H1 Lz Les 1 De indeling van een tekst, theorie

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 1 Lezen

De indeling van een tekst

De indeling van een tekst

Een goed opgebouwde tekst bestaat meestal uit drie delen: inleiding, middenstuk en slot.

De inleiding

In de inleiding van een tekst wordt bijna altijd het onderwerp genoemd.

Daarnaast wordt bijvoorbeeld:

• de aanleiding voor het schrijven van de tekst genoemd
• een voorbeeld bij het onderwerp gegeven
• een leuk, kort verhaaltje (anekdote) verteld
• een belangrijke vraag gesteld
• een mening (standpunt) gegeven
• een samenvatting van de hele tekst gegeven
• iets verteld over de opbouw van de tekst.

Het middenstuk

In het middenstuk van een tekst worden verschillende zaken behandeld die met het onderwerp te maken hebben. Dat zijn de deelonderwerpen.

Een deelonderwerp is een klein stukje van het hele onderwerp van de tekst. Als het onderwerp 'school' is, kunnen deelonderwerpen 'de klas, de leraren, de lessen, het schoolgebouw' zijn

Het slot

In het slot van een tekst wordt bijvoorbeeld:

• de hoofdgedachte van de tekst genoemd
• een advies gegeven
• een conclusie getrokken
• een korte samenvatting van de tekst gegeven
• een toekomstverwachting genoemd: iets wat waarschijnlijk nog gaat gebeuren
• een vraag uit de inleiding beantwoord
• nieuwe informatie of een nieuw argument ingebracht.

Wat heb je al onthouden?

Even wat vragen beantwoorden om te kijken wat je al hebt geleerd!

Uit welke drie delen bestaat een goede tekst meestal?

Wat kan er in de inleiding van een tekst worden genoemd? (meerdere antwoorden mogelijk)

Wat vind je in het middenstuk van een tekst?

Wat kan er in het slot van een tekst staan?

H2 Lezen

Verbanden en signaalwoorden

Tekstverband	Signaalwoorden
opsomming of volgorde	eerst, ten eerste – ten tweede – ten slotte, ook, en, daarna, vervolgens
tegenstelling	maar, toch
oorzaak-gevolg	doordat, daardoor
voorbeeld	bijvoorbeeld, zoals, zo

De belangrijkste signaalwoorden die je al kent

Tekstverband	Signaalwoorden
vergelijking	net zo als, even … als, in vergelijking met, meer / groter dan
doel-middel	waarmee, zodat, om ... te, door middel van, met behulp van
voorwaarde	als ... (dan), indien
conclusie	dus, concluderend, dat betekent, kortom

Nieuwe verbanden en signaalwoorden

Maak een zin waarin je een signaalwoord voor 'opsomming' gebruikt.

Maak een zin waarin je een signaalwoord voor 'tegenstelling' gebruikt.

Maak een zin waarin je een signaalwoord voor 'voorbeeld' gebruikt.

Maak een zin waarin je een signaalwoord voor 'voorwaarde' gebruikt.

Maak een zin waarin je een signaalwoord voor 'conclusie' gebruikt.

Herhaling H3-H4 Lezen en Woordenschat

Wat is een feit?

Wat is een mening?

Noem de vijf leesstrategieën

Aan welke signaalwoorden kun je een mening herkennen?

Als iemand uit wil leggen waarom hij die mening heeft, geeft hij een...

Aan welke signaalwoorden kun je een argument herkennen?

Welke leesstrategie hoort bij het leesdoel 'deelonderwerpen vinden'?

1. Zoekend lezen
2. Verkennend lezen
3. Globaal lezen
4. Precies lezen

Verschillende leesstrategieën

• verkennend lezen
• globaal lezen
• precies lezen
• zoekend lezen
• kritisch lezen

Welke leesstrategie hoort bij het leesdoel 'betrouwbaarheid van de tekst beoordelen'?

1. Precies lezen
2. Kritisch lezen
3. Verkennend lezen
4. Zoekend lezen

Welke leesstrategie hoort bij het leesdoel 'de tekst helemaal goed lezen en begrijpen'?

1. Verkennend lezen
2. Globaal lezen
3. Precies lezen
4. Zoekend lezen

Welke leesstrategie hoort bij het leesdoel "onderwerp vaststellen'?

1. Zoekend lezen
2. Verkennend lezen
3. Globaal lezen
4. Precies lezen

Welke leesstrategie hoort bij het leesdoel 'informatie opzoeken in een tekst'?

1. Verkennend lezen
2. Precies lezen
3. Globaal lezen
4. Zoekend lezen

Noem de zes manieren om achter de betekenis van een onbekend woord te komen?

De 6 manieren om achter de betekenis van een woord te komen zijn:

1. Zoek een synoniem
2. Zoek een tegenstelling
3. Zoek een omschrijving
4. Zoek een voorbeeld
5. Zoek een bekend woorddeel
6. Zoek de betekenis op 

Aan het werk

Kijk in Magister welke opdrachten je moet maken