Muziekgeschiedenis hoofdstuk 4 en 5

• Mediawijsheid
• HBO
• Studiejaar 1

Tips: 

- Luister de Spotify playlist! Bij elk hoofdstuk.

- Maak aantekeningen op je proefwerkblad: streep antwoorden weg.

- Leerstrategieën? 

• Herkennen (markeren) is niet hetzelfde als reproduceren, verbanden leggen of inzicht geven.
  
• Studietijd plannen én uitvoeren.
• "Beter weinig vaak, dan veel in weinig."
• Opsommingen maken: stromingen / genres / tijdlijn / kledingstijlen / artiesten / gebeurtenissen / etc.
• Mindmap .
• Overhoor jezelf.
• Maak zelf een playlist op Spotify of YouTube.
• Beelddenker? Zoek documentaires op!

Psychedelische / Symfonische / Progressieve Rock

Geschiedenis

In de jaren '70 vormde symfonische rock de climax van de rockmuziek. Rockmuziek had zich eind jaren '60 ontwikkeld tot een volwassen muziekvorm. 

Complexiteit als kenmerk naar voren geschoven. 

GESCHIEDENIS

In de jaren '70 vormde symfonische rock de climax van de rockmuziek. Rockmuziek had zich eind jaren '60 ontwikkeld tot een volwassen muziekvorm.

Complexiteit als kenmerk naar voren geschoven.

PROGRESSIEVE ROCK / SYMFONISCHE ROCK

The Beatles

De 'derde periode' van The Beatles is de meest experimentele. Klassieke songstructuren werden verruimd en de opnamestudio werd als muziekinstrument gebruikt: 

Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band

Hoe heet de legendarische studio waarin Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band is opgenomen?

The Beatles hebben een hele evolutie achter de rug: van teenybopsterren tot geluidskunstenaars. 

Sgt. Pepper was niet langer een verzameling van singels, maar een kunstwerk. De hoes was de allereerste openklapbare hoes én de eerste waarop songteksten gedrukt stonden. 

Niet langer commercieel entertainment. Popmuziek werd klasse- en leeftijdloos. 

The Beatles hadden mainstream succes, maar in de (psychedelische) underground broeide het ook. Bands:

- The Velvet Underground

- Soft Machine

- Pink Floyd

Verregaande improvisaties, losse muzikale structuren, experimentele, avant-gardistische houding. 

Pink Floyd: begon met jamsessies en werd succesvol, maar bleef anti-pop houding behouden.

Na het psychedelische avontuur volgt de symfonische rock. Muzikanten trokken zich terug in hun eigen wereld om popmuziek anders te benaderen. Bands in dit straatje zijn o.a. Pink Floyd, Yes, Genesis, Jethro Tull.

Belangrijke kenmerken zijn:

- Het volledig loslaten van de traditionele songstructuur. 

- Het flirten met klassieke muziekelementen (arrangementen, thema's, titels, etc.). "Rocksongs heten voortaan composities". Dit zag je ook terug in de platenhoezen: epische titels en mythologische beelden.

- Technologische ontwikkelingen: de (Moog-)synthesizer en Mellotron.

- Tonen van virtuositeit om muziek meer zeggingskracht te geven.

Studio: opnametechnieken!

Evolutie van de opnametechnieken bepaalde het geluid. Oorspronkelijk waren er slechts 4 of 8 sporen beschikbaar. Vanaf de vroege jaren '70 opgevoerd naar 16 of 24 sporen.

Dus: partijen toevoegen / dubben / zangtechnieken / multi-instrumentalisten.

Actie      Reactie: anti-pop

Elk genre is een reactie op iets, en op elk nieuw geluid komt ook een tegengeluid. Symfonische rock zet zich af van commerciële popmuziek. Het kent:

- eigen muzikale kanalen (tijdschriften / labels / etc.)

- is niet geïnteresseerd in singles (alles draait om het album als totaalervaring)

- "Rock in Opposition" (verzameling bands die zich afzette tegen de mainstream)

Andere vormen van progressieve rock

Andere vormen van progressieve rock

Muzikanten die aansluiting vinden bij eigentijdse jazz / freejazz / geïmproviseerde muziek / elektronische muziek.

Neem bijvoorbeeld King Crimson, Van der Graaf Generator, Gong, Magma, Henry Cow, Soft Machine, Frank Zappa (deels).

Welke band zagen we op de foto aan het begin van de presentatie?

Kenmerkend voor symfonische rock is het flirten met klassieke muziek elementen.

1. Waar
2. Niet waar

Welk genre betekende de doodsteek voor de symfo-/progrock?

1. Metal
2. Punk
3. Dance
4. Funk

Welke hedendaagse bands vallen onder 'moderne progressieve / symfonische rock'?

1. The Rolling Stones + Joy Division
2. Dimmu Borgir + U2
3. Muse + Radiohead
4. The Stranglers + The Sex Pistols

Punk / Punkrock / Hardcore / Emocore / Cold Wave

Definities volgens Keunen

Punkrock = de muziekstroom, het verwijst naar een bepaald type muziek. Muzikaal is punkrock niet nieuw, er werd bewust terug gegrepen naar muziek uit het verleden.

Punk = de cultuur en de mentaliteit. Denk hierbij aan opvattingen als "punkmuziek maken, dat kan iedereen" en DIY. Punk betekent "ellendig  / verrot".

Het gaat over het eigen leven en is independent. 

Geschiedenis

Actie        Reactie: de symfonische rock dreef rockmuziek steeds verder weg van haar essentie én popmuziek werd te steriel, te commercieel. De reactie hierop was punkrock. 

Muziek moest zo simpel mogelijk zijn. Geen moeilijke structuren en melodieën, maar ruw, snel en agressief. "Something better change" (the Stranglers). 

De directe voorouders van punkrock woonden in New York, met acts zoals The New York Dolls en Patti Smith. Bleef echter een underground gebeuren.

Doorbraak zou komen vanuit Groot-Brittanië.

Malcolm McLaren      Sex Pistols (pagina 132 (nieuwe druk: 111)).

Maar ook hier geldt: actie & reactie. Punk(rock) werd door de industrie en media geëxploiteerd. Commercieel succes. Dit betekende ook de ondergang van de Sex Pistols (1976 - 1978).

Vervolg in substromingen

Oi!-Punk = Uit Londen, aansluiting bij skinheads. Dr. Martens, bretels, kaalgeschoren hoofd; blanke arbeidsjongeren zonder geld en werk. Uiterst rechts.

Anarchopunk = Sterk politiek links getint. Gaat lijnrecht tegen Oi!-punk in. 

Hieruit ontstaat in de VS de hardcorepunk. Bands als Black Flag, Dead Kennedys, The Misfits. Muzikaal stelt hardcorepunk zich radicaal en sterk sociaal bewust op. 

Joy Division ligt aan de basis van wat we nu kennen als "new wave": een muzikale houding die kracht en eenvoud deelt met punk, maar geen behoefte heeft aan het naspelen van oude rockvormen. Baslijnen zijn sober en raak, de drums strak en rollend. Gitaar en synths zijn noisy en grimmig. Thema's zijn wanhoop, verval, eenzaamheid, woede en angst. De muziek is somber, deprimerend, melancholisch. 

New Wave - Cold Wave 

Gothic New Wave - Dark Wave

Gothic New Wave: decor tijdens live shows doet denken aan de Middeleeuwen. Veel kaarsen, hoge zuilen, gewaden. Een fascinatie voor het mystieke en occulte. 

Qua kleding: heel veel zwart, make-up, puntschoenen. 

Later kwamen hier ook SM-kleding bij en nazi-uniformen. 

Halverwege de jaren '80 klonk Hardcorepunk minder chaotisch. Het werd technischer en melodieuzer. De politieke boodschap werd vervangen door een persoonlijke. Kwetsbaarheid mocht weer bezongen worden. We spreken daarom ook wel van post-hardcore of emocore. Bands als The Pixies, Fugazi en Hüsker Dü zetten de lijnen uit voor de gitaarrock van vandaag. 

Punk in de jaren '90 (en later)

Punkrock kende een heropleving vanaf de jaren '90. Deze punkrevival wordt ook wel 'poppunk' of 'skatepunk' genoemd. Ook skapunk hoort bij deze heropleving. Nieuw in deze punkformule, waren thema's zoals "plezier hebben", "optrekken met vrienden" en "feesten". De melodie is belangrijk en songteksten zijn makkelijk mee te zingen. De puberproblematiek staat (weer) centraal. 

Joy Division

Gothic New Wave

Punk

Symfonische Rock

King Crimson

Rock In Opposition

Zwarte kleding

D.I.Y.

"Avontuur 

en draken"

Verzameling bands zet zich af tegen mainstream

Welke artiest wordt ook wel de "peetvader van de punk" genoemd? Ik zoek dus de artiest, niet de band!

Wat hoort niet bij new wave / cold wave?

1. Melancholie
2. Duister
3. Politiek
4. Synthesizer

Deze bands horen bij de nieuwe punkformule waar plezier centraal staat:

1. The Smiths + The Pixies
2. The Offspring + Green Day
3. Pussy Riot + Heideroosjes
4. The Who + Roxy Music