wk 14: les 2+3 (grammatica les 10+11)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Donderdag 7 april - G2a

Tweede uur

• 10 minuten lezen
• Welk boek ga je lezen voor periode 3?
  

• Grammatica: zinsontleding - zelf zinnen maken
  
• Aan de slag!

Zevende uur

• Grammatica: D-toets maken in Test Correct
  

Vorige les heb je geleerd...

...wat het verschil is tussen het wwg en het nwg.

...wat een hww, zww en kww is.

...om een zin helemaal te ontleden.

Deze les ga je leren...

...om zelf zinnen te maken met bepaalde zinsdelen.

De volgorde van ontleden en de vraag die je erbij stelt:

 1. PV             Tijdproef, getalproef (vraagproef)

2. Verdeel de zin in zinsdelen
                      
3a. WWG     Alle werkwoorden in een zin (pv + inf/vdw/te + inf)
3b. NWG    Alle werkwoorden (minstens één koppelwerkwoord) + het naamwoordelijk deel

4. OND        Vraag O: WIE of WAT + PV + andere werkwoorden?

5. LV              Vraag LV: WAT of WIE + PV + O + andere werkwoorden?
                       ! Als je te maken hebt met een NWG, heb je NOOIT een LV !

6. MV            Vraag: AAN WIE of VOOR WIE + PV + O + LV + andere werkwoorden?

7. BWB         Geeft antwoord op: Waar? Wanneer? Hoe laat? Hoe vaak? Waarom? Waardoor? Waarmee?                                   Waaruit? Met wie? Door wie? Hoe? Hoeveel? De woordjes: wel, niet, nog, ook en toch zijn altijd                               BWB. Als je PV t/m MV goed hebt ontleed, zijn je overgebleven zinsdelen (meestal) BWB.

• Wat is de handeling?
• Wie voert de handeling uit?
• Wat is nodig voor de handeling?
• Wie is de ontvanger?

• Wat is de handeling?                            geven
  
• Wie voert de handeling uit?               broer en zus
  
• Wat is nodig voor de handeling?     een pakje en een bos rozen
  
• Wie is de ontvanger?                            hun oma
  

De broer en zus / geven / een cadeautje en een bos rozen / aan hun oma.

Pv = geven

Ond = De broer en zus

Lv = een cadeautje en een bos rozen

Mv = aan hun oma

Bedenk een zin bij deze afbeelding. Je moet deze zinsdelen gebruiken: pv, ond, wwg, lv en bwb.

Mijn zin bij de vorige afbeelding:

Zinsontleding

De kleine jongen / heeft / een stokbrood / gegeten / in de tuin.

Pv = eet

Ond = De kleine jongen

Wwg = heeft gegeten

Lv = een stokbrood

Bwb = in de tuin

Bedenk een zin bij deze afbeelding. Je moet deze zinsdelen gebruiken: pv, ond, wwg, lv mv en bwb)

Mijn zin bij de vorige afbeelding =

Zinsontleding

De vrouw / gaat / de boodschappen / betalen / aan de kassamedewerker / in de supermarkt.

Pv = gaat

Ond = de vrouw

Wwg = gaat betalen

Lv = de boodschappen

Mv = aan de kassamederwerker

Bwb = in de supermarkt

Bedenk een zin bij deze afbeelding. Je moet deze zinsdelen gebruiken: pv, nwg, ond, bwb

Mijn zin bij de vorige afbeelding =

Zinsontleding

De vrouw / is / dokter / in het ziekenhuis.

Pv = is

Ond = de vrouw

Nwg = is dokter

Bwb = in het ziekenhuis

Bedenk een zin bij deze afbeelding. Je moet deze zinsdelen gebruiken: pv, nwg, ond, bwb

Mijn zin bij de vorige afbeelding =

Zinsontleding

De oude vrouw / is / blij / met haar cadeau.

Pv = is

Ond = de oude vrouw

Nwg = is blij

Bwb = met haar cadeau

Hoe maak je zelf zinnen?

Denk ook aan de rollen die de zinsdelen hebben en de vraagwoorden die je bij de zinsdelen kunt stellen.

• wwg wat het ow DOET
  
• nwg wat het ow IS
  
• onderwerp iemand of iets (wie of wat)
• lijdend voorwerp iemand of iets ondergaat iets (wat of wie)
• meewerkend voorwerp ontvanger (aan wie/voor wie)
• bwb tijd, plaats, richting, manier waarop etc. 

Let op: alle werkwoorden tellen als één zinsdeel.

Hoe maak je zelf zinnen?

Denk aan de zinsdelen die het belangrijkste werkwoord bij zich kan hebben in de zin. 

vergeten     1. iemand vergeet onderwerp

                        2. iets wordt vergeten lijdend voorwerp 

geven           1. iemand geeft onderwerp   

                        2. iets wordt gegeven lijdend voorwerp 

                        3. aan iemand wordt gegeven meewerkend voorwerp 

Hoe maak je zelf zinnen?

Dus als er ...

• een onderwerp in de zin moet voorkomen ...

       ... moet er een zinsdeel zijn dat iets doet of iets is

• een lijdend voorwerp in de zin moet voorkomen ...

       ... moet er een zinsdeel zijn dat iets ondergaat en zelf niets doet

• een meewerkend voorwerp in de zin moet voorkomen ...

       ... moet er een zinsdeel zijn dat iets ontvangt, dus een ontvanger

Zelf zinnen maken

Stel je voor dat je deze opdracht krijgt: Maak een zin met:

• een werkwoordelijk gezegde
• een onderwerp
• een lijdend voorwerp
• de zin mag niet meer dan bovengenoemde zinsdelen bevatten.

Maak een zin met:
een werkwoordelijk gezegde
een onderwerp
een lijdend voorwerp

Aan de slag!

Opdracht:

Maak nu zelf zinnen.

Maak zelf een zin met:

Een hulpwerkwoord, een koppelwerkwoord en een bijwoordelijke bepaling.

Maak zelf een zin met:

Een hulpwerkwoord, een zelfstandig werkwoord, onderwerp, een lijdend voorwerp en een meewerkend voorwerp.

Maak zelf een zin met:

Twee persoonsvormen, één hulpwerkwoord, één koppelwerkwoord en één zelfstandig werkwoord.

Maak een zin met 5 zinsdelen.

Maak zelf een zin met:

Een naamwoordelijk gezegde, GEEN onderwerp en een bijwoordelijke bepaling.

Lesdoel behaald? Ik kan zelf zinnen maken met de gegeven zinsdelen.

1. Ja
2. Nee

Dit vind ik nog moeilijk aan de les van vandaag:

Einde van deze les

Je mag nu verder gaan lezen in je leesboek.

Zevende uur

D-toets maken in Test Correct