. Dalende lucht warmt op, waterdruppels worden weer waterdamp: het is hier droog. We zeggen ook wel dat dit gebied in de regenschaduw ligt.

De droge kant van een gebergte heet: lijzijde

Kijk op de volgende dia om de tekening te zien die dit uitlegt.

Waarom valt de meeste neerslag altijd aan de loefzijde van de berg?

Waarom valt er aan de lijzijde weinig neerslag?

Check je leerdoel!

Heb jij de leerdoelen van deze les gehaald? 

Beantwoord de volgende vragen om erachter te komen...

Welke vorm van reliëf is dit?

1. Hooggebergte
2. Middelgebergte
3. Heuvelland
4. Laagland

Hoe noem je deze reliëf vorm?

1. Hooggebergte
2. Middelgebergte
3. Heuvelland
4. Laagland

De havens in Zweden vriezen dicht in de winter en de havens in Noorwegen niet. Hoe kan dat?

1. De Zweedse havens liggen veel hoger
2. De Zweedse havens liggen achter een gebergte, daar is het kouder
3. De Noorse havens profiteren van de warme Golfstroom
4. De Noorse havens zijn kleiner

Stuwingsneerslag is neerslag die opstijgt tegen een gebergte

1. Waar
2. Niet waar

De droge kant van een scheidingsgebergte noemen we: lijzijde

1. Waar
2. Niet waar

Loefzijde is hetzelfde als regenschaduw

1. Waar
2. Niet waar

Een gebergte kan neerslag en temperatuur tegenhouden

1. Waar
2. Niet waar

Wat snap je nog niet?