3M - 3.1 en 3.2 - Nederland en Indonesië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

H3 Nederland en Indonesië

    §3.1 Handel en kolonialisme (A)

Lesdoelen

Je weet wanneer en waarom de VOC werd opgericht

Je weet waar de VOC factorijen stichtte

Specerijen

• Smaakversterkers.
  
  
• Veel waarde: lange houdbaarheid, medicijn en zeldzaam. (groeit alleen in Zuidoost-Azië).
  
  

Europese landen willen zelf winst maken

• De Portugezen ontdekken de route naar Azië
  (1498).

• Nederlanders willen dat ook!
• Spionage...
• Jan Huygen van Linschoten
  reist mee.
  

Nederlanders in Azië

• Cornelis de Houtman komt in 1596 als eerste Nederland in Oost-Indië, aan.

• De reis duurde 2,5 jaar. Van de 900 bemanningsleden overleven 250 de reis. 

• Toch is het doel bereikt: een route via Kaap de Goede Hoop naar Oost-Indië is bewezen.

Tekstboek

Lezen TB blz. 88

'Nederlanders naar Indonesie'

Nieuw probleem!

• Steeds meer Nederlandse (compagnieën) bedrijven gaan naar Indië varen.

• Hierdoor ontstaat veel concurrentie tussen Nederlanders onderling.

• De prijs van de specerijen daalt hierdoor snel, de winst dus ook.

Verenigde Oostindische Compagnie (1602)

• Om concurrentie tegen te gaan werd VOC opgericht.
  
  

• De VOC kreeg het monopolie.
  
  
• VOC mocht ook namens Nederland forten bouwen, oorlog voeren, land veroveren en besturen. 

Jan Pieterszoon Coen

• In 1619 veroverde JP Coen de Javaanse havenstad Jayakarta.
  
  Nederlanders hernoemde de stad Batavia. Batavia werd het hoofdkwartier van de VOC.
  

Factorij

• Een factorij is een versterkte handelspost.
  

• Nederland had ze overal langs de kust.
  

Tekstboek

Lezen TB blz. 89

'DE VOC in Indonesie'

H3 Nederland en Indonesië

    §3.1 Handel en kolonialisme (B)

Lesdoelen

Je weet waarom de VOC uiteindelijk ten onder ging

Je weet wat het cultuurstelsel was en wat hiervan de gevolgen waren

Ondergang VOC

De VOC werd in 18e eeuw minder winstgevend:

1. Corruptie, handelaren houden winst in eigen zakken.
2. Slecht bestuur, slechte boekhouding
3. Buitenlandse concurrentie.
4. Oorlog Nederland en Engeland.
5. Fransen veroveren Nederland. 

1799 -  VOC failliet

Kolonie

1816: Indonesië werd kolonie van Nederland

Gezag werd afgedwongen door KNIL 

Eerst alleen bemoeienis met Java

Het cultuurstelsel

 (1830-1870)

• Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden.

• Nederland lieten Indonesiërs voor zich werken

• Met dat geld kan Nederland een modern land worden.

Kritiek

Er kwam veel kritiek op het cultuurstelsel 

Mede door het boek
Max Havelaar 

Het einde van het cultuurstelsel

Na alle kritiek

werd het cultuurstelsel afgeschaft en kregen ondernemers het voor het zeggen. 

Aan de slag met opdrachten 6 en 8

Pagina 93

Straks nabespreken (laatste vijf minuten)

H3 Nederland en Indonesië

    §3.1 Handel en kolonialisme (C)

Lesdoelen

Je weet wat Nederland probeerde te bereiken met de Ethische Politiek

Je kan het verloop van de Atjeh-Oorlog beschrijven

Atjeh-Oorlog

1873: KNIL valt Atjeh aan.

30 jaar, 100 000 doden.

Guerilla oorlog!

Van Heutsz krijgt Atjeh in handen--> veel geweld.