Periode 4 | Les 1, hoofdletters, meervoud, aaneenschrijven

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands

Periode 4 | Les 1

uitleg periode 4

hoofdletters - aaneenschrijven - meervouden

In deze les

• Lesdoelen
• Periode 4 + studiepunten
• 15 minuten lezen (geen boek = 1e uur absent)
• Uitleg en oefening in LessonUp: hoofdletters, aaneenschrijven, meervoudsvormen
• Oefening in spelvorm

Lesdoelen

Aan het eind van deze les...

• ... heb je gewerkt aan je concentratie, woordenschat en taalvaardigheden. 
• ... weet je hoe periode 4 eruit ziet voor het vak Nederlands. 
• ... weet je wat je moet doen voor de studiepunten. 
• ... weet je beter wanneer je hoofdletters moet gebruiken. 
• ... weet je beter waar je op moet letten als je een meervoud schrijft. 
• ... weet je beter hoe en welke woorden je aan elkaar moet schrijven. 

Periode 4

• Les 1: hoofdletters, aaneenschrijven, meervoudsvormen
• Les 2: artikel schrijven onbekende sport
• Les 3: artikel afronden en beoordeling
• Les 4: presentatie voorbereiden
• Les 5: presentaties
• Les 6: afronden opdrachten Motile (laatste kans beoordeling artikel en presentatie)

Uitdelen studiepunten

• Les 7: valt uit, door zomerkamp

Studiepunten

• Beroepshouding (aanwezig, telefoongebruik, spullen voor elkaar, opletten, meedoen enz.)
• Artikel geschreven en voldoende beoordeeld 
• Presentatie gegeven en voldoende beoordeeld
• Opdrachten in Motile af 

Lezen

15 minuten lezen in je eigen boek, 

tijdschrift of strip. 

In deze les

• Lesdoelen
• Periode 4 + studiepunten
• 15 minuten lezen
• Uitleg en oefening in LessonUp: hoofdletters, aaneenschrijven, meervoudsvormen
• Oefening in spelvorm

Hoofdletters - WEL

• Tineke van der Meer, mevrouw Van der Meer, meneer K. de Weerd
  
• Zwolle - Zwollenaar
  
• Nederland - Nederlander
  
• de IJssel - het IJsselmeer
  
• de Tweede Wereldoorlog
  
• Kerst, Pasen
  
• ROC Friese Poort (maar niet bij roc of mbo los)
  
• KRO, NAVO, ADHD

Hoofdletters - niet

• professor, rabbijn, dominee, burgemeester, meneer, docent
• winter, lente - maandag, dinsdag - januari, februari
  
• de middeleeuwen, de renaissance
  
• islam - islamitisch, christen - christelijk
  
• kerstcadeautje, paasei
  
• mbo, hbo
  
• indianen, latino’s
  
• soa, tbc, hiv

Wat is goed geschreven?

1. KRO
2. kro
3. Kro
4. krO

Wat is goed geschreven?

1. de renaissance
2. de Renaissance

goed

fout

Burgemeester

Januari

christen

mbo

paasontbijt

Wat is goed geschreven?

1. kerstkransje
2. Kerstkransje
3. kerst Kransje

Wat is goed geschreven?

1. mbo
2. MBO
3. Mbo
4. mbO

goed

fout

Zwolle

middeleeuwen

de rijn

ADHD

Islam

Meervoudsvormen

De meeste zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud:

• één tafel, twee tafels
  
• één gebeurtenis, twee gebeurtenissen
  

Soms niet:

rijst, jeugd, benzine

Meervoud op -en

deur – deuren

Pas de spelling aan waar het nodig is:

schuur – schuren, tas – tassen

Meervoud op -ën

Voeg -ën toe als je in de knoei komt met uitspraak:

zeeën, allergieën, kopieën

Maar:

Alleen een trema bij woorden waarin de klemtoon niet op de -ie ligt:

bacterie – bacteriën, porie – poriën

Meervoud op -s

• -s vast aan het woord schrijven, ook na e, é, eau en ui:
  

etalages, logés, bureaus, etuis

De -s kan eraan vast, geen verwarring met uitspraak!

• wel verwarring met uitspraak, gebruik ’s:
  

taxi’s, baby’s, accu’s

• na afkortingen 's:
  

cd’s, tv’s, bv’s

Bijzonder

• ei - eieren, kalf - kalveren
  
• schip – schepen
  
• technicus – technici
  

Twijfel? woordenlijst.org 

Wat is goed geschreven?

één bureau, twee ...

1. bureau's
2. bureaus
3. bureauen
4. bureau-en

Wat is goed geschreven?

één taxi, twee ...

1. taxiën
2. taxies
3. taxi's
4. taxieeën

Wat is goed geschreven?

één zee, twee ...

1. zeëen
2. zeeen
3. zeeën

Wat is goed geschreven?

één etalage, twee ...

1. etalages
2. etalage's
3. etalagen
4. etalageën

Wat is goed geschreven?

één bacterie, twee ...

1. bacterieën
2. bacteriën
3. bacteries
4. bacteriees

Wat is goed geschreven?

één kopie, twee ...

1. kopieën
2. kopiën
3. kopies
4. kopieës

Wat is goed geschreven?

één allergie, twee ...

1. allergieën
2. allergiën
3. allergies
4. rode ogen en een loopneus

Aaneenschrijven

• samenstellingen:
  

oplaadkabel, badkamerdeur, driesterrenrestaurant

• woorden met er-, hier-, daar- en waar- + een voorzetsel:
  

ermee, hiervan, daarop, waarmee

• werkwoorden die beginnen met voorzetsels:
  

tegenkomen, aantrekken, oplossen

tegengekomen, aangetrokken, opgelost

Koppelteken

• Na de voorvoegsels niet-, non-, oud-, ex-:
  

niet-drinkers, non-alcoholisch, oud-Ajacied, ex-echtgenoot

• Uitspraak anders onduidelijk:
  

auto-ongeluk, lente-ui, gala-avond, zee-egel

• Deel van de samenstelling bestaat uit naam, letters, cijfers of tekens:
  

het kabinet-Rutte, de mbo-student, 32-urige werkweek, A4-papier,

het #-teken

Koppelteken

• In samengestelde aardrijkskundige namen en afleidingen daarvan:
  

Midden-Oosten, Latijns-Amerika, West-Europese

• In vaste combinaties:
  

kant-en-klaarmaaltijd, doe-het-zelfzaak

Tussenklank

• Soms komt er een extra -s- tussen de woorden:

liefdesbrief, levensverzekering, zwangerschapsverlof, varkensvlees 

Bijzonder:

groentesoep, want groentes en groenten 

Wat is goed geschreven?

1. ermee
2. er mee

Wat is goed geschreven?

1. niet roker
2. niet-roker

Wat is goed geschreven?

1. oud voorzitter
2. tweedehands-auto
3. non-fictie
4. Noord Brabant

Wat is NIET goed geschreven?

1. groentensoep
2. groentesoep

goed

fout

badkamerdeur

lenteui

er mee

tegenkomen

kabinet-Rutte

goed

fout

A4formaat

rijontzegging

niet roker

dennenboom

aan getrokken

Actieve werkvorm

• Groepjes van 2 a 3 personen
• Ieder een eigen spelbord ->
• Per persoon 6 gekleurde driehoeken
• 3 stapels vragenkaarten
• 1 dobbelsteen 

De eerste die zijn hele spelbord gevuld heeft: gewonnen!

Dobbelsteen + vragenkaart

1. Groen
2. Blauw
3. Geel
4. Groen
5. Blauw
6. Geel

Goed? Leg driehoek of laat liggen. Fout? Haal driehoek weg.