ROUS Verdienen en uitgeven 4.1 t/m 4.10

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

5 havo ECONOMIE  ||  2023-2024

Programma

• Vorige les
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Leg uit wat er gebeurd met de loonkosten per product als de arbeidsproductiviteit stijgt.

Lesdoelen

Aan het einde van de les

• Kun je de bezettingsgraad berekenen. 
• Kun je de bezettingsgraad koppelen aan de conjunctuur. 
• Kun je voorbeelden geven van conjunctuurindicatoren. 
• Kun je de conjunctuurklok aflezen. 

www.nu.nl

Consumenten geven meer uit. Wat is daarvan het gevolg op de werkloosheid? Leg uit in stappen.

www.europa-nu.nl

Wie zijn de vraag naar arbeid?

Laagconjunctuur

Consumenten geven weinig uit. 

Productie daalt.

Werkgelegenheid daalt. 

Werkloosheid stijgt.

Ruime arbeidsmarkt: werkgevers en overheid (vraag naar arbeid) kunnen uit genoeg arbeiders kiezen voor het werk wat zij hebben. 

Hoogconjunctuur

Consumenten geven meer uit.

Productie stijgt.

Werkgelegenheid stijgt. 

Werkloosheid daalt. 

Krappe arbeidsmarkt: werkgevers en de overheid (vraag naar arbeid) hebben moeite om genoeg mensen te vinden. 

Wie doen er allemaal bestedingen?

Bestedingen

Conjunctuur --> schommelingen in het nationaal inkomen door bestedingen.

Consumenten

Overheid

Buitenland --> export

Afhankelijk van

• Weinig vertrouwen
• Een dip
• Banken --> rente

Groei nationaal inkomen

Beroepsbevolking

Arbeidsproductiviteit

Bezettingsgraad & laagconjunctuur

Laagconjunctuur --> onderbesteding --> bestedingen zijn lager dan de productiecapaciteit. 

Conjuncturele werkloosheid

Bezettingsgraad = productie : productiecapaciteit x 100%

Bezettingsgraad en hoogconjunctuur

Hoogconjunctuur --> overbesteding  --> bezettingsgraad is hoog. 

Gevolg: inflatie en krappe arbeidsmarkt.

Als er meer besteed wordt in een land, dan dat er wordt gemaakt in een land. Waar komen deze goederen dan vandaan?

Conjunctuurindicatoren

Invloed op het bbp

• Vertrouwensindicatoren (producenten & consumenten)
• Economische indicatoren (consumptie, uitvoer en investeringen)
• Arbeidsmarktindicatoren (arbeidsvolume, werkloosheid en vacatures)

www.cbs.nl

Aan de slag

Maken H 4.1 t/m 4.10

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!

Wat gebeurt er met de werkloosheid als de rente daalt? Leg in stappen uit.