Les 1 - Misbruik & verslaving

• Farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 1

Misbruik & verslaving

Lesinhoud

• Video
• Oefenvragen 
• Misbruik
• Verslaving
• Kenmerken
• Ontwenning

Wat weet jij over
misbruik en verslaving van
middelen?

Wat zijn onthoudings-
verschijnselen?

Misbruik

• Gebruik van geneesmiddelen terwijl dat niet nodig is
• 
  Gebruik van geneesmiddelen die voor een ander zijn voorgeschreven​
• 
  Overmatig geneesmiddelgebruik​
• 
  Ondoordacht geneesmiddelgebruik voor eerdere indicatie​
• 
  Hoe voorkomen?  

Wat wordt hier beschreven:
De voortdurende behoefte om een (genees)middel te gebruiken

Verslaving

Misbruik

Kenmerken

1. Gewoontevorming​ -> koffie drinken ​
2. Emotionele afhankelijkheid​ -> kenmerk van verslaving ​-> wegvallen van plezierige gewoonte ​
3. Lichamelijke afhankelijkheid​ -> onthoudingsverschijnselen ​
4. Gewenning​ -> steeds meer nodig voor zelfde resultaat ​
5. Het gewone leven speelt een ondergeschikte rol: alles draait om verslaving

Fasen van gebruik

Welke verslavingssoorten
ken jij?

Verslavingssoorten

• Alcohol, roken
• Heroïne, Cocaïne, XTC
• Medicijnen
• Gokken 
• Eten
• Internet, gamen, social media
• Shopverslaving

Behandeling

• Sociaal ​

Omgeving & huisarts​

• Psychisch ​
  

Psychotherapeuten, psychiaters, VNN​

• Medicinaal​
  

Gespecialiseerde hulpverleners, artsen VNN, huisarts, psychiater​

Ontwenningsmiddelen 

Ontwenning slaapmiddelen

• Emotionele afhankelijkheid​ -> naar bed gaan ritueel
• Placebo effect​ 
• Slaapmedicatie -> 2 weken effectief​
  
• Lichamelijke afhankelijkheid​
  
• Bij stoppen klachten -> rebound-effect (klachten komen ernstiger terug) -> hoofdpijn, spierpijn of verandering in persoonlijkheid ​
• Afbouwen! ​
  
• Zelf betalen ivm misbruik / verslaving 

Ontwenning Heroïne

• Bij heroïneverslaving zie je geestelijke en lichamelijke verwaarlozing, diefstal en prostitutie om aan middel te komen​​
• Methadon -> vervangt heroïne, werkt langer​
• Verslavend ​
  
• Als drank & tabletten​
  
• Naltrexon -> ontwenningsmiddel​
• Clonidine ​en Buprenorfine -> ontwenningsmiddel
• Kalmeringsmiddelen om ontwenningsverschijnselen tegen te gaan

Ontwenning opioïden

• Medicatie zo kortdurend mogelijk gebruiken
• Bv. Oxycodon na een operatie

Behandeling:

• Kalmeringsmiddelen​
  
• Methadon (ook heroïne)​
  
• Buprenorfine​
  
• Naltrexon​
  
• Clonidine

Welke Opioïden ken
jij nog?

Ontwenning alcohol

• Psychische en lichamelijke schade​ -> lever, geheugen (Korsakov)​
• Afkickkliniek 
• AA
• Acamprosaat (Campral) -> minder hunkering​
• Disulfiram (Antabus, Refusal) -> toxische producten ​
  
• Bij gebruik alcohol misselijk, ziek, moet “trek” verminderen​
  
• Diazepam (rustgevend bij ontwenning) 

Ontwenning roken

• Nicotine ​
  
• Roken risico op COPD, longkanker en/of hart-vaatklachten​
• Bupropion (Zyban) en Nortriptyline -> minder Craving​
  
• Varenicilline (Champix)​
  
• Nicotine (Nicotinell, Nicorette) > vervanging nicotine, afleren van roken​
  
• Pleister /zuigtabletten / inhalatievloeistof / kauwgoms ​
  
• Bw: ​abnormaal dromen​, slapeloosheid​, prikkelbaar​ en maagklachten ​

​

​

Verslaving geneesmiddelen

• Slaapmiddelen -> benzodiazepinen​
  
• Opiaten​
  
• Methadon​
  
• Pijnstillers​
• Cliënten hebben vaak smoesjes, komen te vroeg terug​
  
• Drugsverslaafden kunnen erg lastig zijn aan de balie (medicijnverslaafden ook!)

In de apotheek

• Wees alert aan de balie -> medicatiebewaking ​
• Bij benzodiazepinen gebruik goed uitleggen ->langdurig gebruik voorkomen​ -> altijd zo nodig
• Methadon alleen via speciale voorschrijvers: VNN ​
• Soms via apotheek: dubbel tellen
• Opiumwet -> controle OW recept

Communicatie

• Wees duidelijk​
  
• Houd je aan de afspraken van de apotheek​
  
• Blijf eerlijk​
  
• Respectvol -> verslaafde mensen zijn ook cliënten

Als je rookt dan ben je verslaafd aan....

Wat is de ziekte van Korsakov? Waar komt dit door?

Noem 4 middelen waaraan je verslaafd kunt raken

Vragen?

Lees het document 'Wat is verslaving?' op Teams.

Maak een mindmap via Canva naar aanleiding van het artikel. Lever in op Teams.

Neem hierin mee:

• Hoe kun jij dit als AA tegen komen?
• Wat kun jij betekenen?
• Waar moet je om denken?

Websites

• https://www.vnn.nl/
• https://www.alcoholinfo.nl/hulp/wat-is-naltrexon
• https://www.hersenstichting.nl/hersenaandoeningen/korsakov/
• https://www.ikstopnu.nl/stoppen-met-roken