5.4 De wedloop om Afrika

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Het moderne Imperialisme en Afrika

T: En mijn imperium dan?

De wedloop op Afrika

5.4 De wedloop om Afrika

De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie

Industrialisatie

• Van welk land zie je hiernaast een animatie?
• - Kolonies werden grondstofleveranciers en nieuwe afzetmarkten.
  
• Bezetting
  
• Gevolg: modern imperialisme.

Kolonialisme?

• Vanaf 15de eeuw: kolonialisme --> veroveringen met een economisch doel
• Kenmerkend: handelsposten op de kusten
• Vanaf 19de eeuw: modern imperialisme

5.2

 Oorzaken van het modern imperialisme:

  

•     Economische oorzaken
•     Grondstoffen (olie, rubber en katoen).
•     Nieuwe afzetmarkten (verkoop spullen)..
•     Politiek: Macht en status
•     Respect afdwingen als 'belangrijk' volk.
•     Beschaving en ontwikkeling
•     Verspreiding christendom
•     Superioriteitsdenken leidde tot beschavingsoffensief. Opvoeden en ontwikkelen. Scholen, spoorwegen, rechtssysteem, abolitionisme.

Andere oorzaken van het modern imperialisme:

• Technologische voorsprong
  

-- Betere wapens (Maxim machinegeweer)

-- Telegraaf (communicatie over grote afstand)

-- Spoorwegen/ stoomschepen (Suezkanaal) .

Rond 1700

Rond 1900

Wat valt op? (antwoord volgt op de volgende dia)

Europa verovert de wereld

Romeinen veroveren een wereldrijk - imperialisme

(TV 2)

Ontdekkingsreizen en handel met de kustgebieden (b.v. VOC/WIC) - kolonialisme

(TV 5 en 6)

Het veroveren van gebieden voor grondstoffen, als afzetgebied en om je land uit te breiden - modern imperialisme  (TV 8)

Twee fasen:

 1e fase: Azië

• Engeland breidt bezit in India uit 
• Nederland verovert geheel Ned-Indië in de Atjeh-oorlog (1873-1903)
• Frankrijk veroverde Indochina (Vietnam, Laos en Cambodja)
• Amerika versloeg Spanje (1898, Cuba) en verwerft de Filippijnen (!)

Uncle Sam...

Boodschap van de tekenaar?

Probleem voor Uncle Sam als imperialist?

Rechtvaardiging?

2e fase: Afrika

• Andere West-Europese staten richtten zich op gebieden in Afrika >
  
• spanningen tussen Europese landen >
• Conferentie van Berlijn (1884-85): 
• initiatief Bismarck
• Afrika verdeeld
• Europese oorlog voorkomen tot 1914

Bismarck

- Wat verbeeldt de foto?

Toepassen

welk motief voor modern imperialisme blijkt uit de volgende spotprenten?

Afrika

China

Internet onderzoeksopdracht:
Waarom kun je Cecil Rhodes (1853-1902) als een hoofdpersoon zien van het Modern Imperialisme?

En de gevolgen?

www.npostart.nl

Moderner Imperialisme?

Leg uit wat het verschil was tussen 'modern imperialisme' van de eind 19e eeuw en het kolonialisme van voor 1870

Noteer wie Afrika onderling verdeelden en leg uit waarom dat zonder veel conflicten gepaard ging.

Welk verband was er tussen modern imperialisme en industrialisatie?

Noem 4 oorzaken van het modern imperialisme

Welke gedaantewisseling maakte Nederlands-Indië rond 1870 mee op economisch en politiek gebied?

Leg met het voorbeeld uit de bron uit welk verband er was tussen modern imperialisme en (agressief) nationalisme

Zet in juiste chronologische volgorde: 1. Conferentie van Berlijn 2. Afschaffing Cultuurstelsel 3. Atjeh oorlog 4. Groot-Brittannië dwingt China opiumhandel toe te staan 5. Opening Suezkanaal 6. Invoering Cultuurstelsel

Verwerking leerstof 5.4

4 6 8 9 11 13

Extra uitleg