paragraaf 5.1 Dekolonisatie en Nederlands-Indie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Dekolonisatie

paragraaf 5.1 

Wat gaan we doen? 

kolonisatie en dekolonisatie. 

modern imperialisme

Oorlog India

Oorlog Nederlands-Indie

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen de twee supermachten na WO II en de dekolonisatie van Nederlands Indie en India

Wat wordt hiermee bedoeld?

Wat is kolonisatie?

Waarom kolonisatie?

Kolonisatie: het vestigen in een overzees gebied. 

• Economisch: handelsposten
• Politiek: machtsuitbreiding
• Cultureel: superieur, verspreiden beschaving (discriminatie)

Leg uit wat modern imperialisme is

Na 1945 konden veel Europese landen hun koloniën niet houden, hoe was dat mogelijk?

Oorzaken dekolonisatie

Dekolonisatie: beëindiging van het koloniale gezag van Europese mogendheden over buiten-Europese gebieden.  

• WO2: Europa in puin: Geen controle in overzeese gebieden
• Japan: Had tijdens WOII veel westerse kolonies veroverd. Hoezo blanke mens beter?
• Nationalisme: Westers onderwijs in kolonies. Ook over nationalisme en democratie
• Aziatisch nationalisme; Japan, Veertien punten van Wilson 
• Onvrede bij inheemse bevolking; Gandhi, Soekarno

Aziatisch nationalisme

• In het interbellum bloeit het nationalisme in Azië op
  
  
• Steeds meer Aziaten kwamen met vergelijkbare ideëen omdat ze Westers onderwijs kregen
  
  
• Er kwam verzet in Azië tegen de Europese overheersing

Gandhi kwam in India tegen de Britten in verzet

Soekarno kwam in Indonesië tegen de Nederlanders in verzet

Wat is dekolonisatie?

Welke landen weet je al iets over dekolonisatie?

Nationalisme in de koloniën:

• Na WO II dekolonisatie, o.a. in:
• Korea (1945, Japan)
• Vietnam (1945, Frankrijk)
• India (1947, Engeland)
• Filipijnen (1947, VS)
• Nederlands-Indië (1949, Nederland)
• Cambodja (1953, Frankrijk)


• Marokko (1956, Frankrijk)
• Afrikaanse koloniën (1960 >)

India en Pakistan

• In tegenstelling tot Nederland gaf Groot-Brittanië haar kolonie wel snel uit handen
  
• Er was al een lange tijd spanning tussen moslims en hindoes in het land
• De Britten hadden deze spanning niet onder controle
• Nadat de Britten zijn vertrokken breekt het conflict tussen de twee groepen uit en ontstaan er twee nieuwe landen: India en Pakistan

Pakistan wordt de staat voor de moslims en India de staat voor de hindoes

Indonesië

• Na de Tweede Wereldoorlog laait het streven na een eigen staat in Indonesië weer op
  
• De kans dat de stichting van een eigen staat is nu een stuk groter, omdat het Nederlandse leger in Nederlands-Indië al door de Japanners verslagen is
• Soekarno roept de onafhankelijkheid uit
• Nederland besluit dan om millitairen naar Indië te sturen

Soekarno

1e Politionele actie 

(juli 1947-januari 1948)

• Operatie Product (Agresi 1): herstellen van het Nederlandse gezag

• Bewuste keuze voor de naam 'politionele' actie en niet voor het woord 'militair', of 'oorlog'

• Militair een succes, politiek niet: Republiek bleef bestaan en er kwam veel kritiek uit het buitenland

2e Politionele actie 

(december 1948-januari 1949)

• Operatie Kraai (Agresi 2): vernietigen Republiek Indonesië en leiders gevangen nemen

• Nederland wilde snel afrekenen met onrust in Nederlands-Indië: kostte teveel geld

• Ook nu weer, militair gezien, een succes (let op: op grote schaal zijn oorlogsmisdaden begaan)

• De militaire operaties van Nederland worden politionele acties genoemd, hierdoor lijkt het als of het op een politie-actie gaat, maar het was wel degelijk een oorlog
• Na twee politionele acties weet Nederland de controle weer in handen te krijgen en wordt Soekarno gevangen gezet
• De Amerikanen vonden echter dat Nederland haar kolonie moest opgeven
• Nederland droeg daarom de soevereiniteit over aan de Indonesiërs

Wat had nationalisme te maken met de dekolonisatie van Nederlands-Indië?

Waarom gebeurde dit juist na de Tweede Wereldoorlog, en bijvoorbeeld niet daarvoor?

Wat is het argument voor de politionele acties op deze poster?

Wat is het argument voor de politionele acties op deze poster?

Wat betekent de spotprent?

Geef het belangrijkste verschil aan in de dekolonisatie van Nederlands-Indie en India

Suezkanaal scheelde enorm veel reistijd

Egypte wilde dit gebied voor zichzelf hebben (inkomsten)

Suezcrisis 1956

Egypte nationaliseerd het Suezkanaal

Frankrijk en GB (met steun van Israel) bombarderen Suezkanaal en sturen troepen (VS was hier niet blij mee)

Egypte vraagt steun aan de SU. SU: dreigt met kernwapens tegen FR&GB