11.1 Voortplantingsstelsel man

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Thema 2 Voortplanting en seksualiteit

Leerdoelen vandaag

1: Je kunt de delen van het voortplantingsstelsel van een man noemen en aanwijzen in een afbeelding. Ook kun je van deze delen de bouw, functie en werking beschrijven.

Welke woorden ken je voor de penis?

leerdoel

Je kunt de delen van het voortplantingsstelsel van een man noemen en aanwijzen in een afbeelding. Ook kun je van deze delen de bouw, functie en werking beschrijven.

De man

Voortplantingsstelsel man

Wanneer is een jongen vruchtbaar?

• in de puberteit maken de jongens voor het eerst zaadcellen
• de zaadcellen zijn de voortplantingscellen van een man
• in de puberteit beginnen de zaadballen met het maken van zaadcellen
• een jongen is vruchtbaar na zijn eerste zaadlozing

Uitwendige 

geslachtsorganen

Penis:

* Zwellichamen: Delen die zich vullen met bloed en zorgen voor een erectie. 

* Eikel: Top van de penis, Gevoelig voor prikkels/aanraking.

*Voorhuid: Huidplooi om de eikel

penis

De penis bestaat uit de eikel, de voorhuid, zwellichamen en de urinebuis. 

Door de urinebuis komt ook sperma naar buiten. 

De eikel is het voorste deel van de penis. 

Er bevinden zich in de penis de drie zwellichamen, die opzwellen in geval van een erectie. 

eikel

urinebuis

-vooruid

-zwellichaam

Besnijdenis

• Soms wordt de voorhuid weggesneden, dat noem je besnijden. 

• Vaak gebeurt dat om een godsdienstige reden, soms heeft het een hygiënische of medische reden.

Voorhuid

 Voorhuid = dient als bescherming van de zeer gevoelige eikel.

 De voorhuid kan naar achteren worden geschoven, dan komt de eikel bloot te liggen.

Bij een besneden penis is de voorhuid verwijderd

Erectie

Kijk naar het plaatje. De rode delen heten 'zwellichamen'.

Zwellichamen vullen zich met bloed. Zo krijgt een man een stijve penis. 

Een ander woord voor stijve penis is 'erectie'. 

 Teelbal

teelballen: produceren mannelijke hormonen en zaadcellen. 

Bijbal

Bijballen: voor tijdelijke opslag van zaadcellen

In de bijballen rijpen ze verder. 

Balzak

Balzak: een huidplooi waar de zaadballen en bij ballen in liggen.

Balzak

Zaadblaasjes

Voegen vocht toe aan de 

zaadcellen, waardoor ze gaan gaan bewegen (worden actief) 

Zaadleider

• Zaadleiders: vervoeren de zaadcellen die uit de bijballen komen

• zaadleiders komen samen met de afvoerbuis van de zaadblaasjes.

Prostaat

•  Bij het klaarkomen worden de zaadcellen naar de prostaat gepompt. 

• Voegt vocht toe aan de zaadcellen. In het vocht zitten voedingsstoffen voor de zaadcellen

De eerste zaadlozing

zaadlozing

• Bij een zaadlozing komt sperma uit de penis. 
• Dit gebeurt tijdens een ‘orgasme’, ook wel ‘klaarkomen’ genoemd. 
• Een man kan een orgasme krijgen bij geslachtsgemeenschap, zelfbevrediging of bij een ‘natte droom’. 
  
• Per zaadlozing komt er een theelepel sperma uit de penis.
• Een zaadlozing bevat 100 tot 400 miljoen zaadcellen.

Sperma

• zaadcellen worden tijdelijk opgeslagen in de bijballen
• zaadcellen worden vervoerd door de zaadleiders
• zaadblaasjes en de prostaat voegen vocht toe
• vocht uit zaadblaasjes en prostaat bevat voedingsstoffen voor de  zaadcellen
• sperma = mengsel van zaadvocht en zaadcellen

Zaadcel 

Een spermacel heeft een kop en een zweepstaart.

Met de zweepstaart kan hij zich voortbewegen. 

Mannen kunnen tot op hoge leeftijd sperma produceren. 

Zaadleiders vervoeren de zaadcellen. 

sperma

zaadcel

Wat heb je geleerd?

• Je weet wat geslachtskenmerken zijn.
• Primaire en secundaire geslachtskenmerken.
• lichamelijke en geestelijke verandering.
• Mannelijke geslachtscellen

De man

zaadblaasje

voegt vocht toe aan zaadcellen waardoor deze beweeglijk worden

Prostaat

voegt vocht toe aan zaadcellen waardoor deze beweeglijk worden

zaadleider

vervoert zaadcellen 

bijbal

opslag van zaadcellen

zaadbal

Ook wel lteelbal of testes

Hier worden zaadcellen geproduceerd

eikel

Meest gevoelige deel van de penis

zwellichaam

Hier wordt bloed in gepompt waardoor de penis in erectie komt

urinebuis

Vervoeren van sperma (zaadcellen + zaadvocht)

De urinebuis vervoert ook urine

In welk orgaan worden de zaadcellen geproduceert?

1. bijballen
2. teelballen
3. prostaat
4. zaadblaasjes

Waar worden zaadcellen gemaakt?

1. Teelballen
2. Bijballen

Zaadcellen worden tijdelijk opgeslagen in de

1. Teelballen
2. Bijballen

De zaadblaasjes en prostaat maken

1. Vocht
2. Urine
3. Zaadcellen
4. Eicellen

Tekst

Tekst

Tekst

Te

teelbal, testis

zaadleiders

de prostaat

teelballen

zaadblaasjes

worden zaadcellen gemaakt

Opslag plaats voor zaadcellen

zorgen voor het vervoer van zaadcellen

voegt vocht toe aan de zaadcellen

voegt vocht en voedingsstoffen aan de zaadcellen toe

Waaruit bestaat sperma?

1. uit zaadcellen
2. uit zaadvocht
3. uit zaadcellen en zaadvocht
4. uit zaadcellen en urine

De zaadballen en bijballen liggen in de balzak omdat

1. daar de temperatuur hoger is, wat beter is voor de zaadcellen
2. daar de temperatuur lager is, wat beter is voor de zaadcellen
3. ze daar beter beschermt liggen
4. er te weinig plaats is in de buikholte

Heb je nog vragen?
stuur een berichtje of schrijf je vraag op
(mag anoniem)

Inwendige geslachtsorganen (1/2)

Balzak: Huidplooi waarin de  

                Teelballen en Bijballen liggen.

Teelballen: Produceren zaadcellen

Bijballen:  Tijdelijke opslag van de 

                      zaadcellen.

Zaadleider: Transport van de 

                         zaadcellen van de 

                         bijballen naar prostaat.

Inwendige geslachtsorganen (2/2)

Prostaat: Voegt vocht toe aan de 

                     zaadcellen

Zaadblaasjes: Voegen vocht met 

                               voedingsstoffen toe 

                               aan de zaadcellen

Zaadcellen + vocht + voedingsstoffen

                         = SPERMA

Urinebuis: Transport van urine en 

                        sperma naar buiten

Inwendige geslachtsorganen

Urineblaas

In de urineblaas bevind zich urine. De urine verlaat de blaas via de urinebuis. 

Penis (eikel en voorhuid)

De penis is het meest herkenbare gedeelte van het mannelijk voortplantingsorgaan. De penis bestaat uit zwellichamen. Het lange gedeelte van de penis heeft geen specefieke naam. 

Het bovenste puntje noemen we de eikel, om de eikel heen bevind zich de voorhuid. De voorhuid is een velletje die de eikel beschermt. Tijdens een erectie trekt de voorhuid zich terug en wordt de eikel zichtbaar. 

De eikel is het gevoeligste gedeelte van de penis en speelt een grote rol bij seksualiteit.

Zaadleider

Vanuit de bijbal loopt er een buisje verder wat ook wel de zaadleider wordt genoemd, die vervolgens naar de lies en met een grote bocht richting de prostaat gaat. De zaadleider verbindt de bijbal met de urinebuis. Achter de prostaat komt de zaadleider samen met de afvoer van zaadblaasjes.  

Hoewel de urinebuis ook urine loost, is er een klep die de uitstroom van sperma en urine regelt. Tijdens de ejaculatie (klaarkomen) stroomt het sperma door de urinebuis uit de penis. Dit betekend dan ook dat er op dat moment geen urine vrij kan komen. Je kan dus nooit tegelijkertijd plassen en klaarkomen

Prostaat

De functie van de prostaat is het vervoer van zaadcellen bij het klaarkomen. Bij het klaarkomen worden de zaadcellen naar de prostaat gepompt. Daar worden ze vermengd met het prostaatvocht.

Zaadblaasje

Achter de prostaat komt de zaadleider samen met de afvoer van zaadblaasjes. Zaadblaasjes zijn klieren die spermavocht produceren. Dit vocht komt in de prostaat samen met de zaadcellen. 

Bijballen

Een man heeft dus twee zaadballen en twee bijballen. Zo'n bijbal bestaat uit een grote groep van zeer kleine buisjes en ligt als een soort kapje op de zaadbal. De zaadcellen worden opgeslagen in de bijballen.

Teelballen

Je teelbal heeft twee duidelijke functies:

Het produceren van spermacellen voor de voortplanting.

Het produceren van het mannelijke hormoon testosteron.

Balzak

De balzak is een huidplooi waarin de teelballen liggen

Zwellichamen

Een zwellichaam is een sponsachtige groep spiercellen die zich kunnen vullen met bloed. Wanneer de bloedtoevoer veel wordt zwelt het orgaan zich op. (In dit geval de penis)

Urinebuis

De urinebuis is een lange buis vanuit de urineblaas tot het uiterste puntje van de penis. Bij de prostaat kan er in de urinebuis sperma worden toegevoegd. Let op! Urine en sperma kunnen nooit tegelijk door de buis heen lopen

Zaadlozing

Bij een zaadlozing verlaten 50 tot 150 miljoen zaadcellen het lichaam. Dat gaat als volgt:

1. De zaadleiders vervoeren de zaadcellen vanuit de bijballen richting de prostaat. 

2. De zaadblaasjes voegen vocht en voedingsstoffen toe aan de zaadcellen.

3. De Prostaat voegt ook vocht toe aan de zaadcellen. 

     (Nu heet het sperma)

4. Vanuit de prostaat gaat de sperma de urinebuis in.

5. Het sperma komt via de eikel uit de penis.

Door het vocht kunnen de zaadcellen goed bewegen.

Zaadcellen

Een zaadcel is een geslachtscel

 en bestaat uit kop en zweepstaart

Ze kunnen zelf voortbewegen door hun zweepstaart

In de kop zit de kern met de chromosomen (23). Ze worden gemaakt bij Meiose